Doğrudan Teminle Piyasa Rayici Üzerinde Alım Yapılması

Doğrudan Temin Usulü ile yapılan satın alımlarda idare tarafından kanunda öngörülen bütün yasal yükümlülükler yerine getirilmiş ise daha sonra yapılan piyasa araştırmasına sonucu elde edilen fiyatlar esas alınarak kamu zararına hükmedilemeyeceği hakkında Sayıştay Başkanlığı 2 dairesi tarafından verilen karar yazımız ekindedir.

Kamu İdaresi TürüYüksek Öğretim Kurumları
Yılı2013
Dairesi2
Dosya No40211
Tutanak No41048
Tutanak Tarihi17.11.2015
Kararın Konusuİhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

Doğrudan teminle piyasa rayicinin üzerinde alım yapılması.

97 sayılı İlam’ın 16’ncı maddesinin (B) bendi ile, ...Üniversitesinin değişik birimlerinin ihtiyacı olan bayrak direklerinin alımının 4734 sayılı Kanuna göre doğrudan temin usulü ile gerçekleştirildiği ancak bayrak direği fiyatının piyasa rayicinin üzerinde olması sonucu toplam … TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Sorumlu temyiz dilekçesinde özetle,

Tesis edilen işlemin mevzuatına uygun yapıldığını, ayrıca rayiç bedelle ilgili doğrudan temin kapsamında yapılan alımlarda kuralına uygun piyasa araştırması yapılması ve çıkan ortalama sonucun anlaşılması gerektiğini;

Piyasa araştırması ve rayiç fiyatla ilgili sadece Üniversitenin bulunduğu il içerisinde araştırma ile yetinilmeyip, mevzuatına uygun olarak il dışından da teklifler alındığını ve gerçek firmalar üzerinden gerçek belgelerle en uygun fiyatı veren Ankara firmasının teklifi üzerinden işlem tesis edildiğini;

Ayrıca konuya ilişkin yine Ankara firmalarından alınmış olunan tekliflerden de anlaşılacağı üzere yapılan bayrak direği alımı işinin piyasa rayiçlerine uygun olduğunu ve kamu zararına sebebiyet verilmediğini;

İlama konu olan kamu zararı ile ilgili gerçek fiyat araştırma tutanağı ve firma teklifleri ekte iken diğer firma veya kuruluşların işin gerçekleşmesinden sonra fiyat vermelerinin hakkaniyete uygun olmadığını ve gerçeği yansıtmayacağını;

Ayrıca her ne kadar teknik şartnamede yapılan iş sadece direk alım işi gibi gözükse de bu direklerin yerine nakliye ve montajının söz konusu olduğunu; firmalardan alınan tekliflerin, nakliye ve montajla birlikte ekonomik ömrünü tamamlamış bayrak direklerinin sökülüp idare tarafından gösterilen yere taşınması, eski ankraj betonlarının kırılarak kaldırılması, yerine yeni ankraj betonlarının dökülmesi ve ankraj hazırlığı, paslanmaz krom direklerinin montajı için ankraj yapılması (menteşeli yatar sistem olduğundan her direk için 8 Adet) işlerini de kapsadığını; Sayıştay denetçisinin topladığı tekliflerin firmaların uzaktan ve montaj yerlerini görmeden verdiği, yukarıda belirtilen eski bayrak direklerinin kaldırılması ve zeminlerin yeniden hazırlanması işlerini kapsamayan teklifler olduğunu; bu tekliflerdeki “montaj dahildir” ibaresinin sadece yeni bayrak direklerinin mevcut zemine dikilerek civatalanmasını ifade ettiğini; dolayısıyla yapılan mukayesenin, birbiriyle aynı olmayan tekliflerin kıyaslanması olduğunu; sonuç olarak, İlama konu kamu zararına ilişkin tüm işlemlerin mevzuatına uygun ve piyasa rayiç fiyatlarına uygun gerçekleştirildiğini ve kamu zararı ile ilgili işin gerçekleştirildiği dönemin ekonomik şartları, piyasa şartları da dikkate alındığında kamu zararının söz konusu olmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

