5018 Kamu Mali Yönetim Kanunu Özet ve Örnek Sorular

   Tanımlar

            Madde 3- Münhasıran bu Kanunun uygulanmasında;

            a) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri: Uluslararası sınıflandırmalara göre belirlenmiş olan, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî  idareleri,

            b) Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri: Bu Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerini,

            c) Düzenleyici ve denetleyici kurumlar: Bu Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan kurumları,

            d) Sosyal güvenlik kurumları: Bu Kanuna ekli (IV) sayılı cetvelde yer alan kamu kurumlarını,

            e) Mahallî idare: Yetkileri belirli bir coğrafi alan ve hizmetlerle sınırlı olarak kamusal faaliyet gösteren belediye, il özel idaresi ile bunlara bağlı veya bunların kurdukları veya üye oldukları birlik ve idareleri,

f) Bütçe: Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi,  

            g) Kamu kaynakları: Borçlanma suretiyle elde edilen imkânlar dahil  kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri,

            h) Kamu gideri: Kanunlarına veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının iskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, malî ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri, 

            i) Kamu geliri: Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri,

            j) Özel gelir:Genel bütçe kapsamındaki idarelerin kamu görevi ve hizmeti dışında ilgili kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen faaliyetlerinden ve fiyatlandırılabilir nitelikteki mal ve hizmet teslimlerinden sağlanan ve genel bütçede gösterilen gelirleri,

            k) Harcama birimi: Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama  yetkisi bulunan birimi,

            l) Kamu malî yönetimi: Kamu kaynaklarının tanımlanmış standartlara uygun olarak etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlayacak yasal ve yönetsel sistem ve süreçleri,

            m) Malî kontrol: Kamu kaynaklarının belirlenmiş amaçlar doğrultusunda, ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uygun, etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için oluşturulan kontrol sistemi ile kurumsal yapı, yöntem ve süreçleri,

            n) Stratejik plan: Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren planı, 

(I) SAYILI CETVEL

GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ

-Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlıklar

-TBMM

- Anayasa Mahkemesi- Yargıtay-Danıtay-Sayıştay-Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu(HSYK)

- Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği

- Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı(11)

- Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı

- Emniyet Genel Müdürlüğü

- Diyanet İşleri Başkanlığı

           

- Devlet Personel Başkanlığı

- Türkiye İstatistik Kurumu

- Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı(AFAD)

- Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)

- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü

- AB Başkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı, İletişim Başkanlığı, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı

(II) SAYILI CETVEL

ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER

A) Yükseköğretim Kurulu, Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri

- Yükseköğretim Kurulu(YÖK)

- Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı(ÖSYM)

- Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri

B) Özel Bütçeli Diğer İdareler

- Savunma Sanayi Başkanlığı

- Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu

- Atatürk Araştırma Merkezi,- Atatürk Kültür Merkezi, Türk Dil Kurumu,Türk Tarih Kurumu

- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu(TÜBİTAK)

- Türkiye Bilimler Akademisi

- Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu

- Karayolları Genel Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğü

- Spor Genel Müdürlüğü

- Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü

- Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü

- Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü

- Türkiye Atom Enerjisi Kurumu

- Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

- Türk Akreditasyon Kurumu, Türk Standartları Enstitüsü, Türk Patent ve Marka Kurumu

- Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı

- Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı

- Bölgesel kalkınma İdareleri

- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı

- Kamu Denetçiliği Kurumu

- Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu

- Meslekî Yeterlilik Kurumu

- Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı

- Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı

- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Su Enstitüsü

- Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu

- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu

- Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı

- Helal Akreditasyon Kurumu

- Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü

- Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü

- Türkiye Uzay Ajansı

(III) SAYILI CETVEL

DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR

- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu

- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu

- Sermaye Piyasası Kurulu

- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu

- Kamu İhale Kurumu

- Rekabet Kurumu

- Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu

- Kişisel Verileri Koruma Kurumu

- Nükleer Düzenleme Kurumu

(IV) SAYILI CETVEL

SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI

-Sosyal Güvenlik Kurumu

-Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü 

Kamu maliyesinin temel ilkeleri (5018/5)

a) Kamu malî yönetimi uyumlu bir bütün olarak oluşturulur ve yürütülür.

b) Kamu maliyesi, kamu görevlilerinin hesap verebilmelerini sağlayacak şekilde uygulanır.

c) Maliye politikası, makroekonomik ve sosyal hedefler ile uyumlu bir şekilde oluşturulur ve yürütülür.

d) Kamu malî yönetimi Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkına uygun şekilde yürütülür.

e) Kamu malî yönetimi malî disiplini sağlar.

f) Kamu malî yönetimi ekonomik, malî ve sosyal etkinliği birlikte sağlayacak şekilde kamusal tercihlerin oluşması için gerekli ortamı yaratır.

g) Kamu idarelerinin mal ve hizmet üretimi ile ihtiyaçlarının karşılanmasında, ekonomik veya sosyal verimlilik ilkelerine uygun olarak maliyet-fayda veya maliyet-etkinlik ile gerekli görülen diğer ekonomik ve sosyal analizlerin yapılması esastır.

İlgili kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, kamu maliyesi ilkelerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir ve izlenir.

Kamu Kaynağının Kullanılmasının Genel Esasları

-Malî saydamlık

-Hesap verme sorumluluğu

-Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme 

Malî Saydamlık(5018/7)

Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu zamanında bilgilendirilir. Bu amaçla; 

a) Görev, yetki ve sorumlulukların açık olarak tanımlanması,

b) Hükümet politikaları, kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ile bütçelerin hazırlanması, yetkili organlarda görüşülmesi, uygulanması ve uygulama sonuçları ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması, 

c) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından sağlanan teşvik ve desteklemelerin bir yılı geçmemek üzere belirli dönemler itibarıyla kamuoyuna açıklanması,

d) Kamu hesaplarının standart bir muhasebe sistemi ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun bir muhasebe düzenine göre oluşturulması, 

Zorunludur.

Hesap Verme Sorumluluğu (5018/8)

Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.

Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme (5018/9)

*Kamu idareleri; kalkınma planları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen politikalar, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak,  stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar.

*Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar.

*Kamu idareleri, yürütecekleri faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlar.

*Kamu idareleri bütçelerini, stratejik planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedeflerle uyumlu ve performans esasına dayalı olarak hazırlarlar. Kamu idarelerinin bütçelerinin stratejik planlarda belirlenen performans göstergelerine uygunluğu ve idarelerin bu çerçevede yürütecekleri faaliyetler ile performans esaslı bütçelemeye ilişkin diğer hususlar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.

 

*Cumhurbaşkanı tarafından ilgili kamu idaresi için uygun görülen performans göstergeleri, kuruluşların bütçelerinde yer alır. Performans denetimleri bu göstergeler çerçevesinde gerçekleştirilir.

Bakanların ve Üst Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu

- Bakanların Sorumluluğu (5018/10)

*Bakanlar, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen politikaların uygulanması ile bakanlıkların ve bakanlıklara bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların stratejik planları ile bütçelerinin kalkınma planlarına, yıllık programlara uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, bu çerçevede diğer bakanlıklarla koordinasyon ve işbirliğini sağlamaktan sorumludur.

*Bu sorumluluk, Yükseköğretim Kurulu, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri için Millî Eğitim Bakanına, mahallî idareler için Çevre ve Şehircilik Bakanına aittir.

**Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile hukuki ve mali konularda Cumhurbaşkanına karşı sorumludurlar.

**Bakanlar; idarelerinin amaçları, hedefleri, stratejileri, varlıkları, yükümlülükleri ve yıllık performans programları konusunda her malî yılın ilk ayı içinde kamuoyunu bilgilendirirler.

Bütçe  ilkeleri (5018/13)

Bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve kontrolünde aşağıdaki ilkelere uyulur:

a) Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında, makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak esastır.

b) Kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisi, kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır.

c) Bütçeler kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir.

d) Bütçeler, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve değerlendirilir.

e) Bütçe, kamu malî işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar.

f) Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde gösterilir.

g) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır.

h) Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır.

i) Bütçeler, ait olduğu yıl başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisi veya yetkili organlarca kabul edilmedikçe veya onaylanmadıkça uygulanamaz.

j) Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez.

k) Bütçeler kurumsal, işlevsel ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde Cumhurbaşkanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tâbi tutularak hazırlanır ve uygulanır.

l) Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve malî saydamlık esas alınır. 

m) Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde gösterilir.

n) Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun olarak gerçekleştirilir.

o) Bütçelerde, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir.

Merkezî Yönetim Bütçe Kanununun Kapsamı (5018/15)

           

*Merkezî yönetim bütçe kanunu, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren kanundur.

           

Merkezî yönetim bütçe kanununda;

- Yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri,

- Varsa bütçe açığının veya fazlasının tutarı,

- Açığın nasıl kapatılacağı veya fazlanın nasıl kullanılacağı,

- Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen vergi gelirleri,

- Borçlanma ve garanti sınırları,

- Bütçelerin uygulanmasında tanınacak yetkiler,

- Bağlı cetveller,

- Malî yıl içinde gelir ve giderlere yönelik olarak uygulanacak hükümler yer alır.

*Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin her birinin gelir-gider tahminleri, merkezî yönetim bütçe kanununda ayrı bölüm veya cetvellerde gösterilebilir

***Merkezî yönetim bütçe kanununun gider cetvelinin bölümleri, analitik bütçe sınıflandırmasına uygun olarak fonksiyonlar şeklinde düzenlenir. Fonksiyonlar birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü düzeyde alt fonksiyonlara ayrılır.

***İlgili mevzuatta giderlere ilişkin olarak yer alan***

-“Fasıl ve bölüm” deyimleri fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyini,

-“Kesim” deyimi fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyini,

-“Madde” deyimi fonksiyonel sınıflandırmanın üçüncü düzeyini,

-“Tertip” deyimi kurumsal, fonksiyonel ve finansman tipi kodların bütün düzeyleri ile ekonomik sınıflandırmanın ilk iki düzeyini,

- Borç ödemeleri yönünden “ilgili hizmet tertibi” deyimi borç konusu hizmetlerin yürütüldüğü ilgili tertipleri ifade eder.

Kurumsal sınıflandırmada dört düzeyli ve sekiz haneli bir kodlama sistemi benimsenmiş olup,

- birinci düzeyde Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, yüksek yargı organları ile bakanlıklar ve bütçe türleri,

- ikinci düzeyde birinci düzeyde tanımlanan yöneticilere karşı doğrudan sorumlu birimler ile bütçe türleri kapsamında yer alan kurumlar,

- üçüncü düzeyde ana hizmet birimleri gibi ikinci düzeye bağlı birimler,

- dördüncü düzeyde ise destek ve lojistik birimler ile politika uygulayıcı birimler yer almaktadır.

***Kurumsal sınıflandırmanın üçüncü ve dördüncü düzeyinde yer alan birimler, bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimlerini, bu birimlerin en üst yöneticileri de harcama yetkililerini ifade etmektedir. (Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ)

Orta Vadeli Program, Malî Plan ve Bütçe Hazırlama Rehberi (5018/16)

***Cumhurbaşkanlığı merkezî yönetim bütçe kanunu teklifini hazırlar ve bu amaçla ilgili kamu idareleri arasında koordinasyonu sağlar.

***Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanma süreci, Cumhurbaşkanı tarafından en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde onaylanan orta vadeli programın Resmî Gazete’de yayımlanması ile başlar.

***Orta vadeli program ile uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan orta vadeli malî plan, en geç Eylül  ayının onbeşine kadar Resmî Gazete’de yayımlanır.

*****Bu doğrultuda, kamu idarelerinin bütçe tekliflerini ve yatırım programını hazırlama sürecini yönlendirmek üzere; Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi ile Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanarak en geç Eylül ayının onbeşine kadar Resmî Gazete’de yayımlanır.

****Bütçe Hazırlama Rehberi ile Yatırım Programı Hazırlama Rehberi, bütçe tekliflerinin hazırlanmasına esas olmak üzere, kamu idarelerince uyulması gereken genel ilkeleri, nesnel ve ölçülebilir standartları, hesaplama yöntemlerini, bunlara ilişkin olarak kullanılacak cetvel ve tablo örneklerini ve diğer bilgileri içerir.

Merkezî Yönetim Bütçesinin Hazırlanması (5018/17)

Gelir ve gider tekliflerinin hazırlanmasında;

a) Orta vadeli program ve malî planda belirlenen temel büyüklükler ile ilke ve esaslar,

b) Kalkınma planı ve yıllık  program öncelikleri ile kurumun stratejik planları çerçevesinde belirlenmiş ödenek tavanları,

c) Kamu idarelerinin stratejik planları ile uyumlu çok yıllı bütçeleme anlayışı,

d) İdarenin performans hedefleri,

    Dikkate alınır.

***Kamu idareleri, merkez ve merkez dışı birimlerinin ödenek taleplerini dikkate alarak gider tekliflerini hazırlar. Genel bütçe gelir teklifi Cumhurbaşkanlığı tarafından, diğer bütçelerin gelir teklifleri ilgili idarelerce hazırlanır.***

Merkezî yönetim bütçe kanun teklifinin sunulması (5018/18)      

***Merkezî yönetim bütçe kanun teklifi malî yılbaşından en az yetmişbeş gün önce Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur.

Merkezî yönetim bütçe kanun teklifine;

a)  Orta vadeli malî planı da içeren bütçe gerekçesi,

b)  Yıllık ekonomik rapor,

c) Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri cetveli,

d)  Kamu borç yönetimi raporu,

e) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin son iki yıla ait bütçe gerçekleşmeleri ile izleyen iki yıla ait gelir ve gider tahminleri,

f) Mahallî idareler ve sosyal güvenlik kurumlarının bütçe tahminleri,

g) Merkezî yönetim kapsamında olmayıp, merkezî yönetim bütçesinden yardım alan kamu idareleri ile diğer kurum ve kuruluşların listesi,

  Eklenir.

****Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Sayıştay ile Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, bütçelerini Eylül ayı sonuna kadar doğrudan Türkiye Büyük Millet Meclisine, bir örneğini de Cumhurbaşkanlığına gönderirler

Merkezî yönetim bütçe kanun teklifinin görüşülmesi (5018/19)

***Türkiye Büyük Millet Meclisi, merkezî yönetim bütçe kanun teklifinin metnini maddeler, gider ve gelir cetvellerini kamu idareleri itibarıyla görüşür ve oylar. Merkezî yönetim bütçe kanunu malî yıl başından önce Resmî Gazetede yayımlanır.

