Cumhurbaşkanı onayıyla atanan memurlar hakkında soruşturma iznini kim verir?
Cumhurbaşkanı onayıyla atanan memur ve diğer kamu görevlileri hakkında soruşturma izni verme yetkisini haiz merciin, 4483 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde yer alan genel kurala göre tespit edilmesi gerektiği hakkında.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/883
Karar No : 2022/946:
K A R A R
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesinin 22.4.2022 tarih ve E:2022/326, K:2022/307 sayılı görevsizlik kararıyla gönderilen dosya, Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünde Proje ve İnşaat Dairesi Başkanı …, Başkan Yardımcıları …, … ve …, DSİ 10’uncu Bölge Müdürü … ve on dört DSİ personeli hakkındaki kısmen soruşturma izni verilmesi, kısmen soruşturma izni verilmemesine ilişkin Tarım ve Orman Bakanının 18.3.2022 tarih ve 2022-56/71 sayılı kararı ve bu kararın soruşturma izni verilmesine ilişkin kısmına hakkında soruşturma izni verilen …, …, …, …, … ve … tarafından yapılan itirazlar, Tetkik Hakimi Safiye Bircan'ın açıklamaları dinlenildikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi.
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun izin vermeye yetkili merciler başlığını taşıyan 3’üncü maddesinin (d) bendinde, Cumhurbaşkanına veya Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili veya ilişkili kuruluşlar ve bakanlıkların merkez ve bağlı veya ilgili kuruluşlarında görev yapan diğer memur ve kamu görevlileri hakkında o kuruluşun en üst idari amiri, (e) bendinde de, Cumhurbaşkanı kararıyla atanan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Cumhurbaşkanı veya ilgili bakanın soruşturma izni vermeye yetkili olduğu, aynı maddenin son iki fıkrasında yetkili mercilerin saptanmasında, memur veya kamu görevlisinin suç tarihindeki görevinin esas alınacağı ve ast memur ile üst memurun aynı
Birinci Daire
fiile iştiraki halinde iznin, üst memurun bağlı olduğu merciden isteneceği, Kanunun 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında ise, soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararlara karşı yapılan itirazlara 3’üncü maddenin ((e), (f), (g) (Cumhurbaşkanınca verilen izin hariç) ve (h) bentlerinde sayılanlar için Danıştayın idari dairesince, diğerleri için yetkili merciin yargı çevresinde bulunduğu bölge idare mahkemesince bakılacağı hükme bağlanmıştır.
10.7.2018 tarih ve 304743 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3 Sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usûllerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2’nci maddesinin ikinci fıkrasındaki "... Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere Cumhurbaşkanı kararıyla, (II) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere Cumhurbaşkanı onayı ile atama yapılır.............. " şeklinde belirtilerek (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadrolara ilişkin Cumhurbaşkanınca tesis edilecek atama işlemleri hukuken farklı nitelendirilmiştir.
Söz konusu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi incelendiğinde, Cumhurbaşkanı kararıyla atanacak "Genel Müdürler"in (I) sayılı cetvelde, Cumhurbaşkanı onayıyla atanacak "Bölge Müdürleri (bağlı, ilgili, ilişkili kuruluşlar dahil)"nin ise (II) sayılı cetvelde düzenlendiği, bu hükme göre de Bölge Müdürlerinin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli II sayılı cetvelde yer aldığı, 4483 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının ise sadece "Cumhurbaşkanı kararı" ile atanan memurlar ve diğer kamu görevlilerinin kapsadığı, "Cumhurbaşkanı onayı" ile atanan (II sayılı cetvelde sayılan)" memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında soruşturma izni verme yetkisini haiz olan merciin, 4483 sayılı Kanunun 3’üncü maddesindeki genel kurala göre tespit edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünde Proje ve İnşaat Dairesi Başkanı …, Başkan Yardımcıları …, … ve …, DSİ 10’uncu Bölge Müdürü … ve on dört DSİ personeli hakkındaki kısmen soruşturma izni verilmesi, kısmen soruşturma izni verilmemesine ilişkin Tarım ve Orman Bakanının 18.3.2022 tarih ve 202256/71 sayılı kararında, hakkında soruşturma izni verilen …'ın 10’uncu Bölge Müdürlüğüne Cumhurbaşkanının onayıyla atandığı, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 3’üncü maddesinin (d) bendi uyarınca adı geçen ve hakkında ön inceleme yapılan diğer ilgililer hakkında Tarım ve Orman Bakanlığının en üst idari amiri konumundaki Tarım ve Orman Bakanlığı Bakan Yardımcısı
