İhale Yetkilisinin İhaleyi Onaylama Kararından Sonra İhale Komisyonu İhaleyi İptal Edebilir mi?
Toplantı No: 2019/026
Gündem No: 9
Karar Tarihi: 15.05.2019
Karar No: 2019/UY.I-587
BAŞVURU SAHİBİ:
YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/434444 İhale Kayıt Numaralı “Bursa-Karacabey Ayrımı-Orhaneli-Harmancık Yolu Km: 26+572 - 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 11.10.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bursa-Karacabey Ayrımı-Orhaneli-Harmancık Yolu Km: 26+572 - 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından 19.12.2018 tarih ve 61255 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.12.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 18.04.2019 tarih ve 2019/MK-139 sayılı Kurul kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1837-01 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;
1) Başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak alınan 07.11.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1930 sayılı Kurul kararının uygulanmasını teminen alınan 07.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararının 10.12.2018 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylandığı, ancak bu kararın tebliğinden sonra 14.12.2018 tarihinde ihale komisyonu kararı üzerine bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edildiği, 4734 sayılı Kanun'un 39'ncu maddesi uyarınca ihale komisyonu kararı üzerine idarenin ihaleyi iptal edebileceği, 40'ıncı maddesi uyarınca ise ihale komisyonu tarafından alınan gerekçeli kararda ihalenin hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenlerine yer verilmesi gerektiği, ihale yetkilisinin ihale komisyonu karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylamak veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal etmekle yükümlü olduğu; bu hükümler çerçevesinde, ihale yetkilisinin ihale komisyonu kararını onaylaması ile birlikte bu kararın kesinleşen ihale kararı haline geldiği ve ihale komisyonunun görevinin sona erdiği, bu bakımdan ihale komisyonunun görev ve yetkisinde olmadığı halde, 10.12.2018 tarihli kesinleşen ihale kararını ortadan kaldırarak ihalenin iptaline karar vermesinin iptal kararının usul yönünden hukuka aykırı olduğunu gösterdiği,
2) Başvuruya konu ihalenin gerçekleştirildiği tarihten bu yana geçen 14 aylık sürede, şikayet ve itirazen şikayet başvuruları üzerine alınan Kurul ve Mahkeme kararlarını uygulamak üzere, ikinci en avantajlı teklif sahibi isteklilerin değişmesine ilişkin kararlar da dahil olmak üzere farklı tarihlerde alınan beş adet ihale komisyonu kararının hiçbirisinde ihalenin iptaline karar verilmemesine rağmen, idarenin 14 aylık süre zarfında iptal sebebi olarak görmediği bazı hususları gerekçe göstererek ihaleyi iptal etmesinin 4734 sayılı Kanun'un temel ilkelerinden olan saydamlık ve güvenirlik ilkelerine açıkça aykırılık teşkil ettiği; şöyle ki, idare tarafından ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilen ihale dokümanında işin yapımı esnasında kullanılacağı belirtilen taş ocağının bu işe sehven tahsis edildiği hususunun, Sözleşme Tasarısı'nda yer alan düzenlemeler uyarınca, idarece yüklenicinin kullanımına tahsis edileceği belirtilen taş ocağının işin yapımı esnasında kullanılmasının zorunlu olmaması ve yüklenicinin kendi bulacağı başka bir taş ocağını da kullanmasının mümkün olması karşısında, gelinen aşama itibariyle ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte olmadığı; üstyapı imalatlarının metrajlarında değişiklik olacağı hususunun, başvuruya konu ihalede birim fiyat üzerinden teklif alınması ve 4735 sayılı Kanun'un 24'ncü maddesi uyarınca yasal sınırlar dahlinde iş artışına gidilerek yaptırılmasının mümkün olması karşısında ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte olmadığı; aynı şeklide, değişen trafik koşulları gereği yeni kavşakların ve imalatların yapımı hususunun ise, değişen koşullara bağlı olarak ortaya çıkan zorunlu proje değişikliklerinden kaynaklanan bu tarz imalatların mevcut ihale kapsamında yaptırılması mümkün olduğu gibi, mevcut proje dışında ortaya çıkan imalatların ise başka bir ihale kapsamında yaptırılabilmesinin de mümkün olması karşısında ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte olmadığı dikkate alındığında, idare tarafından ileri sürülen iptal gerekçelerinden hiçbirisi ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte olmadığından idarenin ihalenin iptali kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihalede, 13.11.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin başvuru sahibi YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, söz konusu komisyon kararına yönelik olarak Mau Yapı İnşaat A.Ş. - Biberci İnşaat Nakliye Petrol San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 17.01.2018 tarih ve 2018/UY.I-222 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Öztaşoğlu Hafriyat Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Açılım İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti., Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş.-Yazıcıoğlu Nakliyat İnş. A.Ş.- Tanmak Yol Yapı İnşaat San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Fernas İnşaat A.Ş.-Özaltın İnşaat Tic. ve San. A.Ş. İş Ortaklığının tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bunun üzerine 25.01.2018 tarihinde alınan ihale komisyonu kararı ile İntekar Yapı Tur. Elk. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği ve anılan istekli ile 09.04.2018 tarihinde sözleşme imzalandığı, ancak anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından açılan dava sonucunda Ankara 14. İdare Mahkemesinin 13.04.2018 tarih ve E:2018/314, K:2018/720 sayılı kararına istinaden alınan 31.05.2018 tarih ve 2018/MK-193 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı üzerine, 19.06.2018 tarihinde alınan ihale komisyonu kararı ile YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin yeniden ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, daha sonraki aşamada 04.10.2018 tarih ve 2018/MK-354 sayılı Kurul kararı üzerine yapılan inceleme neticesinde 07.11.2018 tarih ve 2018/UY.I-1930 sayılı Kurul kararının alındığı ve bu kararın uygulanmasını teminen alınan 07.12.2018 tarihli ihale komisyon kararı ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin değişmediği, yalnızca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin değiştiği ve söz konusu ihale komisyonu kararının aynı tarihte ihale yetkilisince onaylanarak isteklilere tebliğ edildiği, ancak Yol Yapım Başmühendisliğinin 14.12.2018 tarih ve 576890 sayılı yazısı gerekçe gösterilerek ihale komisyonunun yeniden toplandığı ve 14.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile 4734 sayılı Kanun’un 39’ncu maddesi uyarınca bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edildiği ve bu kararın da aynı tarihte ihale yetkilisi tarafından onaylandığı, söz konusu iptal kararına karşı başvuru sahibi tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine 09.01.2019 tarihli ve 2019/UY.I-39 sayılı Kurul kararı ile itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verildiği, anılan Kurul kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 18. İdare Mahkemesinin 29.03.2019 tarihli E:2019/193, K:2019/687 sayılı kararının uygulanmasını teminen alınan 18.04.2019 tarih ve 2019/MK-139 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 09.01.2019 tarihli ve 2019/UY.I-39 sayılı kararının iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, idarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline, 3- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin birinci iddiasının esasının incelenmesine” karar verildiği tespit edilmiştir.
18.04.2019 tarih ve 2019/MK-139 sayılı Kurul kararı ile başvuru sahibinin birinci iddiasının esasının incelenmesine karar verildiğinden, söz konusu iddiaya ilişkin olarak yapılan tespit ve değerlendirmelere aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya konu ihalede, 07.11.2018 tarih ve 2018/UY.I-1930 sayılı Kurul kararının uygulanmasını teminen alınan 07.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibi YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği ve söz konusu ihale komisyonu kararın 10.12.2018 tarihinde ihale yetkilisince onaylanarak isteklilere tebliğ edildiği, ancak Yol Yapım Başmühendisliğinin 14.12.2018 tarih ve 576890 sayılı yazısı gerekçe gösterilerek ihale komisyonunun yeniden toplandığı ve 14.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile 4734 sayılı Kanun’un 39’ncu maddesi uyarınca bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edildiği ve bu kararın da aynı tarihte ihale yetkilisi tarafından onaylandığı tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un beşinci maddesinin ilk fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
“İhale komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde “İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.
İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.
Gerekli incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla ihale işlem dosyasının birer örneği, ilân veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir.
İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır.
İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.” hükmü,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır. İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından ihale yetkilisinin ihale komisyonu kararını onaylaması ile birlikte bu kararın kesinleşen ihale kararı haline geldiği ve ihale komisyonunun görevinin sona erdiği, bu bakımdan ihale komisyonunun görev ve yetkisinde olmadığı halde, 10.12.2018 tarihli kesinleşen ihale kararını ortadan kaldırarak ihalenin iptaline karar vermesinin usul yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekle birlikte, ihale sürecinin devam ettiği dikkate alındığında, kesinleşen ihale kararının verilmesiyle birlikte ihale komisyonunun görevinin sona erdiği yönündeki iddianın hukuki dayanağının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Başvuruya konu ihalede, ihale süreci devam ederken Yol Yapım Başmühendisliğinin 14.12.2018 tarih ve 576890 sayılı yazısı gerekçe gösterilerek 4734 sayılı Kanun’un 39’ncu maddesi uyarınca ihale komisyonu tarafından bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesi ve söz konusu kararın da ihale yetkilisi tarafından onaylanması karşısında, ihale yetkilisinin ihalenin iptaline yönelik 14.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararını onaylayarak 10.12.2018 tarihli kesinleşen ihale kararını kaldırma yönündeki yetkisini kullandığı, söz konusu iptal kararının 4734 sayılı Kanun’un 40’ncı maddesi çerçevesinde doğrudan ihale yetkilisi tarafından alınması mümkün ve daha uygun olmakla birlikte, somut olayda ihale komisyonunun iptal kararının ihale yetkilisince onaylanmış olduğu, netice itibariyle ihale yetkilisinin ihaleyi iptal etme iradesinin mevcut ve açık olduğu görüldüğünden anılan hususun esasa etkili bir durum oluşturmadığı, bu çerçevede başvuru sahibinin usul yönünden aykırılık iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
Güncelleme Tarihi: 06 Nisan 2020, 12:09