***Kamu yatırım programı, merkezî yönetim bütçe kanununa uygun olarak anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on beş gün içinde Cumhurbaşkanı kararıyla Resmî Gazetede yayımlanır.

***Merkezî yönetim bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe ödenekleri, bir önceki yıl bütçe başlangıç ödeneklerinin belirli bir oranı esas alınarak belirlenir.

***Geçici bütçe kanununun da çıkarılamaması durumunda, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır. Cari yıl bütçesinin yürürlüğe girmesiyle geçici bütçe veya yeniden değerleme oranına göre artırılarak belirlenen bütçe uygulaması sona erer ve o tarihe kadar yapılan harcamalar ve girişilen yüklenmeler ile tahsil olunan gelirler cari yıl bütçesine dahil edilir.

***Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerindeki ödeneklerin yetersiz kalması halinde veya öngörülmeyen hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, karşılığı gelir gösterilmek kaydıyla, kanunla ek bütçe yapılabilir.

Ödeneklerin kullanılması (5018/20)

Bütçe ödeneklerinin kullanılmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur:  

(a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, ayrıntılı harcama programlarını hazırlar ve vize edilmek üzere Cumhurbaşkanlığına gönderir. Bütçe ödenekleri, Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakit planlaması da dikkate alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.

(b) Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar ve harcamalarını bu programa uygun olarak yaparlar.

(c) Ayrıntılı harcama ve finansman programlarının hazırlanmasına, vize edilmesine, uygulanmasına ve uygulamanın izlenmesine dair usûl ve esaslar Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenir.

d) Kamu idareleri, bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz.

    Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır. Ancak, ait olduğu malî yılda ödenemeyen ve emanet hesabına alınamayan zamanaşımına uğramamış geçen yıllar borçları ile ilama bağlı borçlar, ilgili kamu idaresinin cari yıl bütçesinden ödenir. 

e) İlgili mevzuatına göre, yılı içinde hizmetin gerektirdiği hâllerde Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen usûl ve esaslar çerçevesinde merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde yeni tertipler, gelir kodları ve finansman kodları açılabilir.

f) Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir.

g) Genel veya kısmi seferberlik, savaş ilanı veya zorunlu askeri hazırlıkların yapıldığı olağanüstü hallerde Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerindeki mevcut ödenekler, bu idarelerin ödenek toplamları aşılmamak şartıyla, birleştirilerek kullanılabilir. ***Bu durumda da mevcut ödeneklerin yeterli olmaması halinde toplam ödenek tutarının yüzde on beşine kadar ek harcama yapılabilir.

Ödenek aktarmaları (5018/21)

Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenek aktarmaları kanunla yapılır. Ancak, harcamalarda tasarrufu sağlamak, dengeli ve etkili bir bütçe politikasını gerçekleştirmek üzere genel bütçe ödeneklerinin yüzde onunu geçmemek kaydıyla, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenek aktarmalarına ilişkin yetki ve işlemler ile usul ve esaslar merkezî yönetim bütçe kanununda belirlenir.

Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin yüzde yirmisine kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Ancak, ihtiyaç halinde yüzde yirmiyi aşan ödenek aktarma işlemlerini kurum bütçesinin başlangıç ödenekleri toplamının yüzde yirmisini geçmemek üzere yapmaya Cumhurbaşkanlığı, yılı yatırım programına ek yatırım cetvellerinde yer alan projelerde değişiklik yapılması halinde değişikliğin gerektirdiği tertipler arası ödenek aktarması işlemlerinin tamamını yapmaya ise ilgili idareler yetkilidir.

           

****Kamu idarelerinin bütçeleri içinde;

- personel giderleri tertiplerinden,

- aktarma yapılmış tertiplerden,

- yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden diğer tertiplere ödenek aktarılamaz.

****Ancak, yılı yatırım programına ek yatırım cetvellerinde yer alan projelerde değişiklik yapılması halinde, aktarma yapılan tertiplerden diğer tertiplere ödenek aktarılabilir.****

***Ödenek Gönderme:Kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri, merkez dışı birimlere, ihtiyaçlarında kullanılmak üzere Ödenek Gönderme Belgesi düzenlemek suretiyle ödenek gönderirler.

Yedek ödenek (5018/23)

Merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya bütçelerde öngörülmeyen hizmetler için, bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan idareler ile (II) sayılı cetvelde yer alan idarelerden merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilecek olanların bütçelerine aktarılmak üzere, genel bütçe ödeneklerinin yüzde ikisine kadar yedek ödenek konulabilir. Bu ödenekten aktarma yapmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

***Malî yıl içinde yedek ödenekten yapılan aktarmaların tür, tutar ve idareler itibarıyla dağılımı, yılın bitimini takip eden onbeş gün içinde Cumhurbaşkanlığı tarafından ilan edilir. 

Örtülü ödenek (5018/24) 

             

***Örtülü ödenek; kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, Devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri ile Devlet itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olağanüstü hizmetlerle ilgili Devlet ve Hükümet icapları için kullanılmak üzere Cumhurbaşkanlığı bütçesine konulan ödenektir.

***Kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen görevlerin gerektirdiği istihbarat hizmetlerini yürüten diğer kamu idarelerinin bütçelerine de örtülü ödenek konulabilir.

***Örtülü ödenek, bu amaçlar dışında, Cumhurbaşkanının ve ailesinin kişisel harcamaları ile siyasi partilerin idare, propaganda ve seçim ihtiyaçlarında kullanılamaz.

***İlgili yılda bu amaçla tahsis edilen ödenekler toplamı, genel bütçe başlangıç ödenekleri toplamının binde beşini geçemez.

***Cumhurbaşkanlığı ve diğer ilgili idare bütçelerinde yer alan örtülü ödeneklerin kullanılma yeri, giderin kimin tarafından yapılacağı, hesapların tutulma ve kapatılma yöntemi, gideri yapanın değişmesi halinde yeni yetkiliye hangi belgelerin aktarılacağı Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.

***Örtülü ödeneklere ilişkin giderler Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen esaslara göre gerçekleştirilir ve ödenir.

Kamu yatırım projeleri (5018/25)

Kamu yatırım projeleri ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde hazırlanır, uygulanır ve izlenir.

 

Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinin mal ve hizmet alım giderlerine ilişkin tertiplerinde yer alan savunma sektörü, altyapı, inşa, iskân ve tesisleriyle NATO altyapı yatırımlarının gerektirdiği inşa ve tesisler ve bunlara ilişkin kamulaştırmalar ile stratejik hedef planı içinde yer alan alım ve hizmetler, vizeye bağlı olmayıp yılı yatırım programına ek yatırım cetvellerinde yer almaz.

***Kamu yatırım projelerinin gerçekleşme ve uygulama sonuçları, ilgili kamu idaresi tarafından izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar bir rapor halinde Sayıştay Başkanlığına, Cumhurbaşkanlığına ve Hazine ve Maliye Bakanlığına gönderilir.

***Proje maliyeti, Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararında belirlenecek sınırın üzerinde bulunan, afetlerle ilgili olanlar hariç, ***Yeni kamu yatırım projesi teklifleri fayda-maliyet veya maliyet-etkinlik analizleri ile çevresel analizleri içerecek şekilde yapılabilirlik etüdü ile birlikte sunulur.

Yüklenmeye girişilmesi (5018/26)

***Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir.

***Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez.

***Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır.

***Harcama yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler.

***Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamaz.

Ertesi yıla geçen yüklenme (5018/27)

Niteliğinden dolayı malî yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan aşağıdaki iş ve hizmetler için; her iş itibarıyla, bütçelerinde öngörülen ödeneklerin yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, ilgili üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir:

a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapım, onarım, etüt ve proje işleri, araştırma-geliştirme projeleri, giyecek ve yiyecek alımları, makine-teçhizat, silah-mühimmat-teçhizat alımlarıyla bunların bakım, onarım ve imalat işleri.

b) Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları.

c) Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri.

d) Süreli yayın alımı, taşıma, koruma ve güvenlik, temizlik ve yemek hizmetleri.

e) Taşıtların malî sorumluluk sigortası ile yurt dışından tedariki yapılan silah, silah-teçhizat ve mühimmat sevkinin her türlü riske karşı sigortalanması amacıyla yaptırılan nakliyat sigortası.

f) Makine-teçhizat, yol ve otoyol, bilgisayar ve haberleşme sistemlerinin bakım işleri; her türlü onarım işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri.

g)Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının yapım, onarım, etüt ve proje işleri, araştırma-geliştirme projeleri, yiyecek ve giyecek alımları makine-teçhizat ile silah, mühimmat ve teçhizat alımlarıyla bunların bakım, onarım ve imalat işleri.

h) Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının etüt ve proje işleri, araştırma-geliştirme projeleri, makine, silah-mühimmat, teçhizat ve sistem alımlarıyla bunların bakım, onarım ve imalat işleri.

ı) Türkiye İş Kurumu tarafından yürütülen aktif işgücü hizmetleri kapsamında kurs ve programlar,

****Ancak (d) bendinde sayılan işler için bütçelerindeki ödeneklerin yüzde ellisinin aşılmayacağı hükmü Millî Eğitim Bakanlığı için aranmaz.

Gelecek yıllara yaygın yüklenmeler (5018/28)

Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, bir malî yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.

Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik Hedef Planında yer alan projeler için 2.7.1992 tarihli ve 3833 sayılı Kanun çerçevesinde gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişmeye, Milli Savunma Bakanlığı yetkilidir.

Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bir mali yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan asayiş ve güvenlik hizmetlerine yönelik alımları için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişmeye İçişleri Bakanlığı yetkilidir.

Dışişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığının onayıyla, yabancı ülkelerde dış temsilcilik binası veya arsa satın alınması, bina yaptırılması veya kiralanması için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişebilir.

Bütçelerden yardım yapılması (5018/29)

Gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz.

***Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.

Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usuller Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.

Bütçe politikası, gelir ve giderlerin izlenmesi (5018/30)

***Genel yönetim kapsamındaki idareler, bütçelerinin ilk altı aylık uygulama sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini; Cumhurbaşkanlığı ise merkezî yönetim bütçe kanununun ilk altı aylık uygulama sonuçları, finansman durumu, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetleri kapsayan malî durumu Temmuz ayı içinde kamuoyuna açıklar.

Harcama yetkisi ve yetkilisi (5018/31)

Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.

Ancak, teşkilât yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisi, üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından; mahallî idarelerde İçişleri veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, diğer idarelerde ise Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebilir.

Kanunların veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur.

 

***Yükseköğretim Kurulu ile üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerinde, harcama yetkilileri ödenek gönderme belgesiyle belirlenir. Bu idarelerde ödenek gönderme belgesi ile ödenek gönderilen birimler harcama birimi, kendisine ödenek gönderilen birimin en üst yöneticisi ise harcama yetkilisidir.

Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar, ödenek gönderme belgesiyle kendisine ödenek verilen harcama yetkilileri ise tahsis edilen ödenek tutarında harcama yapabilir.

Harcama talimatı ve sorumluluk (5018/32)

Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür.

Harcama talimatlarında

-hizmet gerekçesi

-yapılacak işin konusu ve tutarı

-süresi

-kullanılabilir ödeneği

-gerçekleştirme usulü

-gerçekleştirmeyle görevli olanlara

    

    İlişkin bilgiler yer alır.

Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.

Giderin gerçekleştirilmesi (5018/33)

***Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir.

***Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine;

-işin yaptırılması,

-mal veya hizmetin alınması,

-teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması ve belgelendirilmesi

-ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

****Elektronik ortamda oluşturulan ortak bir veri tabanından yararlanmak suretiyle yapılacak harcamalarda, veri giriş işlemleri gerçekleştirme görevi sayılır.

****Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.

Ödenemeyen giderler ve Bütçeleştirilmiş borçlar (5018/34)

Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına alınır ve buradan ödenir.

***Ancak, malın alındığı veya hizmetin yapıldığı malî yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir.

***Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak,

-Diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara,

-Tarifeye bağlı ödemelere,

-İlama bağlı borçlara,

-Ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara

-Ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.

***İlgili olduğu malî yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde alacaklıları tarafından geçerli bir mazerete dayanmaksızın, yazılı talep edilmediğinden veya belgeleri verilmediğinden dolayı ödenemeyen borçlar zamanaşımına uğrayarak kamu idareleri lehine düşer.

Bütçeleştirilmiş Borçlar

Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde, bir taahhüde ve harcama talimatına dayanmayan giderlere ilişkin olup, Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenecek ekonomik kodlardan yapılan ve bütçede ödeneği öngörülmüş olmakla birlikte, oluştuğu yer ve zamanda ödeneği bulunmayan giderler; dayanağını oluşturan harcama belgeleri de eklenmek suretiyle usûlüne göre gerçekleştirilerek ilgili hesaplara alınır ve ödeneğinin gelmesini müteakip ödenir. Bu tutarlara ilişkin ödenek gönderme belgeleri, en geç malî yılın sonuna kadar muhasebe birimine gönderilerek muhasebeleştirme işlemleri tamamlanır.

Ön ödeme (5018/35)

Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir. Verilecek avansın üst sınırları merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir.

****Sözleşmesinde belirtilmek ve yüklenme tutarının yüzde otuzunu geçmemek üzere, yüklenicilere, teminat karşılığında bütçe dışı avans ödenebilir. İlgili kanunların veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin bütçe dışı avans ödenmesine ilişkin hükümleri saklıdır.

Açılmış akreditiflere ilişkin kredi artıkları ertesi yıla devredilmekle birlikte ödenekleri iptal olunur. Devredilen kredi artıklarının karşılığı, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Cumhurbaşkanı, diğer kamu idarelerinde ise üst yönetici tarafından idare bütçesinin ilgili tertibine ödenek kaydolunur.

Sözleşmelerin bitim tarihlerinde henüz bir kısım hizmet yerine getirilememiş veya zorunlu nedenlerle sözleşmenin uygulanmasına başlanılamamış ancak, ilgili idarece ek süre verilmiş ve bu süre ertesi malî yıla taşmış ise; yıl sonunda yüklenme artığı devredilir ve bu tutarlara ilişkin ödenekler hakkında akreditiflerle ilgili hükümler uygulanır.

 

***Her mutemet ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgili kanunlarında belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde üç ay içinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade etmekle yükümlüdür. Süresi içerisinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.

Gelirlerin Toplanmasında Uyulacak İlkeler (5018/36)

a) Gelir politikaları ve uygulamaları konusunda ilkeler, amaçlar, stratejiler ve taahhütler her malî yıl başında kamuoyuna duyurulur.

b) Mükellef ve sorumlulara vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerini kolayca yerine getirebilmeleri için gerekli hizmetler sağlanır.

c) Mükellef ve sorumluların vergiye uyumu teşvik edilir.

d) Hakların korunması ve yükümlülükler konusunda mükelleflerin bilgilendirilmesi için ilgili idareler tarafından gerekli önlemler alınır.

