Memur hakkında yürütülen soruşturmanın derdest olmasının disiplin soruşturmasına etkisi

Kişiye isnat edilen ve disiplin soruşturmasına konu olan fiiller, aynı zamanda Türk Ceza Kanunu kapsamında da suç teşkil ettiğinden UYAP ortamında yapılan araştırmada; … Cumhuriyet Başsavcılığının … sayılı soruşturma dosyasıyla "rüşvet vermek", "görevi kötüye kullanma", "kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği", "kamu kurum ve kuruluşlarının zararına dolandırıcılık" suçlarından davacı hakkında yürütülen soruşturmanın derdest olduğu, böylesi durumlarda Cumhuriyet Başsavcılığının ilgili hakkında kamu davası açılıp açılmadığı, açıldı ise verilen kararın ne olduğu ve bu kararın kesinleşip kesinleşmediği hususlarının, Bölge İdare Mahkemesince araştırılması ve ceza yargılaması sonuçlandıktan sonra disiplin cezasına konu fillerin işlenip işlenmediği konusunda bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerektiği hakkında.

Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2019/4556 E. , 2022/676 K.
"İçtihat Metni"

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/4556
Karar No : 2022/676


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : .. Bakanlığı

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünde veri hazırlama kontrol işletmeni olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; … Gümrük Müdürlüğünde teminat mektuplarının Global Teminat Sistemi'ne girişi ile görevli tek personel olan davacının gerçek değerlerinin çok üstünde meblağların sisteme girilmesi yolu ile bazı firmalar lehine haksız kazançlar oluşturduğu, her ne kadar bazı teminat mektupları davacının izinli olduğu tarihlerde sisteme usulsüzlük olarak girilmiş ise de, davacının izinli olduğu dönemde Gümrük Memuru E.K.'yı arayarak sistem giriş parolasını verip hatalı bazı kayıtları düzelttirdiği, bazı kayıtların ise düzeltilmesine gerek olmadığını bildirdiğinden teminat mektuplarının sisteme gerçek değerlerinin çok üstünde girilmesi olaylarından haberdar olduğunun anlaşıldığı, firmalar tarafından bazı Kurum personeline yapılan işlemler karşısında paralar verildiği, verilen paraların geri alınması kapsamında olaya Mafya diye tabir edilen bazı kişilerin dahil olduğu, davacının da teminat mektuplarını sisteme girme hususunda tek yetkili olması ve izinli olduğu tarihlerde de teminat mektuplarının gerçek değerlerinin sisteme girilmesi olayından haberdar olması, … Gümrük Müdür Yardımcısı D.N'ye iletilmek üzere verilen not alma olayında aracılık etmesi ve … Gümrük Müdürlüğü'nde gerçekleştirilen usulsüz işlemlerle ilgili aktif rol alması karşısında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde düzenlenen ''Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak'' fiilini işlediğinden bahisle "Devlet Memurluğundan Çıkarma" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Global Teminat Sistemine kendi şifresi ile giriş yapıldığı iddia edilmekte ise de; disiplin soruşturmasına konu işlemler yapıldığında yurt dışında olduğu, somut bilgi ve belge olmadan karar verildiği, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu işlemin usul ve yasaya uygun olduğu, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ :…
DÜŞÜNCESİ :Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; … Akaryakıt Dağıtım ve Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şirketi, … Akaryakıt Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş., … Akaryakıt Dağıtım Uluslararası Nakliye İnşaat Gıda İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, …. Akaryakıt Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Firmalarının … Gümrük Müdürlüğüne verdikleri teminat mektuplarının Global Teminat Sistemine gerçek değerlerinin bin katı üzerinden kayıt edilmesi fiiline dahil oldukları kanaatine varılan davacının da aralarında bulunduğu … Gümrük Müdürlüğünde görevli bazı memurlar hakkında yürütülen soruşturma neticesinde, davacının eylemine uyan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına dair tesis edilen işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-(g) maddesinde, ''Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak'' Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller arasında sayılmış, aynı Kanun'un 131. maddesinde ise, "Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Davacıya isnat edilen ve disiplin soruşturmasına konu olan fiiller, aynı zamanda Türk Ceza Kanunu kapsamında da suç teşkil ettiğinden UYAP ortamında yapılan araştırmada; … Cumhuriyet Başsavcılığının … sayılı soruşturma dosyasıyla "rüşvet vermek", "görevi kötüye kullanma", "kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği", "kamu kurum ve kuruluşlarının zararına dolandırıcılık" suçlarından davacı hakkında yürütülen soruşturmanın derdest olduğu anlaşılmaktadır.

Bu durumda; … Cumhuriyet Başsavcılığının … sayılı soruşturma dosyası neticesinde davacı hakkında kamu davası açılıp açılmadığı, açıldı ise verilen kararın ne olduğu ve bu kararın kesinleşip kesinleşmediği hususlarının, Bölge İdare Mahkemesince araştırılması ve davacı hakkındaki ceza yargılaması sonuçlandıktan sonra disiplin cezasına konu fillerin işlenip işlenmediği konusunda bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeksizin davacının üzerine atılı fiillerin sübut bulduğu kabul edilerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.