Başsavcılık karşılama yazısında;

“Dilekçede bayrak direği alımlarında denetçi tarafından yapılan piyasa araştırmasının kendileri tarafından yaptırılan işin tamamını kapsamadığı, yaptırılan işle ilgili olarak fazla ödemenin söz konusu olmadığı ve bu işte hukuka ve mevzuatına aykırı bir cihet bulunmadığı belirtilerek, verilen tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

Dilekçede ortaya konulanlar karşısında adı geçenin temyiz talebinin kabulü ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesinin uygun olacağı mütalâa olunmaktadır.” denilmektedir.

Duruşma talebinde bulunan … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü;

Rapor dosyası ve ekli belgelerin incelenmesi neticesinde;

...Üniversitesinin bazı birimlerinin ihtiyacı olan 6 adet 10 metre ve 3 adet 12 metrelik galvanizli içten ipli bayrak direklerinin doğrudan temin yöntemi ile alınmış olduğu;

Alım öncesinde üç firmadan teklif istenerek piyasa fiyat araştırması tutanağı düzenlendiği;

Piyasa fiyat araştırması tutanağında yer verilen üç firma arasından en düşük teklif verenden alım gerçekleştirilmiş olduğu;

...Üniversitesi 2013 yılı hesabının denetimi sırasında, bir Ankara firmasından alınan fiyatla, Üniversitenin yapmış olduğu alım fiyatı arasındaki farkın 97 sayılı İlam’da kamu zararı olarak değerlendirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanunun “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde, Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 2013 yılı için …-TL (… Türk Lirası)’nı aşmayan ihtiyaçlarını ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulü ile karşılayabileceği ve bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10’uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçların temin edileceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Doğrudan temine ilişkin açıklamalar” başlıklı 22’nci maddesinde ise;

“22.1.1.1. Yukarıda belirtilen hükümler uyarınca 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde belirtilen hallerde ihtiyaçların; Kanunun 18 inci maddesinde sayılan ihale usulleri için tespit edilen kurallara uyulmaksızın; ilan yapılmadan, teminat alınmadan, ihale komisyonu kurma ve anılan Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan yeterlik kriterlerini arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak temin edilmesi mümkün bulunmaktadır.

…

22.1.1.4. Diğer taraftan 22 nci maddeye göre ihtiyaçların karşılanmasında onay belgesi düzenlenmesi, onayı takiben ihale yetkilisince görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılması ve buna ilişkin belgelerin dayanakları ile birlikte onay belgesine eklenmesi zorunludur. İdarelerce gerekli görülmesi halinde, fiyat araştırmaları, ilgili İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yaklaşık maliyetin belirlenmesine ilişkin esas ve usuller çerçevesinde yapılabilir.” hükümleri bulunmaktadır.

Bu durumda, ...Üniversitesinin bazı birimlerinin ihtiyacı olan 6 adet 10 metre ve 3 adet 12 metrelik galvanizli içten ipli bayrak direklerinin doğrudan temin yöntemi ile alınmasında, alım öncesinde üç firmadan teklif istenerek piyasa fiyat araştırması tutanağı düzenlenmesinde ve piyasa fiyat araştırması tutanağında yer verilen üç firma arasından en düşük teklif verenden alımın gerçekleştirilmesinde mevzuatın öngörmüş olduğu tüm hususlar yerine getirilmiş olup kamu zararından bahsetmek mümkün değildir.

Bu itibarla, temyiz dilekçesinde öne sürülen hususların kabul edilerek 97 sayılı İlam’ın 16’ncı maddesi ile verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA, Oybirliği ile;

17.11.2015 tarihinde karar verildi.

Güncelleme Tarihi: 12 Eylül 2022, 22:23