 

Özel gelirler (5018/39)

***Özel gelirler karşılığında idarelere tahsis edilen özel ödenek miktarları, ilgili idarelerin bütçelerinde gösterilir.

***Malî yıl içinde kullanılabilecek özel ödenek miktarı, tahsil edilen özel gelir tutarını geçemez.

***Tahsil edilen özel gelirlerin ödenek tutarını aşması halinde, ödenek eklenemez.

***Özel gelirlerin ödenek kaydına, gelecek yıla devrine, iptaline ilişkin yetki ve işlemler merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir.

Bağış ve yardımlar (5018/40)

 

***Herhangi bir gerçek veya tüzel kişi tarafından, kamu hizmetinin karşılığı olarak veya kamu hizmetleriyle ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanamaz, benzeri adlar altında tahsilat yapılamaz.

***Kamu idarelerine yapılan her türlü bağış ve yardımlar gelir kaydedilir.

Nakdi olmayan bağış ve yardımlar, ilgili mevzuatına göre değerlemeye tâbi tutularak kayıtlara alınır.

***Kamu yararına kullanılmak üzere yapılan şartlı bağış ve yardımlar, hizmeti yapacak idarenin üst yöneticisi tarafından uygun görülmesi halinde, bütçede açılacak bir tertibe gelir ve şart kılındığı amaca harcanmak üzere açılacak bir tertibe ödenek kaydedilir.             Bu ödenekten amaç dışında başka bir tertibe aktarma yapılamaz. 

(Dış finansman kaynağından sağlananlarda 4749 sayılı Kanun hükümleri saklıdır)

Bu ödeneklerden malî yıl sonuna kadar harcanmamış olan tutarlar, bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar ertesi yıl bütçesine devir olunarak ödenek kaydedilir.

***Ancak, bu ödeneklerden;

- Tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlar,

-Tahsis amacının gerçekleştirilmesi bakımından yetersiz olanlar

-Yılı bütçesinde belirlenen tutarı aşmayan ve iki yıl devrettiği halde harcanmayan                                                          ödenekleri iptal etmeye genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Cumhurbaşkanı, diğer kamu idarelerinde üst yönetici yetkilidir.

***Bağış ve yardımlar, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde, bütçeye gider kaydıyla ilgilisine geri verilir.

***Şartlı bağış ve yardımın zamanında kullanılmaması nedeniyle doğacak zararlar ile amaç dışı kullanım nedeniyle yapılan harcamalar sorumluluğu bulunanlara ödettirilir.

Faaliyet raporları (5018/41)

Üst yöneticiler ve bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama yetkililerince, hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlanır.

 

***Üst yönetici, harcama yetkilileri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını esas alarak, idaresinin faaliyet sonuçlarını gösteren idare faaliyet raporunu düzenleyerek kamuoyuna açıklar.

***Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri ve sosyal güvenlik kurumları, idare faaliyet raporlarının birer örneğini Sayıştay’a ve Cumhurbaşkanlığı’na gönderir.

Mahallî idarelerce hazırlanan idare faaliyet raporlarının birer örneği Sayıştay ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu raporları esas alarak kendi değerlendirmelerini de içeren mahallî idareler genel faaliyet raporunu hazırlar ve kamuoyuna açıklar. Raporun birer örneği Sayıştay’a ve Cumhurbaşkanlığı’na gönderilir.

Merkezî yönetim kapsamındaki idareler ile sosyal güvenlik kurumlarının bir malî yıldaki faaliyet sonuçları, Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanacak genel faaliyet raporunda gösterilir. Bu raporda, mahallî idarelerin malî yapılarına ilişkin genel değerlendirmelere de yer verilir. Cumhurbaşkanlığı, genel faaliyet raporunu kamuoyuna açıklar ve bir örneğini Sayıştay’a gönderir.

Sayıştay, idare faaliyet raporlarını (mahallî idarelere ait olanlar hariç), mahallî idareler genel faaliyet raporunu ve genel faaliyet raporunu, dış denetim sonuçlarını dikkate alarak görüşlerini de belirtmek suretiyle TBMM’ye sunar.

****Türkiye Büyük Millet Meclisi bu raporlar ve değerlendirmeler çerçevesinde, kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin olarak kamu idarelerinin yönetim ve hesap verme sorumluluklarını görüşür. Bu görüşmelere üst yönetici veya görevlendireceği yardımcısının ilgili bakanla birlikte katılması zorunludur.

     

İdare faaliyet raporu,

* İlgili idare hakkındaki genel bilgileri

* Kullanılan kaynakları

* Bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ve varsa sapmaların nedenlerini,

* Varlık ve yükümlülükleri

* Yardım yapılan kurum ve kuruluşların faaliyetine ilişkin bilgileri de kapsayan malî bilgileri

* Stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyetleri ve  Performans bilgilerini

    

   içerecek şekilde düzenlenir.

 

 

Kesin hesap kanunu (5018/42)

***Türkiye Büyük Millet Meclisi, merkezî yönetim bütçe kanununun uygulama sonuçlarını onama yetkisini kesin hesap kanunuyla kullanır.

 

***Kesin hesap kanunu teklifi, muhasebe kayıtları dikkate alınarak, merkezî yönetim bütçe kanununun şekline uygun olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlanır.

Bu teklif, bir yıllık uygulama sonuçlarını karşılaştırmalı olarak gösteren değerlendirmeleri içeren gerekçesiyle birlikte izleyen malî yılın Haziran ayı sonuna kadar Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulur ve bir örneği Sayıştay’a gönderilir.

  Kesin hesap kanun teklifinin ekinde;

  a) Genel mizan,

  b) Bütçe gelirleri kesin hesap cetveli ve açıklaması,

  c) Bütçe giderleri kesin hesap cetvelleri ve açıklaması,

  d) Bütçe gelir ve giderlerinin iller ve idareler itibarıyla dağılımı,

  e) Devlet borçları ve Hazine garantilerine ilişkin cetveller,

  f) Yılı içerisinde silinen kamu alacakları cetveli,

  g) Mal yönetim hesabı icmal cetvelleri,    

  h) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından gerekli görülen diğer belgeler,

  Yer alır.

***Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri bütçelerinin kesin hesabının düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.

***İdarelerin faaliyet raporları, genel faaliyet raporu, dış denetim genel değerlendirme raporu ve kesin hesap kanunu teklifi ile merkezî yönetim bütçe kanunu teklifi birlikte görüşülür.

***Ancak, bu raporlar ile genel uygunluk bildirimi Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonlarında öncelikle görüşülür. 

Mahallî idare bütçeleri ile sosyal güvenlik kurumları bütçelerinin uygulama sonuçlarının kesin hesaba bağlanması, ilgili kanunlarındaki hükümlere göre yapılır.

Genel uygunluk bildirimi (5018/43)

Sayıştay, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri için düzenleyeceği genel uygunluk bildirimini, kesin hesap kanun teklifinin verilmesinden başlayarak en geç yetmiş beş gün içinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.

Genel uygunluk bildirimi; dış denetim raporları, idare faaliyet raporları ve genel faaliyet raporu dikkate alınarak hazırlanır.

***Kesin hesap kanunu teklifi ve genel uygunluk bildiriminin Türkiye Büyük Millet Meclisine verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştayca sonuçlandırılmamış denetimleri önlemez ve hesapların kesin hükme bağlandığı anlamına gelmez.

Taşınır ve taşınmaz edinme (5018/45)

Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri, kamu hizmetlerinin zorunlu kıldığı durumlarda gereken nicelikte ve nitelikte taşınır ve taşınmazları, yurt içinde veya yurt dışında, bedellerini peşin veya taksitle ödeyerek veya finansal kiralama suretiyle edinebilirler.

Kamu idareleri, taşınmaz satın alma veya kamulaştırma işlemlerini yetki  devri yoluyla bir başka   kamu idaresi eliyle yürütebilir.

Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin edindiği taşınmazlar Hazine adına, diğer kamu idarelerine ait taşınmazlar ise tüzel kişilikleri adına tapu sicilinde tescil olunur.

Hazine adına tescil edilen taşınmazlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yönetilir. Tescil işlemleri, adına tescil yapılan idarenin taşınmazın bulunduğu yerdeki ilgili birimine bildirilir.

Kamu idarelerince üretilen malların kendi tüketimlerinde kullanılması halinde bunların bedelleri, rayiç bedel üzerinden ilgili ödenek tertibine gider ve karşılığı gelir kaydedilir.

Kamu idareleri, ihtiyaç fazlası taşınırları ile görmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinde kullanılacağına ve amacına uygun kullanılmaması halinde geri alınacağına dair tapu kütüğüne şerh konulması kaydıyla taşınmazlarını diğer kamu idarelerine bedelsiz olarak devredebilir. Devredilmeyecek taşınır ve taşınmazlar ile devir ve kayıt işlemlerine ilişkin usul ve esaslar Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenir.

 

Taşınır ve taşınmaz satışı (5018/46)

Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmazlarının satışına Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilidir. Satış bedelleri genel bütçeye gelir kaydedilir. Diğer kamu idarelerine ait taşınır ve taşınmazların elden çıkarılması kanunlarında ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen yetkili organlarının kararıyla mümkündür.

***Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin taşınmazlarından değeri her yıl merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen sınırın üzerinde olanlar, Cumhurbaşkanı kararıyla satılır.

Taşınmaz tahsisi (5018/47) 

 

**Kamu idareleri, kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilirler.

**Tahsis edilen taşınmaz, amaç dışı kullanılamaz.

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri tahsis etmeye, kamu ihtiyaçları için gerekli olmayanların tahsisini kaldırmaya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; diğer taşınmazları tahsis etmeye ve tahsisini kaldırmaya ise maliki kamu idaresi yetkilidir.

Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk (5018/48)

***Kamu idareleri, taşınırların yönetimi, kaydı, muhafazası ve kullanımından sorumludurlar. Taşınırların özelliğinden veya olağan kullanımından kaynaklanan yıpranma ile usulüne uygun olarak belirlenen firelerden dolayı sorumluluk aranmaz.

***Kullanılmak üzere taşınır teslim edilen görevliler, taşınırın korunmasından ve taşınıra verilen zararlardan sorumludur. Kamu idareleri, verilen zararların sorumlularına ödettirilmesini sağlamakla yükümlüdür.

***Kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri, mevzuatında öngörülen kurallar dahilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılır. Bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenler sorumludur.

Kayıt zamanı(5018/50)

Bir ekonomik değer yaratıldığında,

    başka bir şekle dönüştürüldüğünde,

         mübadeleye konu edildiğinde,

     el değiştirdiğinde veya

         yok olduğunda

              muhasebeleştirilir.

Bütün malî işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve

      her muhasebe kaydının belgeye dayanması şarttır.

Kamu gelir ve giderlerinin yılı ve mahsup dönemi (5018/51)

Kamu gelir ve giderleri tahakkuk ettirildikleri malî yılın hesaplarında gösterilir.

Tahakkuk ettirilecek giderler Devlet muhasebesi kayıtlarında ekonomik sınıflandırmanın dördüncü düzeyini de kapsayacak şekilde gösterilir.

Bütçe gelirleri tahsil edildiği, bütçe giderleri ise ödendiği yılda muhasebeleştirilir.

Kamu hesapları malî yıl esasına göre tutulur.

Malî yılın bitimine kadar fiilen yapılmış olan ödemelerden mahsup edilememiş olanların, ödenekleri saklı tutulmak suretiyle, mahsup işlemleri malî yılın bitimini izleyen bir ay içinde yapılabilir.

Zorunlu hallerde bu süre, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından bütçe giderleri için bir ay, diğer işlemlerde iki ayı geçmemek üzere uzatılabilir.

Mali İstatik İlkeleri (5018/52)

Malî istatistikler, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin malî işlemlerini kapsar.

Malî istatistikler, uluslararası standartlara uygun olarak;

   

Bütünlük,

    Güvenilirlik,

 Kullanışlılık,

      Ulaşılabilirlik  

          Yöntemsel geçerlilik

                    İlkeleri çerçevesinde;  

         yeterli mesleki eğitimi almış personel tarafından

                   muhasebe kayıtlarındaki verilere dayanılarak ve

                               istatistiksel yöntemler kullanılarak hazırlanır.

Malî istatistiklerin hazırlanması ve açıklanması(5018/53)

***Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait malî istatistikler, Hazine ve Maliye Bakanlığınca derlenir.

***Merkezî yönetim kapsamı dışındaki kamu idareleri malî istatistiklerini belirlenmiş ilkelere uygun olarak hazırlar ve belirlenen süreler içinde Hazine ve Maliye Bakanlığına gönderir.

***Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait malî istatistikler, Hazine ve Maliye Bakanlığınca aylık olarak  yayımlanır.

***Sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelere ait malî istatistikler ile merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait malî istatistikler Hazine ve Maliye Bakanlığınca birleştirilerek, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait malî istatistikler elde edilir ve üçer aylık dönemler itibarıyla yayımlanır.

 

***Malî istatistiklerin anlaşılabilir ve kullanıcılar için kolayca ulaşılabilir olması esastır.

***Kamu idarelerinden, mali istatistiklerine esas verilerini süresinde göndermeyenlere Hazine ve Maliye Bakanlığınca bir ay ek süre verilir.

***Ek süre sonunda da verilerin gönderilmemesi halinde, Hazine ve Maliye Bakanlığının talebi üzerine, ilgili kamu idaresinin üst yöneticileri tarafından mali hizmetler birimi yöneticisi ile muhasebe yetkilisine, her türlü aylık, ödenek, zam ve tazminat dâhil yapılan bir aylık net ödemeler toplamı tutarında idari para cezası verilir.

Malî istatistiklerin değerlendirilmesi (5018/54)

Bir yıla ait malî istatistikler izleyen yılın Mart ayı içinde; hazırlanma, yayımlanma, doğruluk, güvenilirlik ve önceden belirlenmiş standartlara uygunluk bakımından Sayıştay tarafından değerlendirilir ve bu amaçla düzenlenen değerlendirme raporu Türkiye Büyük Millet Meclisine ve Hazine ve Maliye Bakanlığına gönderilir. Bu raporda yer alan değerlendirmelere ilişkin olarak Hazine ve Maliye Bakanı gerekli önlemleri alır.

İç kontrolün tanımı (5018/55)

           

İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütünüdür    

İç kontrolün amacı (5018/56)

İç kontrolün amacı;

a) Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini,

b) Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini,

c) Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini,

d) Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesini,

e) Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karşı korunmasını,

Sağlamaktır.

