Disiplin amiri soruşturmayı yapıp disiplin cezası verebilir mi?

Memurlar hakkında verilecek olan disiplin cezalarında soruşturmada tarafsızlığın sağlanması için cezayı veren kişi ile soruşturmayı yapan kişinin ayrı kişiler olması gerekmektedir. Yazımız ekinde yayınladığımız mahkeme kararında "Disiplin suçu teşkil eden fiillerle ilgili olarak soruşturma yapılması zorunlu olduğu gibi soruşturmanın belirli usuller çerçevesinde yapılması da isnada maruz kalanların hukuki güvencesidir. Soruşturma emri verilmesi; bağımsız ve üst veya denk görevde olan bir soruşturmacı atanması, olayla ilgili tanık ve soruşturulanın ifadelerinin alınması, ifade alınmadan kişiye haklarının ve soruşturma konusunun bildirilmesi, isnat olunan fiille ilgili lehe ve aleyhe başkaca delillerin araştırılması, soruşturma sonucunda bir rapor hazırlanması ve bu raporda; olayın değerlendirilmesi soruşturmacının kanaat ve teklifini belirtmesi ve raporun ilgili makama sunulması, soruşturmayı yapan kişi ile soruşturmada elde edilen delilleri değerlendirecek kişi veya kurulların ayrı olmasının, yasal süre içerisinde isnat olunan fiiller bildirilerek sanığın savunmasının alınması gerekliliği disiplin hukukunun temel ilkelerinden olduğu gibi hukuki güvenlik ilkesinin de gereğidir" şeklinde açıklamada bulunduktan sonra cezayı veren disiplin amirinin aynı soruşturmada muhakkik olarak görev yapmasının güvenlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesi ile verilen ceza iptal edilmiştir.

Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2015/1975 E.  ,  2017/3074 K.
"İçtihat Metni"

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/1975
Karar No : 2017/3074

Kararın Düzeltilmesini İsteyen (Davacı) :
Karşı Taraf (Davalı) :
İstemin Özeti : Danıştay Onikinci Dairesince verilen 18/12/2014 tarihli ve E:2011/3374, K:2014/9270 sayılı kararın; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hâkimi :
Düşüncesi : Davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemiz kararının kaldırılarak İdare mahkemesince davanın reddi yolunda verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; ... İli, ..İlçe Tarım Müdürlüğünde ziraat mühendisi olarak görev yapan davacının, bir gün süreyle izinsiz ve mazeretsiz işe gelmediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/C-(b) maddesi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin 25.11.2009 tarihli ve 358 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
…. 2. İdare Mahkemesinin … tarihli ve E:… sayılı kararı ile; 24.08.2009 tarihinde yıllık izne ayrılan ve iznin son günü olan 28.08.2009 tarihinde 20 günlük sağlık raporu olan davacının, kalan (1) günlük yıllık izin süresi 20 gün olan sağlık izin süresinden az olduğundan, sağlık izin süresinin bitiminde yani 17.09.2009 günü işe başlaması gerekmekte iken söz konusu günde işe başlamadığı anlaşıldığından, davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Danıştay Onikinci Dairesinin 18.12.2014 tarihli ve E:2011/3374, K:2014/9270 sayılı kararıyla İdare Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacı tarafından, karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemiz kararının kaldırılarak İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi istenilmektedir.
Danıştay Dava Daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları tarafından verilen kararların düzeltme yolu ile yeniden incelenebilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesinde yazılı sebeplerden birinin varlığı ile mümkündür.
Davacının kararın düzeltilmesi istemini içeren dilekçede ileri sürdüğü sebepler, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca, Dairemiz kararının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunduğundan, kararın düzeltilmesi istemi kabul edilerek anılan kararın kaldırılmasından sonra uyuşmazlığın esası yeniden incelendi:

Disiplin suçu teşkil eden fiillerle ilgili olarak soruşturma yapılması zorunlu olduğu gibi soruşturmanın belirli usuller çerçevesinde yapılması da isnada maruz kalanların hukuki güvencesidir. Soruşturma emri verilmesi; bağımsız ve üst veya denk görevde olan bir soruşturmacı atanması, olayla ilgili tanık ve soruşturulanın ifadelerinin alınması, ifade alınmadan kişiye haklarının ve soruşturma konusunun bildirilmesi, isnat olunan fiille ilgili lehe ve aleyhe başkaca delillerin araştırılması, soruşturma sonucunda bir rapor hazırlanması ve bu raporda; olayın değerlendirilmesi soruşturmacının kanaat ve teklifini belirtmesi ve raporun ilgili makama sunulması, soruşturmayı yapan kişi ile soruşturmada elde edilen delilleri değerlendirecek kişi veya kurulların ayrı olmasının, yasal süre içerisinde isnat olunan fiiller bildirilerek sanığın savunmasının alınması gerekliliği disiplin hukukunun temel ilkelerinden olduğu gibi hukuki güvenlik ilkesinin de gereğidir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının 5 gün yıllık izin alarak 24.08.2009 tarihinde izne çıktığı, izin süresinin son günü olan 28.08.2009 tarihinde 20 günlük sağlık raporu aldığı, sağlık raporunun bitiminde 17.09.2009 günü işe gelmediğinden bahisle davacı hakkında soruşturma açılarak, soruşturma raporu ile getirilen teklif doğrultusunda tesis edilen dava konusu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda; davacının disiplin cezasına konu eyleminin, 17.09.2009 tarihli tutanak ile tespit edilmesi üzerine 01.10.2009 tarihli ve 613 sayılı soruşturma emri ile ilçe tarım müdürü vekilinin muhakkik olarak görevlendirildiği, muhakkik olarak soruşturmayı yürüten müdür vekilinin, soruşturma sonunda da disiplin amiri sıfatıyla dava konusu cezayı verdiği görülmektedir.

Bu durumda; hukuki güvenlik ilkesine aykırı olarak disiplin soruşturmasını yapan ile cezayı tesis edenin aynı kişi olduğu görüldüğünden, dava konusu işlemde hukuka uyarlık, temyize konu mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine 07/06/2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.