Asgari ücret desteğinin yüklenici hakedişinden kesilmesi gerektiği

Sayıştay 6. Dairesi,   bir belediyenin park  ve bahçeler müdürlüğünün süreli personel çalıştırılmasına dayalı doğrudan hizmet alımı işi”ne ilişkin olarak İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanan asgari ücret desteğinin yüklenicinin hakedişlerinden mahsup edilmesinin kamu zararı olduğuna hükmetti.

Hakediş Kesintisi

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;

Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından alımı yapılmış “………. Süreli Personel Çalıştırılmasına Dayalı Doğrudan Hizmet Alımı İşi”ne ilişkin olarak İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanan asgari ücret desteğinin yüklenici ...... AŞ’nin hakedişlerinden mahsup edilmediği görülmüştür.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici 80’inci maddesinde,

“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2019 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 256 Türk lirası olarak esas alınır.

…

4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.”,

hükümleri yer almaktadır.

5510 sayılı Kanun’un Geçici 80’inci maddesinin uygulanmasına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından “Asgari Ücret Desteği” konulu 21.04.2020 tarih ve 2020/4 sayılı Genelge yayımlanmıştır. Genelge’nin “İhale Makamlarınca Destekten Yararlanan İşverenlerin Hakedişlerinden Yapılacak Kesintilere İlişkin Usul ve Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde, Geçici 80’inci madde kapsamında destekten yararlanan işverenlerin yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hakedişlerinden kesilebilmesi için söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutarın “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek kesintinin yapılacağı belirtilmiştir.

Söz konusu iş kapsamında ...... Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü ile ...... AŞ arasında imzalanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı Sözleşmesinin “Ücret Artışı” başlıklı 13’üncü maddesinde, Yükleniciye fiyat farkı ödeneceği, ayrıca aynı Sözleşmenin eki niteliğindeki Teknik Şartnamenin “Diğer hususlar” başlıklı 12’nci maddesinin dördüncü fıkrasında devlet tarafından işverenler lehine yapılan her türlü teşvik, yardım, prim indirimi ve diğer indirimlerin aylık hakediş icmallerinden düşüleceği hükümleri yer almaktadır.

Yukarıdaki mevzuat ve Sözleşme hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) bildirilen ve ilgili maddede sayılan şartları taşıyan sigortalılara ilişkin ödedikleri toplam prim gün sayısının, 2020 yılı Ocak-Aralık dönemi için günlük 2,50 TL ile çarpımı sonucu bulunan tutarın, işverenlerin SGK’ya ödeyeceği primlerden mahsup edileceği ve bu tutarın İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacağı, Fondan karşılanan bu tutarın da fiyat farkı ödenmesi öngörülen işlerde yüklenicilerin hakedişlerinden kesileceği sonucu çıkmaktadır. Ayrıca söz konusu kesintinin SGK’nın internet sitesinde yer alan “İdarece e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek yapılacağı anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, ...... Belediyesi ile ...... A.Ş. arasında “…….. Süreli Personel Çalıştırılmasına Dayalı Doğrudan Hizmet Alımı İşi” için fiyat farkı ödeneceği hükmünü de içeren sözleşme imzalandığı, sözleşme kapsamında çalışan işçilere ait sigorta primlerinin SGK tarafından Yüklenici ...... AŞ adına tahakkuk ettirildiği, tahakkuk ettirilen primlerin bir kısmı için Yüklenici ...... AŞ’nin asgari ücret prim desteğinden yararlandığı ve yararlanılan tutarın İşsizlik Sigortası Fonundan karşılandığı, ancak İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan bu tutarın Yüklenicinin hakedişlerinden mahsup edilmesi gerekirken söz konusu mahsup işlemi yapılmadan hakedişlerin ödendiği görülmüştür.

Bu itibarla, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanan asgari ücret destek priminin Yüklenicinin hakedişlerinden mahsup edilmemesi sonucu toplam ………. TL tutarında kamu zararına neden olunmuştur.

Ancak, söz konusu kamu zararı tutarı ……….. TL’nin Ahizi ...... AŞ’nin “……….. Süreli Personel Çalıştırılmasına Dayalı Doğrudan Hizmet Alımı İşi”ne ait 2021 yılı Ağustos ayı hak edişinden …….. tarih ve ……… seri numaralı vergi dairesi alındısı ile hesap yılından sonra mahsuben tahsil edildiği anlaşıldığından ilişilecek husus kalmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.