Kontrolün yapısı ve işleyişi (5018/57)

***Kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrol sistemleri; harcama birimleri, muhasebe ve malî hizmetler ile ön malî kontrol ve iç denetimden oluşur.

Yeterli ve etkili bir kontrol sisteminin oluşturulabilmesi için;

-Mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunması,

-Malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesi,

-Belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanması,

-Mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesi

-kapsamlı bir yönetim anlayışı ile uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanması

 

bakımından ilgili idarelerin üst yöneticileri ile diğer yöneticileri tarafından görev, yetki ve sorumluluklar göz önünde bulundurulmak suretiyle gerekli önlemler alınır.

           

Ön malî kontrol (5018/58)

Ön malî kontrol, harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsar.

 

Ön malî kontrol süreci,

malî karar ve işlemlerin hazırlanması,

            yüklenmeye girişilmesi,

           iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve

                           belgelendirilmesinden oluşur.

***Kamu idarelerinde ön malî kontrol görevi, yönetim sorumluluğu çerçevesinde yürütülür.

 

Malî hizmetler birimi (5018/60)

Kamu idarelerinde aşağıda sayılan görevler, malî hizmetler birimi tarafından yürütülür:

a) İdarenin stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek.

b) İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve idare faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek.

c) Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak.

d)Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak.

e) İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek.

f)  Genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde muhasebe hizmetlerini yürütmek.

g) Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak.

h) İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenlemek.

i) İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak.

j) İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken malî iş ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak.

k) Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak.

l) Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek.

m) İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak.

n) Malî konularda üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

***Alım, satım, yapım, kiralama, kiraya verme, bakım-onarım ve benzeri malî işlemlerden; idarenin tamamını ilgilendirenler destek hizmetlerini yürüten birim, sadece harcama birimlerini ilgilendirenler ise harcama birimleri tarafından gerçekleştirilir. Ancak, harcama yetkililiği görevi uhdesinde kalmak şartıyla, harcama birimlerinin talebi ve üst yöneticinin onayıyla bu işlemler destek hizmetlerini yürüten birim tarafından yapılabilir

***Harcama yetkilisi ile muhasebe yetkilisi görevi aynı kişide birleşemez.

***Malî hizmetler biriminde ön malî kontrol görevini yürütenler malî işlem sürecinde görev alamazlar.

Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları (5018/61)

Muhasebe hizmeti;

gelirlerin ve alacakların tahsili,

   giderlerin hak sahiplerine ödenmesi,

       para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması,

              ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve

                    diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması

                            raporlanması

                                             işlemleridir.

Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. Memuriyet kadro ve unvanlarının muhasebe yetkilisi niteliğine etkisi yoktur.

Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur.

Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;

a) Yetkililerin imzasını, 

b) Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,

c) Maddi hata bulunup bulunmadığını,

d) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri,

 

Kontrol etmekle yükümlüdür.

***Muhasebe yetkilileri, ilgili mevzuatında düzenlenmiş belgeler dışında belge arayamaz.

***Yukarıda sayılan konulara ilişkin hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamaz.

***Belgesi eksik veya hatalı olan ödeme emri belgeleri, düzeltilmek veya tamamlanmak üzere en geç bir iş günü içinde gerekçeleriyle birlikte harcama yetkilisine yazılı olarak gönderilir. Hataların düzeltilmesi veya eksikliklerin giderilmesi halinde ödeme işlemi gerçekleştirilir. Muhasebe yetkilileri işlemlerine ilişkin defter, kayıt ve belgeleri muhafaza eder ve denetime hazır bulundurur.

İç denetim (5018/63)

           

İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir.

***Bu faaliyetler, idarelerin yönetim ve kontrol yapıları ile malî işlemlerinin risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek yönünde sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir.

İç denetçinin görevleri (5018/64)

 

İç denetçi, aşağıda belirtilen  görevleri yerine getirir:

a) Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin  yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek.

b) Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak.

c)  Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak.

d) İdarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaçve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek.

e) Malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak.

f)  Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak.

g) Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.

***İç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz.  

***İç denetçiler, raporlarını doğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile malî hizmetler birimine verilir. İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde İç Denetim Koordinasyon Kuruluna gönderilir.

İç Denetim Koordinasyon Kurulunun görevleri (5018/67)

           

İç Denetim Koordinasyon Kurulu, kamu idarelerinin  iç denetim sistemlerini izlemek, bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek üzere aşağıdaki görevleri yürütür: 

a) İç denetime ilişkin denetim ve raporlama standartlarını belirlemek, denetim rehberlerini  hazırlamak ve geliştirmek.

b) Uluslararası uygulamalar ve denetim standartlarıyla uyumlu risk değerlendirme yöntemlerini geliştirmek.

c) Kamu idarelerinin denetim birimleri ile işbirliğini sağlamak.

d) Yolsuzluk veya usulsüzlüklerin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınması konusunda önerilerde bulunmak.

e) Risk içeren alanlarda iç denetçilere program dışı özel denetim yaptırılması için kamu idarelerine önerilerde bulunmak.

f) İç denetçilerin eğitim programlarını düzenlemek.

g) İç denetçiler ile üst yöneticiler arasında görüş ayrılığı bulunması halinde anlaşmazlığın giderilmesine yardımcı olmak.

h) İdarelerin iç denetim raporlarını değerlendirerek sonuçlarını konsolide etmek suretiyle yıllık rapor halinde Hazine ve Maliye Bakanına sunmak ve kamuoyuna açıklamak.

i) İşlem hacimleri ve personel sayıları dikkate alınmak suretiyle idareler ile ilçe ve belde belediyeleri için iç denetçi atanıp atanmayacağına karar vermek.

j) İç denetçilerin atanmasına ilişkin diğer usulleri belirlemek.

k) İç denetçilerin uyacakları etik kuralları belirlemek.

l) Kalite güvence ve geliştirme programını düzenlemekve iç denetim birimlerini bu kapsamda değerlendirmek.

Dış denetim (5018/68)

           

Sayıştay tarafından yapılacak harcama sonrası dış denetimin amacı, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, yönetimin malî faaliyet, karar ve işlemlerinin; kanunlara,  kurumsal amaç, hedef ve planlara uygunluk yönünden incelenmesi ve sonuçlarının Türkiye Büyük Millet Meclisine raporlanmasıdır.

Dış denetim, genel kabul görmüş uluslararası denetim standartları dikkate alınarak;

           

a) Kamu idaresi hesapları ve bunlara ilişkin belgeler esas alınarak, malî tabloların güvenilirliği ve doğruluğuna ilişkin malî denetimi ile  kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin malî işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti,

           

b) Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli olarak kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi, faaliyet sonuçlarının ölçülmesi ve performans bakımından değerlendirilmesi,

Suretiyle gerçekleştirilir.

***Dış denetim sırasında, kamu idarelerinin iç denetçileri tarafından düzenlenen raporlar, talep edilmesi halinde Sayıştay denetçilerinin bilgisine sunulur.  

***Denetimler sonucunda; ikinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hususlarda düzenlenen raporlar, idareler itibarıyla konsolide edilir ve bir örneği ilgili kamu idaresine verilerek üst yönetici tarafından cevaplandırılır. Sayıştay, denetim raporları ve bunlara verilen cevapları dikkate alarak düzenleyeceği dış denetim genel değerlendirme raporunu Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.

           

***Sayıştay tarafından hesapların hükme bağlanması; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider ve mal hesapları ile bu hesaplarla ilgili işlemlerinin yasal düzenlemelere uygun olup olmadığına  karar verilmesidir.

           

***Dış denetim sırasında, kamu idarelerinin iç denetçileri tarafından düzenlenen raporlar, talep edilmesi halinde Sayıştay denetçilerinin bilgisine sunulur.  

***Denetimler sonucunda; düzenlenen raporlar, idareler itibarıyla konsolide edilir ve bir örneği ilgili kamu idaresine verilerek üst yönetici tarafından cevaplandırılır.

***Sayıştay, denetim raporları ve bunlara verilen cevapları dikkate alarak düzenleyeceği dış denetim genel değerlendirme raporunu Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.

***Sayıştay tarafından hesapların hükme bağlanması; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider ve mal hesapları ile bu hesaplarla ilgili işlemlerinin yasal düzenlemelere uygun olup olmadığına  karar verilmesidir.

           

Ödenek üstü harcama (5018/70)

Kamu zararı oluşturmamakla birlikte bütçelere ayrıntılı harcama programlarına, serbest bırakma oranlarına aykırı olarak veya ödenek gönderme belgelerindeki ödenek miktarını aşan harcama talimatı veren harcama yetkililerine, her türlü aylık, ödenek, zam ve tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemeler toplamının iki katı tutarına kadar para cezası verilir.

Kamu zararı  (5018/71)

Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

Kamu zararının belirlenmesinde;

           

a)  İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

b)  Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

c)  Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

f) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

           

    Esas alınır.

                       

Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir.

Alınmamış para, mal ve değerleri alınmış; sağlanmamış hizmetleri sağlanmış; yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi yapılmış veya bitmiş gibi gösteren gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu kaynağında bir artışa engel veya bir eksilmeye neden olanlar ile bu gibi kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış veya onaylamış bulunanlar hakkında Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunların bu fiillere ilişkin hükümleri uygulanır. Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para cezası verilir.

           

Yetkisiz tahsil ve ödeme (5018/70)

Kanunların veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiç bir gerçek veya tüzel kişi, kamu adına tahsilat veya ödeme yapamaz.

 

Yetkisiz tahsilat veya ödeme yapılması, kamu hizmeti karşılığında veya kamu hizmetleriyle ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanması veya başka adlarla tahsilat veya ödeme yapılması hallerinde; söz konusu tutarlar, yetkisiz tahsilat veya ödeme yapılanlardan alınarak, ilgisine göre bütçeye gelir kaydedilir veya ilgililerine iade edilmek üzere emanet hesaplarına  kaydedilir. Ayrıca, bunlar hakkında ilgili kanunları uyarınca adli ve idari yönden gerekli işlemler yapılır.

           

 Para cezaları ve yetkili merciler (5018/73)

           

Bu Kanunda belirtilen para cezaları, ilgili kamu idaresinin üst yöneticisi tarafından verilir.

Para cezaları, karar verilmesini izleyen ay başından başlamak üzere ve herhangi bir hüküm almaya gerek kalmaksızın; ilgililerine yapılan her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil bir aylık net ödemelerin dörtte biri oranında kesilerek tahsil olunur.

Zamanaşımı (5018/74)

           

Kamu zararının meydana geldiği ve bu Kanunda belirtilen para cezalarının verilmesini gerektiren fiilin işlendiği yılı izleyen malî yılın başından başlamak üzere zamanaşımını kesen ve durduran genel hükümler saklı kalmak kaydıyla onuncu yılın sonuna kadar tespit ve tahsil edilemeyen kamu zararları ile para cezaları zamanaşımına uğrar.

Kamu alacaklarının silinmesi (5018/79)

Özel mevzuatındaki hükümler saklı kalmak üzere, idare hesaplarında kayıtlı olup 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında izlenen kamu alacakları dışında kalan;

a) Zarurî veya mücbir sebeplerle takip ve tahsil imkânı kalmayan,

b) Tahsili için yapılacak takibat giderlerinin asıl alacak tutarından fazla olacağı anlaşılan,

kamu alacaklarından merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilen tutarlara kadar olanların kayıtlardan çıkarılmasına üst yöneticiler yetkilidir. (a) bendine göre belirlenen tutarı aşan kamu alacaklarından silinmesi öngörülenler merkezî yönetim bütçe kanununda ayrıca gösterilir.

           

SORU: Merkezi Yönetim Bütçe Kanunlarının “Denge” başlıklı 3 üncü maddelerinde, bütçe açığının net borçlanma hasılatı ile karşılanacağı belirtilmektedir. Buna göre, net borçlanma hasılatıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (2010/18)

a) Genel bütçeli idarelerin ödenekleri toplamı ile genel bütçe gelir tahminleri toplamı arasındaki fark, net borçlanma hasılatı ile karşılanır.

b) Genel ve özel bütçeli idarelerin ödenekleri toplamı ile merkezi yönetim bütçe gelir tahminleri toplamı arasındaki fark, net borçlanma basılalı ile karşılanır.

c) Merkezi yönetim kapsamındaki idarelerin ödenekleri toplamı ile merkezi yönetim bütçe gelir tahminleri toplamı arasındaki fark, net borçlanma hasılatı ile karşılanır.

d) Özel bütçeli idarelerin ödenekleri toplamı ile özel bütçe gelir tahminleri toplamı arasındaki fark, net borçlanma hasılatı ile karşılanır.

e) Genel bütçeli idarelerin ödenekleri toplamından Hazine yardımı ödenekleri düşüldükten sonra kalan ödenek tutarı ile genel bütçe gelir tahminleri toplamı arasındaki fark, net borçlanma hasılatı ile karşılanır.

Doğru Cevap (a) şıkkıdır. Zira; Merkezi Yönetim Bütçe Kanunun 3 ncü maddesinde;

Bütçe Kanununun 1 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ödenekler toplamı ile 2 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan tahmini gelirler toplamı arasındaki fark, net borçlanma ile karşılanır. Denilmektedir. (Net Borçlanma = GBİ Toplam Ödenek Tutarı-GBİ Tahmini Gelirler Toplamı)

SORU: 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa göre, aşağıdakilerden hangisi gerektiğinde kullanılabilecek ödenekler arasında ver almaz? (2010/19)

a) Personel giderlerini karşılama ödeneği

b) Yedek ödenek

c) Yatırımları hızlandırma ödeneği

d) Doğal afet giderlerini karşılama ödeneği

e) Döviz kuru artışlarını karşılama ödeneği

 

Doğru Cevap (e) şıkkıdır. Zira; Merkezi Yönetim Bütçe Kanunun 5 nci maddesine göre;

Gerektiğinde Kullanılabilecek Ödenekler; 

Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği

Yedek Ödenek

Yatırımları Hızlandırma Ödeneği

Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneği

SORU: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve ilgili mevzuata göre bütçe hazırlık sürecinde, kamu idarelerinin idare bazında ödenek teklif tavanları ilk olarak aşağıdaki belgelerden hangisinde yer almaktadır? (2010/20)

a) Orta vadeli program

b) Orta vadeli mali plan

c) Bütçe çağrısı

d) Bütçe hazırlama rehberi

e) Yatırım genelgesi ve eki yatırım programı hazırlama rehberi

Doğru Cevap (b) şıkkıdır.

