Disiplin Soruşturmasında Alt Ceza Verilmesi

Devlet memuru olarak görev yapanların işlemiş oldukları hangi fiile karşılık hangi disiplin cezasının verileceği 657 Sayılı Devlet memurları kanununun 125. maddesinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.Yine aynı madde de hangi durumlarda memurlara verilmesi gereken cezanın altında bir ceza verilebileceği hususu hakkında da bilgi verilmiştir.

Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinde "Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir." hükmü yer almaktadır.

Örneğin Memurun işlemiş olduğu  fiilin karşılığı verilmesi gereken ceza kınama cezası iken memurun geçmişteki olumlu çalışmalarının disiplin amirince değerlendirilmesi neticesinde ilgili memura kınama cezası yerine uyarma cezası verilebilecektir. Memurun geçmişte  ödül veya başarı belgesi alması halinde de  memura bir derece alt ceza verilmesi mümkündür.Kanunda bir alt ceza verilmesinde " uygulanabilir" denilerek disiplin amirine takdir hakkı tanınmış olmakla birlikte Danıştay Başkanlığınca çeşitli tarihlerde verilmiş olan kararlar da Disiplin amirinin bir alt ceza uygulamasında memurun lehine olan bir alt cezayı vermesi gerektiği yönünde genel bir içtihat oluşmuş.Danıştay Başkanlığı bir alt ceza vermeyen disiplin amirlerinin alt ceza verilmemesi yönündeki kararlarının gerekçelerini verilen kararın gerekçesinde belirtmelerini istemiştir.  Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun 22.02.2007 tarihli ve E.2005/374, K.2007/103 sayılı kararında  “Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurulların öncelikle; ilgililerin geçmiş hizmetleri ile sicil durumlarına göre bir alt ceza ile cezalandırılıp cezalandırılmayacağı konusunda bir değerlendirme yapmaları ve bu değerlendirmenin sonucuna göre ceza vermeleri gerektiğinden, bu durum gözardı edilerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.” şeklinde karar vermiştir.

Danıştay Kararınından da anlaşılacağı üzere kanunda amirin takdir yetkisinde olan alt disiplin ceza verilmesi memurun olumlu sicili bulunması geçmiş çalışmalarında başarılı olması gibi durumlarda memur lehine uygulanması bir nevi  zorunlu  uygulama olarak kabul edilmiştir.

Yazımızı    Disiplin cezasında bir alt ceza verilmesinde idarelerce yapılan en sık hatalardan birisi hakkında da bilgilendirme yaparak sonlandıralım.Uygulamada, disiplin kurularının yetkisinde verilen disiplin cezalarına ilişkin olarak bir alt ceza uygulaması yönünde kanaat oluştuğunda, bir alt ceza uygulanması kararının disiplin kurulu tarafından değil de ilgili disiplin amiri tarafından verildiği görülmektedir. Örneğin; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesi gerektiren bir fiile ilişkin olarak, ilgili disiplin kurulu tarafından memur hakkında bir alt cezanın uygulanması yönünde kanaat oluşması durumunda, alt ceza olan aylıktan kesme disiplin cezasının disiplin amiri tarafından verilmesi yoluna gidilmektedir.

Oysa ki, alt ceza uygulamasında memura işlediği fiil sebebiyle verilecek asıl ceza değişmemekte ve sadece “uygulama” bakımından alt ceza söz konusu olmaktadır. Verilen ceza değişmediğinden, alt ceza uygulanması kararının da, cezayı verecek olan disiplin kurulu tarafından verilmesi gerekmektedir