Birinci Daire
tarafından soruşturma izni verilmesine veya verilmemesi yolunda bir karar verilmesi gerekirken, Tarım ve Orman Bakanınca karar verildiği, mevzuat gereği bizzat Bakan Yardımcısına verilmiş bu münhasır yetkinin üst makam da olsa Bakan tarafından kullanılmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Bu nedenle, itirazların kabulü ile Tarım ve Orman Bakanının 18.3.2022 tarih ve 2022-56/71 sayılı kararının; 1’inci, 2’nci, 3’üncü, 4’üncü ve 5’nci maddelerde belirtilen eylemlerden hakkında soruşturma izni verilenler …, …, …, …, … ve … için soruşturma izni verilmesine ilişkin kısmının kaldırılmasına, Tarım ve Orman Bakanlığının en üst idari amiri olan Bakan Yardımcısı tarafından adı geçen ilgililer hakkında soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin bir karar verilmesi, verilecek kararın türüne göre on günlük itiraz süresini ve itiraza bakmakla görevli yeri de belirten gerekli yazılı bildirimler yapıldıktan sonra karara karşı itirazda bulunulması durumunda yazılı bildirimlere ilişkin günlü ve imzalı bildirim alındısı ile itiraz dilekçeleri de eklenerek itiraza bakmakla görevli ve yetkili Ankara Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesi, diğer taraftan 1’inci, 2’nci, 3’üncü, 4’üncü ve 5’nci maddelerde belirtilen eylemlerden hakkında soruşturma izni verilmekle birlikte bu dosyada itirazı bulunmayan …, …, …, … ve … yönünden gereği yapılması için Silvan Cumhuriyet Başsavcılığına iletilmek üzere dosyanın karar ekli olarak Tarım ve Orman Bakanlığına, kararın birer örneğinin itiraz edenlere gönderilmesine 24.6.2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.
KARŞI OY
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamına giren kamu personeli asli ve sürekli görev ölçütü esas alınarak belirlenmiştir. Kanunun 2. maddesine göre asli ve sürekli görevlere ait kadrolarda çalışan memur ve diğer kamu görevlileri hakkında bir suç isnadı nedeniyle yapılacak soruşturmalar bu Kanuna tabi olacaktır.
Kanunun 3. maddesinde ise asli ve sürekli görevleri ifa eden personel görev yerleri, sıfatları ve atanma usullerine göre bir ayrıma tabi tutularak gruplandırılmış; soruşturma izni vermeye yetkili makam ve merciler de bu gruplara göre düzenlenmiştir. Başka bir deyişle soruşturma izni verecek makam ve mercilerin belirlenmesi bunların kendi konumlarına göre değil, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin pozisyonları esas alınarak yapılmıştır.
Verilen kararlara yapılacak itirazları incelemeye yetkili mercilerin belirlendiği aynı Kanunun 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki "İtiraza,
Birinci Daire
3’üncü maddenin (e), (f), g (Cumhurbaşkanınca verilen izin hariç) ve (h) bentlerinde sayılanlar için Danıştay İkinci Dairesi, diğerleri için yetkili merciin yargı çevresinde bulunduğu bölge idare mahkemesi bakar" ibaresinden de kamu görevlilerinin kadro pozisyonlarının esas alındığı açıkça görülmektedir.
Bu durumda Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünde Proje ve İnşaat Dairesi Başkanı …, Başkan Yardımcıları …, … ve …, DSİ 10’uncu Bölge Müdürü … ve on dört DSİ personeli hakkında, 4483 sayılı Kanun uyarınca verilen karara yapılan itiraza aynı Kanun uyarınca Bölge İdare Mahkemesince bakılması gerektiğinden; adı geçenler hakkında Bakanlığın en üst idari amiri olan Bakan Yardımcısı yerine, Tarım ve Orman Bakanı tarafından verilen karara yapılan itirazın da Bölge İdare Mahkemesi tarafından incelenmesi gerekmektedir. Bu gerekçeyle karara katılmıyorum.