SORU: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve ilgili mevzuata göre, bütçe ödeneklerinin kullanımına ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (2010/21)

a) Genel Bütçe Kapsamındaki İdarelerin bütçe ödenekleri, Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakit planlaması da dikkate alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.

b) Kamu idareleri, esas olarak bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz.

c) Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır.

d) Cari yılda kullanılmayan yatırım ödenekleri yılsonunda iptal edilir ve ertesi yıl bütçesine iptal edilen ödenekler kadar ödenek eklenir.

e) Niteliğinden dolayı mali yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan temizlik ve yemek hizmetleri için ertesi yıla geçen yüklenmeye girişilebilir.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve kontrolünde uyulacak bütçe ilkeleri arasında sayılmamıştır? (2011/1)

a) Bütçeler kalkınma planı ve programlarda yer alan politika,         hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir

b) Bütçeler, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve değerlendirilir

c) Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde gösterilir

d) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır

e) Bütçelerde gelir ve gider eşitliğinin sağlanması zorunludur. Gelir ve gider eşitliği sağlanmadan bütçeler yetkili mercilere sunulamaz

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Bütçe işlemlerinin yetki yönünden değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (2011/2)

a) Genel bütçe kapsamındaki hizmeti yaptıracak olan kamu idaresi bütçesinden, yıl içinde hizmeti yürütecek olan idarenin bütçesine, fonksiyonel sınıflandırma ayrımına bakılmaksızın ödenek aktarmaya Hazine ve Maliye Bakanı yetkilidir.

b) Özel bütçeli idareler ile düzenleyici ve denetleyici kurumlar (B) işaretli cetvellerinde belirtilen tahmini tutarlar üzerinde gerçekleşen gelir ile (F) işaretli cetvellerinde belirtilen ödenekleştirilmeyen finansman karşılıklarını ve gerçekleşen finansman fazlalarını, idare ve kurumların bütçelerinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine ödenek olarak eklemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir

c) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasındaki kaynak transferleri ödenek aktarma suretiyle; Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki idareler ve kurumlar arasındaki diğer kaynak transferleri tahakkuk işlemleriyle gerçekleştirilir.

d) Genel bütçe kapsamındaki idarelerin bütçeleri içinde yapılacak ödenek aktarmaları Hazine ve Maliye Bakanlığınca, diğer merkezi yönetim kapsamındaki idare bütçeleri içinde yapılacak ödenek aktarmaları idarelerce yapılır

e) Özel bütçe kapsamındaki idarelerin bütçeleri içinde yapılacak ödenek aktarmaları sadece Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılır

Doğru Cevap (c) şıkkıdır. Çünkü; 2019 sayılı MY Bütçe Kanunun “Aktarma, ekleme, devir ve iptal işlemleri başlıklı 6 ncı maddesinde aşağıdaki hükümlere yer verilmiştir.

Aktarma, ekleme, devir ve iptal işlemleri

(1) Bu Kanunla verilen ödeneklerin etkin ve verimli bir şekilde kullanılması amacıyla, kamu idarelerinin yıl içinde ortaya çıkabilecek ihtiyaç fazlası ödeneklerinin diğer kamu idarelerinin ödenek ihtiyacının karşılanmasında kullanılmasını temin etmek veya ödeneklerin öncelikli hizmetlerde kullanılmasını sağlamak üzere genel bütçe ödeneklerinin yüzde 10’unu aşmamak kaydıyla; genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerin bütçelerine konulan (01), (02), (03), (05), (06), (07), (08) ve (09) ekonomik kodlarındaki ödenekleri kamu idareleri bütçeleri arasında veya Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinin “Yedek Ödenek” tertibine aktarmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

(2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinden hizmeti yaptıracak olan kamu idaresi, yıl içinde hizmeti yürütecek olan idarenin bütçesine, fonksiyonel sınıflandırma ayrımına bakılmaksızın ödenek aktarmaya yetkilidir.

(3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, (1) numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yaptıracağı işlere ilişkin ödeneklerini ilgili Bakanlığın bütçesine aktarmaya yetkilidir.

(4) Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinde yer alan ve tek merkezden yönetilmesi gereken ikmal ve tedarik hizmetleri ile bir fonksiyona ait bir hizmetin diğer bir fonksiyon tarafından yürütülmesi hâlinde ilgili ödeneği, fonksiyonlar arasında karşılıklı olarak aktarmaya ilgili kurumlar yetkilidir.

(5) Özel bütçeli idareler ile düzenleyici ve denetleyici kurumların (B) işaretli cetvellerinde belirtilen tahmini tutarlar üzerinde gerçekleşen gelirler ile (F) işaretli cetvellerinde belirtilen net finansman tutarlarını aşan finansman gerçekleşme karşılıklarını, idare ve kurumların bütçelerinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine ödenek olarak eklemeye Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde kamu idareleri yetkilidir. Hazine yardımı alan özel bütçeli idarelerin 2018 yılında “06- Sermaye Giderleri” ve “07- Sermaye Transferleri” giderlerine finansman sağlamak üzere genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri bütçelerinden tahakkuka bağlanan Hazine yardımlarının bu idarelerce kullanılmayan kısımları, 2019 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karara uygun olarak mevcut veya yeni projelerin ödenek ihtiyacının karşılanmasında kullanılır.

(6) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasındaki kaynak transferleri ödenek aktarma suretiyle yapılır. Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki idareler ve kurumlar arasındaki diğer kaynak transferleri tahakkuk işlemleriyle gerçekleştirilir. Bu işlemler karşılığı tahsil edilen tutarlar, ilgili kamu idaresince bir yandan (B) işaretli cetvellere gelir, diğer yandan (A) işaretli cetvellere ödenek kaydedilir.

(7) a) Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü bütçelerinin (özel ödenekler ve “03.9 Tedavi ve Cenaze Giderleri” ekonomik kodu ile “03.1.1.01 Emniyet Genel Müdürlüğü Güvenlik Hizmetleri Yatırımları” fonksiyonunu içeren tertipler hariç) mal ve hizmet alım giderleri ve sermaye giderleri ile ilgili tertiplerinde yer alan ödeneklerden yılı içinde harcanmayan kısımları, hizmetin devamlılığını sağlamak amacıyla bu tertiplere bütçe ile tahsis edilen ödeneklerin toplamının yüzde 30’unu aşmamak üzere ertesi yıl bütçesine devren ödenek kaydetmeye,

b) Turizmi Teşvik Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin 21.01.36.00 ve 21.01.36.63 kurumsal kodu altında bulunan (03) ekonomik kodunu içeren tertiplerinde yer alan tanıtma amaçlı ödeneklerden harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin aynı tertiplerine devren ödenek kaydetmeye,

c) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu bütçesinin ilgili tertibinde yer alan ödenekten harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin aynı tertibine devren ödenek kaydetmeye,

ç) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinin ilgili tertiplerinde yer alan ödeneklerden harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin aynı tertiplerine devren ödenek kaydetmeye,

d) Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinin ilgili tertiplerinde yer alan ödeneklerden harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin aynı tertiplerine devren ödenek kaydetmeye,

e) Emniyet Genel Müdürlüğü bütçesinin “03.1.1.01 Emniyet Genel Müdürlüğü Güvenlik Hizmetleri Yatırımları” fonksiyonu altında yer alan yatırım ödeneklerinden harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin aynı tertibine devren ödenek kaydetmeye,

f) İlgili mevzuatı gereğince özel gelir kaydedilmek üzere tahsil edilen tutarları, idare bütçelerinde söz konusu mevzuatta belirtilen amaçlar için tertiplenen ödenekten kullandırmak üzere genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydetmeye ve bütçelenen ödenekten gelir gerçekleşmesine göre ilgili tertiplere aktarma yapmaya, yılı içinde harcanmayan ödenekleri (2018 yılından devredenler de dâhil) ertesi yıl bütçesine devren gelir ve ödenek kaydetmeye, bu hükümler çerçevesinde yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar belirlemeye,

Cumhurbaşkanı yetkilidir.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda merkezi yönetim bütçe kanunlarında yer alacağı öngörülen hükümlerden birisi değildir? (2011/3)

a)  Borçlanma ve garanti sınırları

b)  Yılı ve izleyen iki yılın gelir ve    gider tahminleri

c)  Varsa bütçe açığının veya fazlasının tutarı, açığın nasıl kapatılacağı veya fazlanın nasıl kullanılacağı

d)  Sosyal güvenlik kurumları ve mahalli idarelerin gelir-gider tahminleri ile bunlara ilişkin cetveller

e)  Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen vergi gelirleri

Doğru Cevap (d) şıkkıdır

SORU: Merkezi yönetim kapsamındaki bir kamu idaresinden başka bir kamu idaresinin bütçesine yapılacak ödenek aktarmalarıyla ilgili genel kural aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?(2011/4)

a) Kanunla yapılır

b) Bakanlar Kurulu kararıyla yapılır

c) Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Yüksek Planlama Kurulu kararıyla yapılır

d) İdarelerin üst yöneticilerinin kararıyla yapılır

e) İdarelerin teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca yapılır

Doğru Cevap (a) şıkkıdır.

SORU: Bütçe hazırlık sürecinin muhtelif aşamaları e-bütçede ayrı ayrı gösterilir. Aşağıdakilerden hangisi bu aşamalardan birisi değildir? (2011/5)

a) Taşra birimlerinin teklifi

b) Kurum teklifi

c) Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı

d) Plan ve Bütçe Komisyonu aşaması

e) Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu

Doğru Cevap (a) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış olarak verilmiştir? (2012/1)

a) İç kontrol sistemi, kontrol ortamı, risk değerlendirmesi, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişim ile izleme bileşeni temelinde oluşturulan standartlara dayanır.

b)  Harcama yetkililiği görevi, kanunla veya ödenek gönderme belgesi ile belirlenir.

c) Muhasebe yetkilileri, yetkililerin imzasını, ilgili mevzuatında belirlenen belgelerin bulunmasını, maddi hata bulunup bulunmadığını, harcamanın mevzuatına uygun olup olmadığını ve ödemenin hak sahibine yapılmasını kontrol etmekten sorumludur.

d) Merkezi uyumlaştırma görevi kapsamında iç kontrol sistemine ilişkin düzenlemeler Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.

e) 5018 sayılı Kanunla getirilen mali saydamlık ilkeleri, mali istatistiklerin yayınlanması ve faaliyet raporları gibi düzenlemelerin temel amacı hesap verebilirliğin güçlendirilmesidir.

Doğru Cevap (c) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdaki görevlerden hangisi strateji geliştirme birimleri tarafından stratejik yönetim ve planlama fonksiyonu kapsamında yürütülmesi gereken görevlerdendir? (2012/2)

a)  Bütçe kesin hesabını hazırlamak.

b)  İstatistiki kayıt ve kalite kontrol işlemlerini yapmak.

c)  Ön mali kontrol görevini yürütmek.

d)  İdare faaliyet raporunu hazırlamak.

e) İdare faaliyetlerinin stratejik plan, performans programı ve bütçeye uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU:Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğe göre, aşağıdakilerden hangisi stratejik planların yenilenebilme koşullarından birisi değildir? (2012/3)

a) Görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen mevzuatta değişiklik olması hâlinde ilgili kamu idaresinin stratejik planı yenilenebilir.

b) Hükümetin değişmesi halinde genel yönetim kapsamındaki tüm kamu idarelerinin stratejik planları yenilenebilir.

c) Bakanın değişmesi halinde ilgili bakanlık ile bağlı ve ilgili kamu idarelerinin stratejik planları yenilenebilir.

d)  Mahalli idarelerde üst yöneticinin değişmesi halinde ilgili mahalli idarenin stratejik planı yenilenebilir.

e) Doğal afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalımların vuku bulması hallerinde ilgili kamu idarelerinin stratejik planları yenilenebilir.

 Doğru Cevap (b) şıkkıdır.

SORU:Orta Vadeli Mali Plan, aşağıdakilerden hangileri tarafından onaylanır? (2012/4) (Değiştirildi)

a) Türkiye Büyük Millet Meclisi

b) Bakanlar Kurulu

c) Cumhurbaşkanlığı

d) Yüksek Planlama Kurulu

e) Kalkınma Bakanlığı

Doğru Cevap (c) şıkkıdır

SORU: “Belirli bir amaca ve hedefe yönelik olarak, başlı başına bir bütünlük oluşturacak şekilde belirlenen, yönetilebilir ve maliyetlendirilebilir üretim veya hizmetlerdir.” tanımı aşağıdaki hangi kavramı açıklamaktadır? (2012/5)

a) Performans göstergesi

b) Kaynak ihtiyacı

c) Stratejik hedef

d) Faaliyet

e) Yatırım giderleri

Doğru cevap (d) şıkkıdır

SORU: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre, bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir. Bu kapsamda harcama yetkililerinin belirlenmesinde Analitik Bütçe Sınıflandırmasının aşağıdaki bölümlerinden hangisi kullanılır?(2012/6)

a) Kurumsal sınıflandırma

b) Fonksiyonel sınıflandırma

c) Finansman tipi sınıflandırma

d) Finansmanın ekonomik sınıflandırması

e) Harcamanın ekonomik sınıflandırması

Doğru Cevap (a) şıkkıdır. Zira; Kurumsal sınıflandırmada dört düzeyli ve sekiz haneli bir kodlama sistemi benimsenmiş olup, birinci düzeyde Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, yüksek yargı organları ile bakanlıklar ve bütçe türleri, ikinci düzeyde birinci düzeyde tanımlanan yöneticilere karşı doğrudan sorumlu birimler ile bütçe türleri kapsamında yer alan kurumlar, üçüncü düzeyde ana hizmet birimleri gibi ikinci düzeye bağlı birimler, dördüncü düzeyde ise destek ve lojistik birimler ile politika uygulayıcı birimler yer almaktadır.

Buna göre, kurumsal sınıflandırmanın üçüncü ve dördüncü düzeyinde yer alan birimler, bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimlerini, bu birimlerin en üst yöneticileri de harcama yetkililerini ifade etmektedir.

7- Merkezi yönetim bütçe kanununun hazırlık sürecine ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?(2012/7)

a) Hazırlık süreci, Orta Vadeli Programın yayımlanması ile başlar.

b) İdarelerin ödenek teklif tavanları, Orta Vadeli Mali Planla belirlenir.

c) Genel bütçe gelir teklifi Cumhurbaşkanlığınca, diğer bütçelerin gelir teklifleri ilgili idarelerce hazırlanır.

d) Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar, bütçelerini Eylül ayı sonuna kadar doğrudan Türkiye Büyük Millet Meclisine sunarlar.

e) Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısının, mali yılbaşından en az 55 gün önce TBMM’ne sunulması gerekir.

  Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi kamu idarelerinde harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütür? (2012/8)

a) Bakan

b) Üst yönetici

c) Harcama yetkilisi

d) Gerçekleştirme görevlisi

e) Muhasebe yetkilisi

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU:Harcama sürecine ilişkin olarak aşağıda belirtilenlerden hangisi yanlıştır? (2012/9)

a)  Harcama yetkililiği ve muhasebe yetkililiği görevleri aynı kişide birleşemez.

b) Mali karar ve işlemlerin ön mali kontrole tabi tutulması ve ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması, harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

c) Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar, ödenek gönderme belgesiyle kendisine ödenek verilen harcama yetkilileri ise gönderilen ödenek kadar harcama yapabilir.

d) Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin mali sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

e) Harcama yetkisinin devri ve bu yetkinin geri alınması mali hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine, merkez teşkilatında ayrıca üst yöneticiye, yazılı olarak bildirilmelidir.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU:Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (2012/10)

a) Faaliyet raporları, stratejik plan ve performans programları uyarınca yürütülen faaliyetleri gösterir.

b) Faaliyet raporları, idarelerin performans hedeflerine ulaşma düzeyini içerir.

c) Faaliyet raporları, performans göstergelerinin seviye ve gerçekleşme durumunu içermez.

d) Faaliyet raporlarında bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile sapmaların nedenlerine yer verilir.

e) Faaliyet raporları, idare hakkında genel bilgiler ile mali bilgiler içerir.

Doğru Cevap(c) şıkkıdır.

SORU:Aşağıdakilerden hangisi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve kontrolüne ilişkin bütçe ilkelerinden biri değildir? (2013/1)

a) Bütçe, kamu malî işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar

b) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır

c) Tüm gelir ve giderler safi olarak bütçelerde gösterilir

d) Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır

e) Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez

Doğru Cevap (c) şıkkıdır

SORU:Aşağıdakilerden hangisi performans programlarının unsurlarından biri değildir? (2013/2)

a) Performans hedefleri

b) Faaliyetler

c) Performans göstergeleri

d) İş programları

e) Kaynak ihtiyacı

Doğru Cevap (d) şıkkıdır

SORU:Harcama yetkililiğine ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (2013/3)

a) Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir birimin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir

b) Ödenek Gönderme Belgesi ile ödenek gönderilen her bir birimin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir

c) Üst yönetici ve yardımcılarına harcama yetkisinin birleştirilmesi suretiyle harcama yetkisi verilemez

d)Teşkilât yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisi, üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından; mahallî idarelerde İçişleri veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, diğer idarelerde ise Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebilir.

e) Harcama yetkililiği ile ilgili düzenleme yapmaya mahalli idareler için İçişleri Bakanlığı, diğer idareler içinse Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Harcama talimatı ile ilgili aşağıda yer alan ifadelerden hangisi yanlıştır? (2013/4)

a) Bakan ve üst yöneticiler, bazı mali işlemleri, işlem sürecine başlamadan önce ön izinlerine tabi tutabilirler ancak bu durumda mali olarak Bakan veya üst yönetici harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulurlar

b) Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler

c) Harcama talimatları kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanımı yönünden ilgili harcama biriminin ön mali kontrolüne tabidir

d) İhale onay belgesi aynı zamanda bir harcama talimatıdır

e) Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.

Doğru Cevap (a) şıkkıdır

SORU: 5018 sayılı Kanuna göre, bir idarede mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesinden sorumlu olan birim/kamu görevlisi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?(2013/5)

a) Üst yönetici

b) Harcama yetkilisi

c) Mali hizmetler birimi yöneticisi

d) İç denetçi

e) Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Birimi

Doğru Cevap (a) şıkkıdır.

SORU: 5018 sayılı Kanun, kamu idarelerinin üstlendikleri görevlerini hükümet politikaları çerçevesinde yürütmelerini ve hesap vermelerini sağlamak üzere bir dizi doküman hazırlamalarını öngörmektedir. Aşağıda isimleri yazılı dokümanlardan hangisi bu kapsamda değildir? (2013/6)

a) Bütçe

b) Performans programı

c) Orta vadeli program

d) Stratejik plan

e) Faaliyet Raporu

Doğru Cevap (c) şıkkıdır.

SORU:Performans programında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?  (2014M/1)

a) Stratejik planlarda yer alan amaç ve hedefler doğrultusunda belirlenen performans hedefleri

b) Performans hedeflerine ulaşmak için gerçekleştirilecek faaliyetler

c) Kaynak ihtiyacı

d) Bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenleri

e) Performans hedefine ulaşılıp ulaşılmadığını ölçmeye yarayan performans göstergeleri

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU: Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde, bakanların rol ve sorumluluklarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (2014M/2)

a) İdarelerin stratejik planları ile bütçelerinin kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından sorumludurlar.

b) İdarelerin amaçları, hedefleri, stratejileri, varlıkları, yükümlülükleri ve yıllık performans programları konusunda her mali yılın ilk ayı içinde kamuoyunu bilgilendirirler.

c) Cumhurbaşkanına karşı sorumludurlar.

d) İdarenin faaliyet sonuçlarını gösteren faaliyet raporunu kamuoyuna açıklarlar.

e) İdarelerinin yönetim ve hesap verme sorumluluğuna ilişkin TBMM’de yapılan görüşmelere katılırlar.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi çok yıllı bütçelemenin amaçları arasında yer almaz?(2014M/3)

a)  Malî disipline uyma konusunda kamu idarelerini yönlendirmek.

b)  Hükümet öncelikleri ve kurumsal öncelikler ve hedefler arasında uyumu bütçeler aracılığıyla sağlamak.

c)  Kurumlara ve uygulayıcılara uzun süreli plan ve program yapma imkânı sağlamak.

d)  Kamu idarelerinin ilgili mevzuat çerçevesinde stratejik planlarını oluşturmalarına zemin oluşturmak.

e) Kamu kaynaklarının tahsis edileceği öncelikli alanları belirlemek ve ilgili kurumlara, kamuoyuna ve piyasalara göstermek.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU: Kalkınma Planları hangi yöntemle onaylanır? (2014M/5)

a) Bakanlar Kurulu Kararı

b) Parlamento Kararı

c) Kanun

d) Tüzük

e) Bakan onayı

Doğru Cevap (b) şıkkıdır.

 

SORU: Aşağıdakilerden hangisi performans programı ve faaliyet raporu hazırlamakla yükümlü idarelerden değildir? (2014M/6)

a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri

b) Özel bütçeli idareler

c) Düzenleyici ve denetleyici kurumlar

d) Sosyal güvenlik kurumları

e) Mahalli idareler

Doğru Cevap (c) şıkkıdır.

SORU: Merkezi yönetim kapsamındaki idarelerin ve sosyal güvenlik kurumlarının bir mali yıldaki faaliyet sonuçlarını gösteren genel faaliyet raporuna ilişkin aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur?(2014M/7)

a) Cumhurbaşkanlığı(Strateji ve Bütçe Başkanlığı) tarafından hazırlanır ve Sayıştay’a sunulur.

b) Sayıştay tarafından hazırlanır ve TBMM’ye sunulur.

c) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanır ve TBMM’ye sunulur.

d) Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanır ve TBMM’ye sunulur.

e) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanır ve Bakanlar Kuruluna sunulur.

Doğru Cevap (a) şıkkıdır.

SORU: Harcama yetkililiği ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (2014M/8)

a) Harcama yetkilileri idare bütçelerinin kurumsal sınıflandırmasının üçüncü ve/veya dördüncü düzeyi ile belirlenebilir.

b) Taşra teşkilatına ait ödenekler Ödenek Gönderme Belgesi ile gönderilir ve ödenek gönderilen birimin en üst yöneticisi gönderilen ödenek türü ve miktarı ile sınırlı olarak harcama yetkilisidir.

c) Toplulaştırılmış bütçelerde harcama yetkilileri üst yönetici tarafından belirlenir.

d) Teşkilat kanunlarında yer almayan birimlerin ödenekleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından gönderilir ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ödenek gönderilen birimin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.

e) Harcama birimi olarak belirlenmiş bir makama vekâlet eden kişi her hangi bir işleme gerek kalmaksızın harcama yetkilisi sayılır.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıda yer alan temel belgelere ilişkin olarak hangisinde doğru bilgi verilmemiştir? (2014H/1)

a) Kalkınma planları stratejik planların hazırlanmasında temel dayanaklardan birisidir ve sonuçlarının izlenmesi Kalkınma Bakanlığı tarafından yerine getirilir.

b) Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanma sürecini başlatan orta vadeli program, en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanır ve Resmî Gazete’de yayımlanır.

c) Her bir idarenin stratejik planının temel dayanağı ilgili idarenin teşkilat kanunudur ve beş yıllık dönemler halinde Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanır.

d) Faaliyet raporları idarelerin stratejik planlarıyla belirledikleri ve yıllık olarak performans programına uygun olarak kullandıkları bütçelerinin sonuçlarının ilgili idarenin üst yöneticisi tarafından yıllık olarak kamuoyuna açıkladığı en temel hesap verme mekanizmalarından birisidir.

e) Orta vadeli mali plan, Orta Vadeli Program ile uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile birlikte hedef açık ve borçlanma durumunu ve kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içerir.

Doğru Cevap (c) şıkkıdır.

SORU:Aşağıdakilerden hangisi 5018 sayılı Kanunla düzenlenen hesap verebilirlik mekanizmalarından birisi değildir? (2014H/2)

a) İdare Faaliyet raporlarının hazırlanması

b) Aylık ve üç aylık dönemler halinde yayınlanan Mali İstatistikler

c) Görev, rol ve sorumlulukların açık olarak tanımlanması

d) İdare bütçesinin ilk altı aylık uygulama sonuçları ile ikinci altı aylık sürece ilişkin hedef, beklenti ve faaliyetlerin Temmuz ayı içinde kamuoyuna açıklanması

e) İç denetim raporlarının üst yönetici tarafından yıllık olarak konsolide edilmek suretiyle kamuoyuna açıklanması

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: İç kontrol sistemine ilişkin olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir? (2014H/3)

a) İdarelerde iç kontrol sisteminin oluşturulması Hazine ve Maliye Bakanlığının sorumluluğundadır.

b) Risk esaslı olarak uygulanır.

c) Yönetim sorumluluğuna dayalıdır.

d) Mali ve mali olmayan bütün unsurları içerir.

e) Yöneticiler ve/veya iç denetçiler tarafından her yıl değerlendirmeye tabi tutulur.

Doğru Cevap (a) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi stratejik planlama yaklaşımının temel sorularından değildir? (2014H/4)

a) Neredeyiz?

b) Nereye ulaşmak istiyoruz?

c) Niçin ulaşmak istiyoruz?

d) Nasıl ulaşabiliriz?

e) Nasıl ölçer ve değerlendiririz?

Doğru Cevap (c) şıkkıdır.

SORU: Sektör ve kuruluş bazında listelenmiş bulunan projelere tahsis edilen yıllık ödenekleri ve bunların hangi kaynaklardan finanse edildiğini gösteren temel politika dokümanı aşağıdakilerden hangisidir?(2014H/5)

a) Kalkınma Planı

b) Orta Vadeli Program

c) Orta Vadeli Mali Plan

d) Yıllık Program

e) Kamu Yatırım Programı

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Merkezi yönetim bütçesinin hazırlanma sürecinde, orta vadeli mali planın onay/karar mercii ve yayımlanma tarihi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru sırasıyla verilmiştir? (2014H/6)

a) Cumhurbaşkanlığı Eylül ayının onbeşine kadar

b) Kalkınma Bakanlığı Eylül ayının onbeşine kadar

c) Hazine ve Maliye Bakanlığı-Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar

d) Bakanlar Kurulu-Eylül ayının sonuna kadar

e) Bakanlar Kurulu-Eylül ayinin onbeşine kadar

Doğru Cevap (a) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi faaliyet raporlarının hazırlanmasına ilişkin raporlama ilkelerinden değildir? (2014H/7)

a) Sorumluluk İlkesi

b) Doğruluk ve Açıklık İlkesi

c) Tam Açıklama İlkesi

d) Tutarlılık İlkesi

e) Çok Yıllı Olma İlkesi

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik (4-9 Md.) Hükümlerine göre Raporlama İlkeleri

- Sorumluluk ilkesi (Faaliyet raporları mali saydamlık ve hesap verme sorumluluğunu sağlayacak şekilde hazırlanır. )

-Doğruluk ve tarafsızlık ilkesi (Faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin doğru, güvenilir, önyargısız ve tarafsız olması zorunludur.)

- Açıklık ilkesi (Faaliyet raporları, ilgili tarafların ve kamuoyunun bilgi sahibi olmasını sağlamak üzere açık, anlaşılır ve sade bir dil kullanılarak hazırlanır. Raporlarda teknik terim ve kısaltmaların kullanılması durumunda bunlar ayrıca tanımlanır.)

-Tam açıklama ilkesi (Faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması gerekir. İdarenin faaliyetleriyle ilgisi olmayan hususlara faaliyet raporlarında yer verilmez.)

-Tutarlılık ilkesi (Faaliyet sonuçlarının gösterilmesi ve değerlendirilmesinde aynı yöntemler kullanılır. Yöntem değişiklikleri olması durumunda, bu değişiklikler raporda açıklanır. Faaliyet raporları yıllar itibarıyla karşılaştırmaya imkân verecek biçimde hazırlanır.

-Yıllık olma ilkesi (Faaliyet raporları, bir mali yılın faaliyet sonuçlarını gösterecek şekilde hazırlanır.)

SORU: Aşağıdakilerden hangisi Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali Planın ortak özelliklerinden birisi değildir? (2015MR/4)

a) 5018 Sayılı Kanundaki hükümler gereğince hazırlanırlar.

b) Orta vadeli bir çerçeve sunarlar.

c) 3 yıllık bir dönem için hazırlanırlar ve her yıl yenilenirler.

d) Bakanlar Kurulu kararı ile kabul edilirler.

e) Bütçe hazırlık sürecini başlatırlar.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi Yıllık Program süreci ile ilgili yanlış bir ifadedir? (2015/5)

a) Kalkınma planlarında benimsenen hedef ve politikalarla tutarlı bir şekilde ilgili kuruluşların görüşleri de alınarak hazırlanır.

b) Hazırlandığı yıl için ulaşılacak hedefleri ve izlenecek politikaları belirler.

c) Yıllık Programda yer alan tedbirlerin gerçekleşme düzeyleri izlenir.

d) Yatırım Programına göre daha genel hedefler sunar.

e) Gelecek yıl için tedbirleri uygulayacak kurumların bütçe ödenek tavanlarını içerir.

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi stratejik planlama sürecinde paydaş analizinin aşamalarından biri değildir? (2015MR/6)

a) Paydaşların tespiti

b) Paydaşların motive edilmesi

c) Paydaşların değerlendirilmesi

d) Paydaşların önceliklendirilmesi

e) Paydaşların görüş ve önerilerinin alınması

Doğru Cevap (b) şıkkıdır.

7- 1982 Anayasasının bütçe ile ilgili hükümlerine göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?(2015MR/7)

a) Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, malî yılbaşından en az yetmişbeş gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.

b) TBMM üyeleri, bütçe kanunu tasarılarının Genel Kurulda görüşülmesi sırasında, gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı önerilerde bulunamazlar.

c) Plan ve Bütçe Komisyonunun ellibeş gün içinde kabul edeceği metin, TBMM Genel Kurulunda görüşülür ve malî yılbaşına kadar karara bağlanır.

d) Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe kanununun da çıkarılamaması durumunda, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi aynen uygulanır.

e) TBMM üyeleri, Genel Kurulda, kamu idare bütçeleri hakkında düşüncelerini, her bütçenin tümü üzerindeki görüşmeler sırasında açıklarlar; kamu idarelerinin bütçeleri bölümler itibariyle okunur ve oylanır.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

 

***ANAYASADA YER ALAN BÜTÇEYE İLİŞKİN HÜKÜMLER (Madde 161)***

*Kamu idarelerinin ve kamu iktisadî teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılır.

*Malî yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve kontrolü ile yatırımlar veya bir yıldan fazla sürecek iş ve hizmetler için özel süre ve usuller kanunla düzenlenir. Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz.

*Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, malî yılbaşından en az yetmişbeş gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Bütçe teklifi Bütçe Komisyonunda görüşülür. Komisyonun ellibeş gün içinde kabul edeceği metin Genel Kurulda görüşülür ve malî yılbaşına kadar karara bağlanır.

*Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe kanununun da çıkarılamaması durumunda, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır.

*Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Genel Kurulda kamu idare bütçeleri hakkında düşüncelerini her bütçenin görüşülmesi sırasında açıklarlar, gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı önerilerde bulunamazlar.

*Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile değişiklik önergeleri, üzerinde ayrıca görüşme yapılmaksızın okunur ve oylanır.

*Merkezî yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını gösterir. Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle aşılabileceğine dair bütçe kanununa hüküm konulamaz.

*Cari yıl bütçesindeki ödenek artışını öngören değişiklik teklifleri ile carî ve izleyen yılların bütçelerine malî yük getiren tekliflerde, öngörülen giderleri karşılayabilecek malî kaynak gösterilmesi zorunludur.

*Merkezî yönetim kesinhesap kanunu teklifi, ilgili olduğu malî yılın sonundan başlayarak en geç altı ay sonra Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur. Sayıştay genel uygunluk bildirimini, ilişkin olduğu kesinhesap kanun teklifinin verilmesinden başlayarak en geç yetmişbeş gün içinde Meclise sunar.

*Kesinhesap kanunu teklifi ve genel uygunluk bildiriminin Türkiye Büyük Millet Meclisine verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştay’ca sonuçlandırılamamış denetim ve hesap yargılamasını önlemez ve bunların karara bağlandığı anlamına gelmez.

*Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe kanunu teklifiyle birlikte görüşülür ve karara bağlanır.

SORU: 5018 sayılı Kanuna göre merkezi yönetim kapsamındaki kurumların bütçelerine bakıldığında aşağıdaki bütçe türlerinden hangisi “merkezi yönetim bütçesi” kapsamının dışında kalmaktadır?(2015MR/8)

a) Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü

b) Yargıtay

c) Sağlık Bakanlığı

d) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu

e) Türkiye İş Kurumu

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

9- 5018 sayılı Kanuna göre aşağıda belirtilenlerden hangisi Özel Bütçeli idarelerin özelliklerinden değildir? (2015MR/9)

a) Bir kısmı merkezde, büyük çoğunluğu ise ulusal düzeyde faaliyet gösterir.

b) 5018 sayılı kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan kurumların bütçeleridir.

c) Özel bütçeli kurumların kendi gelirleri bulunmamaktadır.

d) Üniversitelerin bütçeleri özel bütçelidir.

e) Özel bütçeli her bir kurumun ayrı kamu tüzel kişiliği bulunmaktadır.

Doğru Cevap (c) şıkkıdır.

SORU: Zorunlu nedenlerle bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, bir önceki yıl bütçe başlangıç ödeneklerinin belirli bir oranı esas alınarak uygulanan bütçeye ne ad verilir?(2015MR/10)

a) Geçici Bütçe

b) Ek Merkezi Yönetim Bütçesi

c) Ek Bütçe

d) Örtülü Ödenek

e) Yedek Ödenek

Doğru Cevap (a) şıkkıdır.

SORU: Belli bir tertibe tahsis edilmiş olan ödeneğin, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, yılı bütçe kanunu ve diğer kanun hükümlerine dayanılarak, bir tertipten düşülüp başka bir tertibe eklenmesi işlemi aşağıdakilerden hangisidir? (2015MR/11)

a) Devir İşlemi

b) Revize İşlemi

c) Serbest Bırakma İşlemi

d) Ekleme İşlemi

e) Aktarma İşlemi

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Genel Faaliyet Raporunu hangi kurum hazırlar? (2015MR/12)

a) Maliye Bakanlığı

b) Cumhurbaşkanlığı

c) İçişleri Bakanlığı

d) Kalkınma Bakanlığı

e) Hazine Müsteşarlığı

Doğru Cevap (b) şıkkıdır.

SORU:  5018 Sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre harcama yetkilileri ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (2015MR/13)

a)  Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.

b)  Teşkilât yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisi, üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından; mahallî idarelerde İçişleri Bakanlığının, diğer idarelerde ise Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebilir.

c) Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur.

d)  Üst yönetici gerekli gördüğü durumlarda harcama yetkililiği görevini kendi uhdesinde birleştirebilir.

e) Yükseköğretim Kurulu ile üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerinde, harcama yetkilileri ödenek gönderme belgesiyle belirlenir. Bu idarelerde ödenek gönderme belgesi ile ödenek gönderilen birimler harcama birimi, kendisine ödenek gönderilen birimin en üst yöneticisi ise harcama yetkilisidir.

Doğru Cevap (d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi 10. Kalkınma Planı ile ilgili doğru bir ifade değildir? (2015MY/4)

a) Planının amaçlarına ulaşılabilmesi açısından öncelikli alanlarda dönüşüm sürecine katkıda bulunabilecek 25 adet program tasarlanmıştır

b) Planının etkin uygulanması amacıyla orta vadeli programlar (OVP), yıllık programlar, kurumsal stratejik planlar Kalkınma Planı esas alınarak hazırlanır.

c) Özel İhtisas Komisyonları ve raporları, Planın politika metinlerinin detaylı analizi ve altyapısıdır

d) Planın hazırlanmasında uzun vadeli hedeflere uygun olarak bütüncül bir bakış açısıyla sektörler arası denge gözetilir.

e) Plan 5 yıllık dönem için hazırlanır ve ortaya çıkan yeni durumlara uygun olarak her yıl yenilenir.

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Orta Vadeli Mali Plan (OVMP) ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (2015MY/5)

a) 3 yıla ilişkin kamu kesiminin toplam gelir ve gider tahminlerini içerir.

b) Makroekonomik hedef ve politikalar içerdiği için Orta Vadeli Programın hazırlanmasına baz oluşturur.

c) Kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içerir.

d) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanır.

e) Kamunun hedef açık ve borçlanma durumu tahminlerini içerir.

Doğru Cevap (b) şıkkıdır.

SORU: Stratejik planlarda aşağıdaki başlıklardan hangisine yer verilmesi gerekmez? (2015MY/6)

1. Misyon
2. Ön inceleme
3. Durum analizi
4. Maliyetlendirme
5. İzleme ve değerlendirme

Doğru Cevap (b) şıkkıdır.

SORU: I. Sayıştay

            II. Sosyal Güvenlik Kurumu

           III.Pamukkale Üniversitesi

           IV.Burdur Belediyesi

5018 sayılı Kanuna göre merkezi yönetim kapsamındaki kurumların bütçelerine bakıldığında yukarıdakilerden hangisi/hangileri “merkezi yönetim bütçesi” kapsamının dışında kalmaktadır?(2015MY/7)

a) Yalnız IV

b) I ve II

c) II ve IV

d) I, II, IV

e) I, II, III, IV

Doğru Cevap (c) şıkkıdır.

SORU: Merkezi yönetim bütçe hazırlık sürecinde yer alan mali aktör ve araçlara ilişkin aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? (2015MY/8)

         Hazırlayan                      Mali Araç                                                        Hazırlanma Tarihi

a) Kalkınma Bakanlığı......Orta Vadeli Program.............................................En geç 15 Eylül’e kadar                                            

b) Kalkınma Bakanlığı.....Orta Vadeli Mali Plan............................................En geç Eylül ayı ilk haftası

c) İçişleri Bakanlığı..........Orta Vadeli Mali Plan............................................En geç 30 Eylül’e kadar

d) Maliye Bakanlığı..........Perf.Programı Haz.Rehberi...................................En geç 15 Eylül’e kadar

e) Cumhurbaşkanlığı.........Bütçe Çağrısı/BütçeHazırlama Rehberi................En geç 15 Eylül’e kadar

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi bütçelerin klasik ve modern fonksiyonları arasında yer almaz?(2015MY/9)

a) Siyasi fonksiyon

b) Yargısal fonksiyon

c) Hukuki fonksiyon

d) Gelir dağıtıcı fonksiyon

e) Denetim fonksiyonu

Doğru Cevap ( b) şıkkıdır.

SORU:Merkezi Yönetim Bütçe hazırlık sürecinde aşağıdaki ödeneklerden hangisi “Kalkınma Bakanlığı” tarafından belirlenir? (2015MY/10)

a) Personel Giderleri + Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri

b) Mal ve Hizmet Alım Giderleri+ Faiz Giderleri

c) Sermaye Giderleri +Sermaye Transferleri

d) Cari Transfer+ Sermaye Giderleri

e) Faiz giderleri+ Mal ve Hizmet Alım Giderleri

Doğru Cevap ( c) şıkkıdır.

SORU:Analitik bütçe sınıflandırmasına göre aşağıda belirtilenlerden hangisi kurumsal, fonksiyonel ve finansman tipi kodların bütün düzeyleri ile ekonomik sınıflandırmanın ilk iki düzeyini ifade eder?(2015MY/11)

a) Tertip

b) Bölüm

c) Nakit

d) Serbest Ödenek

e) Gelir

Doğru Cevap ( a) şıkkıdır.

SORU:Harcama süreci aşağıdaki aşamalardan hangisiyle başlamaktadır? (2015MY/12)

a) Muayene kabul komisyonu kurulmasıyla

b) Piyasadan fiyat teklifi alınmasıyla

c) Harcama talimatı verilmesiyle

d) Bütçeye ödenek konulmasıyla

e) Ödeme yapılmasıyla

Doğru Cevap ( c ) şıkkıdır.

SORU:Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri yatırım programı hakkında doğrudur? (2015H/4)

I. Sektör ve kuruluş bazında listelenmiş bulunan projelere tahsis edilen yıllık ödenekleri ve bunların hangi kaynaklardan finanse edildiğini gösterir

II. Yatırım programlarında Orta Vadeli Program ve Mali Plan'da yer alan amaç, politikalar, öncelikler ve mali çerçeve esas alınacak; Orta Vadeli Program ve Mali Plan'la uyumlu olmak kaydıyla, kamu idarelerinin stratejik planları da dikkate alınacaktır.

III. Milli Savunma Bakanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin savunma amaçlı projeleri yatırım programında yer alır

IV. 3 yıllık dönem için yapılacak yatırım programları, Cumhurbaşkanlığı  tarafından Resmi Gazetede yayımlanan Yatırım Programı Hazırlama rehberi doğrultusunda kurululuşlardan gelen proje tekliflerinden oluşur.

a) Sadece I

b) I ve III

c) II ve III

d) I,II ve IV

e) II, III ve IV

Doğru cevap(d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdaki unsurlardan hangisi stratejik yönetim döngüsü içinde yer almaz? (2015H/5)

a)

Stratejik planlama

b)

Bütçeleme

c)

Uygulama

d)

Politik tartışma

e)

Değerlendirme

Doğru cevap(d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi kuruluş dışından bir otorite tarafından hazırlanır/gerçekleştirilir? (2015H/6)

a) Faaliyet raporu

b) Performans programı

c) Stratejik plan

d) İç denetim raporu

e) Performans bilgisi denetim raporu

Doğru cevap(e) şıkkıdır.

SORU: Merkezi Yönetim Bütçe hazırlık sürecinde aşağıdaki kurumlardan hangisi bütçesini Eylül ayı sonuna kadar doğrudan TBMM’ye gönderir?(2015H/7)

a) Hazine Müsteşarlığı

b) Anadolu Üniversitesi

c) Sayıştay

d) Karayolları Genel Müdürlüğü

e) Kalkınma Bakanlığı

Doğru cevap(c) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi merkezi yönetim bütçesinin kapsamını ifade eder? (2015H/8)

a) Genel Bütçe+Özel Bütçe

b) Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Bütçesi+Genel Bütçe

c) Genel Yönetim Bütçesi

d) Genel Bütçe+Mahalli İdare Bütçesi

e) Genel Bütçe+ÖzelBütçe+Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Bütçesi

Doğru cevap(e) şıkkıdır.

SORU: 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun yedek ödenek ile ilgili hükmüne göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (2015H/9)

a) Ödenek yetersizliğini gidermek ve bütçede öngörülmeyen giderleri karşılamak için kullanılır.

b) 5018 sayılı Kanunun (I) ve (II) sayılı cetvelinde yer alan idarelerden bütçelerine aktarılarak kullanılır.

c) Yedek ödenek Maliye Bakanlığı bütçesinde yer alır.

d) Maliye Bakanlığı bütçesine Genel Bütçe ödeneklerinin %10’u kadar yedek ödenek konulabilir.

e) Mali yıl içinde yedek ödenekten yapılan aktarmaların tür, tutar ve idareler itibariyle dağılımı, yılın bitimini takip eden 15 gün içinde Cumhurbaşkanlığı tarafından ilan edilir.

Doğru cevap(d) şıkkıdır.

SORU: Analitik Bütçe Sınıflandırmasına göre aşağıdakilerden hangisi harcamanın sınıflandırması arasında yer almaz? (2015H/10)

a) Kurumsal Sınıflandırma

b) Program Sınıflandırması

c) Fonksiyonel Sınıflandırma

d) Finansman tipi Sınıflandırma

e) Ekonomik Sınıflandırma

Doğru cevap(b) şıkkıdır.

SORU: 5018 sayılı Kanuna göre Birim Faaliyet Raporunu kim hazırlar? (2015H/11)

a) Harcama yetkilisi

b) Üst yönetici

c) İçişleri Bakanlığı

d) Maliye Bakanlığı

e) Sayıştay

Doğru cevap(a) şıkkıdır.

SORU: Bütçelerden harcama yapılabilmesi için harcama yetkilisinin vereceği harcama talimatında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? (2015H/13)

a) Hizmet gerekçesi

b) Yapılacak işin konusu ve tutarı

c) Kullanılabilir ödeneği

d) Muhasebe Birimi

e) Gerçekleştirme usulü

Doğru cevap(d) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri Orta Vadeli Program (OVP) için doğrudur? (2016/4)

I.   Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu OVMP’nin hazırlanmasına yasal zemin oluşturur.

II.  Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararı ile kabul edilir.

III. Yıllık uygulamaların sonuçları ve genel şartlardaki değişmeler dikkate alınarak her yıl yenilenen dinamik bir yapıdadır

IV. Cumhurbaşkanı tarafından en geç Eylül ayının ilk hatasının sonuna kadar Resmi Gazete’de  yayımlanır.

V.  Kalkınma Planının onaylanması ile başlayan bütçe hazırlık süreci Orta Vadeli Program ile devam eder.

a) Sadece I

b) I ve II

c) II, III

d) I, III ve IV

e) II, III ve IV

Doğru cevap(d) şıkkıdır.

Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanma süreci, Cumhurbaşkanı tarafından en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde onaylanan orta vadeli programın Resmî Gazete’de yayımlanması ile başlar.

***Orta vadeli program ile uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan orta vadeli malî plan, en geç Eylül  ayının onbeşine kadar Resmî Gazete’de yayımlanır.

CUMHURBAŞKANLIĞI STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI TEŞKİLATI GÖREV YÖNERGESİ (ÖNEMLİ)

*Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı programı, orta vadeli program, orta vadeli mali plan, Cumhurbaşkanlığı yıllık programı ile sektörel plan ve programları, ilgili kamu idareleri ile Cumhurbaşkanlığı bünyesinde bulunan Politika Kurullarının görüşlerini de almak suretiyle hazırlamak ve makro dengelerini oluşturmak,

*Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde kalkınma planı, orta vadeli program, orta vadeli mali plan, Cumhurbaşkanlığı programı, Cumhurbaşkanı yıllık programı ile sektörel plan ve programların uygulanmasını izlemek, değerlendirmek, gerektiğinde (a) bendinde belirtilen usule uygun olarak değişiklik yapmak veya teklif etmek,

*Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde stratejik planların hazırlanması, uygulanması ve izlenmesine ilişkin genel ilke, esas ve usulleri tespit etmek; kamu idarelerinin stratejik planlarının kalkınma planı, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen politikalar ve orta vadeli programda belirlenen hedef ve amaçlara uygun olarak hazırlanmasını sağlamak, uygulamasını izlemek ve sonuçlarını değerlendirmek,

*Temel makro plan ve programların hazırlanmasında esas alınacak kısa, orta ve uzun vadeli makroekonomik tahminleri Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki Politika Kurullarının görüşünü de alarak yapmak,

*Ekonomik modeller, dünya ekonomisi, ülke ekonomileri, ulusal ve uluslararası makroekonomik stratejiler konularında araştırmalar yapmak,

* İktisadi ve sosyal alanda konjonktürel gelişmeleri izlemek, değerlendirmek ve raporlamak,

* Harcama ve bütçe politikalarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak,

*Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçe hazırlık çalışmaları sırasında uyacakları teknik ilke, esas ve usulleri tespit etmek ve bütçe hazırlık çalışmalarını koordine içinde yürütmek,

**Kamu idareleri tarafından hazırlanıp Başkanlığa gönderilen bütçe tekliflerini inceleyerek bunların kalkınma planı, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen hedef ve amaçlar, orta vadeli program, orta vadeli mali plan, stratejik planlar, performans programları ile bütçe hazırlıklarına esas teknik ilke, esas ve usullere uygunluğunu sağlamak,

*Hazine ve Maliye Bakanlığının oluşturduğu gelir tahminlerini esas alarak hazırladığı gelir bütçesi teklifi taslağı ile kamu idarelerinin bütçe tekliflerini konsolide ederek merkezi yönetim bütçe kanun teklif taslağını oluşturmak,

*Ödenek, gelir ve nakit verilerini derleyerek bunları harcama politikaları açısından değerlendirmek ve uygulamayı yönlendirmek,

*Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin her mali yılın başında o yıl için oluşturulan hazine nakit akımı programına göre ayrıntılı harcama programlarını yapmak, gerekli görülen hallerde bu programları değiştirmek ve ilgili kuruluşlar nezdinde uygulamaları izlemek,

 *Mali yıl içinde ortaya çıkan ihtiyaçlar üzerine kamu idareleri tarafından talep edilecek yedek ödenek taleplerini inceleyerek bunlardan Cumhurbaşkanınca uygun bulunanları karşılamak,

*Bütçenin kalkınma planı, orta vadeli program, orta vadeli mali plan ve Cumhurbaşkanlığı yıllık programında belirlenen hedefler doğrultusunda maliye politikalarıyla uyumlu bir şekilde uygulanmasını sağlamak, uygulamaya ait bütçe işlemlerinin yapılmasını sağlamak,

Kamu harcamalarında tasarruf sağlanması, tutarlı, dengeli ve etkili bir bütçe politikasının yürütülmesi ve kamu istihdamı ve giderlerle ilgili uygulamaya ilişkin politikaların oluşturulması amacıyla çalışmalar yapmak, kamu harcama politikalarını etkileyebilecek her türlü düzenlemeyi inceleyerek, yapılacak düzenlemeleri koordine etmek,

**Kalkınma planı, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen hedef ve amaçlar, orta vadeli program, orta vadeli mali plan ve yıllık program kapsamında belirlenen öncelikler çerçevesinde yıllık kamu yatırım programını hazırlamak

**Kamu yatırım projelerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu projelerin etkili, etkin, ekonomik ve verimli olmasını ve zamanında tamamlanmasını sağlamak üzere gerekli tedbirleri alarak uygulamayı yönlendirmek, uygulamayı izlemek, yıl içinde gerekli değişiklik işlemlerini yapmak,

*Kamu yatırımlarına ilişkin analiz ve araştırmalar yapmak, kamu kuruluşlarının yürüteceği projelerin geliştirilmesine destek vermek, projeleri analiz etmek,

*Kamu yatırımlarının gerçekleştirilmesinde uygun finansman modelleri geliştirmek, kamu-özel işbirliği projelerini analiz etmek,

**Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde performans programlarının ve faaliyet raporlarının hazırlanması, uygulanması ve izlenmesine ilişkin genel ilke, esas ve usulleri tespit etmek; uygulamayı yönlendirmek, izlemek ve değerlendirmek

Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait olan merkezi yönetim bütçesi dışındaki diğer her türlü bütçe, fon, döner sermaye, özel hesap ve proje hesabı için genel ilke ve stratejileri tespit etmek, gerekli görülenler için bütçelerinin onaylanması zorunluluğu getirmek, uygulamalarına yön vermek ve izlemek, harcamaların etkili, etkin, ekonomik ve verimli olmasını sağlamak üzere gerekli tedbirleri almak,

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan kesin hesap kanun teklif taslağını inceleyerek nihai teklif taslağı haline getirmek,

İslam ülkeleri ile ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi için gerekli çalışmaları yapmak,

 İSEDAK’ın uluslararası sekretarya faaliyetlerini yürütmek, ulusal ve uluslararası düzeyde yürütülmesi gereken faaliyetleri yapmak ve koordine etmek, üye ülkelere yönelik işbirliği projelerine teknik ve mali destek sağlamak,

Bölgesel, çok taraflı ve ikili kalkınma, ekonomik ve ticari işbirliğinin kalkınma planları ve Cumhurbaşkanlığı yıllık programlarında belirtilen ilke, hedef ve politikalarla uyumlu ve etkili bir şekilde yürütülmesi için gerekli çalışmaları yapmak

Gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çabalarına yardımcı olmak amacıyla bu ülkelere yönelik teknik yardım faaliyetlerini yürütmek,

Kalkınma alanında ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği program ve projelerini hazırlamak, koordine etmek ve gerektiğinde yürütmek,

Ülkemizin kalkınma tecrübelerinin, başta komşu ülkeler olmak üzere işbirliği içinde olunan gelişmekte olan ülkelere aktarılmasına destek olmak,

SORU: Aşağıdakilerden hangisi 10 uncu Kalkınma Planının Temel Hedefleri  arasında yer almaz?(yeni)

a) Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum

b) Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme

c) Yaşanabilir Mekânlar, Sürdürülebilir Çevre

d) Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği

e) Yerli Üretim-Düşük İthalat

Doğru Cevap (e) şıkkıdır.

SORU: Aşağıdaki analizlerden hangisi durum analizi bağlamında zorunlu analizlerden değildir?(2016/6)

a) Önceki dönem stratejik planının değerlendirmesi

b) Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizi

c) Senaryo analizi

d) Kuruluş içi analiz

e) Paydaş analizi

Doğru Cevap (c) Şıkkıdır.

Durum Analizi Bağlamında yapılacak analiz ve değerlendirmeler aşağıda yer almaktadır:

* Tarihi gelişim

* Kuruluşun yasal yükümlülükleri ve mevzuat analizi

* Kuruluşun faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerinin belirlenmesi

* Paydaş analizi (kuruluşun hedef kitlesi ve kuruluş faaliyetlerinden olumlu/olumsuz yönde etkilenenlerin, ilgili tarafların analizi)

* Kuruluş içi analiz (kuruluşun yapısının, insan kaynaklarının, mali kaynaklarının, kurumsal kültürünün, teknolojik düzeyinin vb. analizi)

* Çevre analizi (kuruluşun faaliyet gösterdiği ortamın ve dış koşulların analizi)

7- Bütçelerin hazırlanmasında, onaylanmasında, uygulanmasında ve denetiminde uyulması gereken kuralları ifade eden bütçe ilkelerine ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? (2016/7)

a) Önceden İzin İlkesi; bütçelerin ait olduğu yıl başlamadan önce TBMM veya yetkili organlarca kabul edilerek onaylanmasını ifade eder.

b) Alenilik İlkesi; bütçe ile ilgili tüm işlem ve uygulamaların, herkesi gözü önünde, herhangi bir gizlemeye başvurulmaksızın gerçekleştirilmesini ifade eder.

c) Gayri Safilik İlkesi; tüm gelir ve giderlerin gayri safi olarak bütçelerde gösterilmesini ifade eder.

d) Adem-i Tahsis İlkesi; bütçede belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmesinin esas olduğunu ifade eder.

e) Birlik İlkesi; tüm gelir ve giderlerin birden fazla değil tek bir bütçede gösterilmesini ifade eder.

Doğru Cevap (d) Şıkkıdır.

8-   I.   Köyler

     II.   Vakıf Üniversiteleri

    III.  Belediyeler

    IV.  Sosyal Güvenlik Kurumları

5018 sayılı Kanuna göre genel yönetim kapsamındaki kurumların bütçelerine bakıldığında yukarıdakilerden hangisi/hangileri “genel yönetim bütçesi” kapsamının dışında kalmaktadır?(2016/8)

a) Yalnız I

b) II ve III

c) Yalnız II

d) I, II, IV

e) I ve II

Doğru Cevap (e) Şıkkıdır.

9- 5018 sayılı Kanuna göre aşağıda belirtilenlerden hangisi Özel Bütçeli idarelere ilişkin doğru bir ifade değildir? (2016/9)

a) Her bir özel bütçeli kurumun ayrı ayrı gelir cetveli (B) bulunmaktadır.

b) 5018 sayılı kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan kurumların bütçeleridir.

c) Özel bütçeli kurumların kendi gelirleri bulunmaktadır.

d) Bakanlıklar özel bütçeli idarelerdir.

e) Özel bütçeli her bir kurumun ayrı kamu tüzel kişiliği bulunmaktadır.

Doğru Cevap (d) Şıkkıdır.

10- Özel Bütçeli İdarelerin tertip düzeyinde aylar itibarıyla yapabilecekleri harcamaları, gelir gerçekleşme tahminlerini ve net finansmanlarının kullanımına ilişkin öngörülerini gösteren programa ne ad verilir? (2016/10)

a) Ayrıntılı Finansman Programı

b) Program Bütçe

c) Revize Programı

d) Mali Program

e) Ödenek Programı

Doğru Cevap (a) Şıkkıdır.

11- Sermaye birikimi amacıyla karşılıksız olarak kaynak aktarmayı ifade eden ve ödenek miktarları Kalkınma Bakanlığı tarafından belirlenen gider türü aşağıdakilerden hangisidir? (2016/11 )

a) Sermaye giderleri

b) Personel giderleri

c) Sermaye transferleri

d) Mal ve hizmet alım giderleri

e) Cari Transfer

Doğru Cevap (c) Şıkkıdır.

12-  I.  Personel giderleri tertiplerinden diğer tertiplere aktarma yapılamaz.

      II.  Aktarma yapılmış tertiplerden diğer tertiplere aktarma yapılamaz.

      II.  Yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden diğer tertiplere aktarma yapılamaz.

Yukarıdakilerden hangisi/hangileri 5018 sayılı Kanununun 21 inci maddesine göre aktarma yasaklarındandır? (2016/12 )

a) Yalnız I

b) Yalnız II

c) I ve II

d) II ve III

e) I, II, III

Doğru Cevap (e) Şıkkıdır.

13- 5018 sayılı Kanuna göre harcama sürecinde mali sorumluluğu bulunmayan görevli aşağıdakilerden hangisidir? (2016/13 )

a) Muayene Kabul Komisyonu Üyeleri

b) Taşınır Kayıt ve Kontrol Yetkilisi

c) Üst Yönetici

d) Harcama Yetkilisi Mutemedi

e) Yetkisiz tahsil ve ödeme yapanlar

Doğru Cevap (c) Şıkkıdır.

Güncelleme Tarihi: 16 Haziran 2020, 13:15