Memuriyetin Sona Erme Halleri-II

Memuriyetin sona erme halleri konusunda yayımladığımız birinci makalede memuriyete giriş şartlarını kaybetme ve çekilme konusunu incelemiştik. Memuriyeti sona erdiren diğer sebepler aşağıda yer almaktadır.

b-Çekilmiş Sayılma 

Devlet Memurları Kanununa göre bazı durumlarda memur görevinden çekilmiş kabul edilmektedir. Kanunun değişik maddelerinde düzenlenen hallerin gerçekleşmesi halinde memurun çalışmış olduğu kurum kişiyi istifa etmiş kabul ederek memuriyetten ilişiğini kesecektir. 657 sayılı Kanunda kişinin memuriyetten çekilmiş sayıldığı haller aşağıda yer almaktadır.

b-1) Devlet Memurları Kanunu'nun "İşe Başlamama" başlıklı 63 üncü maddesine göre çekilmiş sayılma;

Başka bir yerde göreve atanan memur, mevzuatın öngördüğü süre zarfından yeni görevine başlamaz ise  görevinden çekilmiş sayılmaktadır.  Bir yerden başka bir yere atanan memurlar için göreve başlama süreleri vardır. Bu süreler kişinin atandığı yere göre değişir. Başka yerdeki bir göreve atanan memur, atama emrinin tebliğ edildiği tarihten itibaren  15 gün içinde o yere hareket ederek belli bir yol süresini izleyen iş günü içinde göreve başlamak zorundadır. Bu süre zarfında göreve başlayamayan memura, eski görevinden ayrıldığı tarih ile yeni görevine başlayış tarihleri arasında aylık verilmemek şartıyla 10 günlük bir süre daha verilir. Zorlayıcı bir sebep olmaksızın bu süre zarfında da görevine başlamayan memur görevinden istifa etmiş sayılır. Memurun mücbir sebebi belge ile ispat etmesi gerekmektedir. Madde düzenlemesi aynı yerdeki göreve atanan memuru kapsamamaktadır.

Bu kişilerin tekrar memuriyete dönmesi için 1 yıl beklemesi gerekmektedir.

b-2) Devlet Memurları Kanunu'nun "Bilgilerini artırmak için yabancı memlekete gönderilenlerin hak ve yükümlülükleri" başlıklı 79 uncu maddesine göre çekilmiş sayılma;

Devlet memurlarından bilgilerini artırmak için yabancı memlekete gönderilenler izin bitiminde göreve başlamazlarsa memuriyetten çekilmiş sayılırlar. Bu personeller de 1 yıl geçmeden memuriyete dönemezler.

b-3) Devlet Memurları Kanunu'nun "Çekilme" başlıklı 94 üncü maddesine göre çekilmiş sayılma;

Devlet memuru izinsiz veya kurumlarınca kabul edilen bir mazereti olmaksızın görevi terk etmesi ve bu şartın kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, memurun yazılı müracat etme şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunmuş sayılmaktadır. Kişinin görevi terk ettiği süre kesintilerle birlikte 10 gün olursa istifa etmiş sayılmaz. Göreve gelmeyen personel hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125 inci maddesi kapsamında disiplin cezası hükümleri uygulanır. Kişinin görevi terkinin kesintilerle birlikte 20 gün sürmesi halinde ise 657 sayılı Kanunun 125/d fıkrası kapsamında işlem yapılır. Kişinin göreve gelmediği dünlerin hesabında hafta sonları da dikkate alınır. Ancak, göreve gelmediği en son gün hafta sonu tatiline rastlarsa süre ilk iş gününe uzar.

Kesintisiz ve mazaretsiz göreve gelmediği için çekilmiş sayılan personel 1 yıl geçmeden Devlet memurluğuna alınmaz.

b-4) Devlet Memurları Kanunu'nun "Aylıksız İzin" başlıklı 108 inci maddesine göre çekilmiş sayılma;

Devlet Memurları Kanunu belirli durumlarda memurlara aylıksız izin verilmesine imkan tanımıştır. Memur aylıksız izin süresi bittiğinde ya da aylıksız izin almasına sebep olan mazereti ortadan kalktığında göreve başlamak zorundadır. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeretin ortadan kalkmasını izleyen 10 gün içinde göreve başlamayan memur istifa etmiş sayılır.

Bunlar dışında askerlik sonrası mevzuatta yer alan süre sonunda göreve başlamayan memurlarla kadrosu kaldırılıp başka kuruma ataması yapıldığı halde süresi içerisinde atandığı göreve başlamayan memurlar da çekilmiş sayılır.

 Yukarıda yer alan fiilleri işlediği için çekilmiş sayılan memurların çekilme isteği kurum tarafından onaylanana kadar aylık ve özlük haklarını almaya devam ederler.

III- Memuriyetten Çıkarılma

Devlet memurları hakkında yapılan disiplin soruşturması sonucu işlenmiş olan fiilin karşılığı 657 sayılı yasanın 125/E maddesi kapsamına giriyorsa kişi hakkında memuriyetten çıkarma cezası uygulanır. Bu ceza ile tecziye edilen memur bir daha Devlet memurluğuna alınmaz.

IV- Emeklilik

Emeklilik memurluğu sona erdiren bir diğer sebeptir. Memur 5434 ve 5510 sayılı yasaya göre emeklilik hakkını elde ettiği zaman emekliye ayrılır. Emekliye ayrılan memura peşin olarak ödenen aylık geri istenmez.

T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli olanlardan  sınıfında yazılı nitelikleri taşımakta bulunanlar kanunun 92 nci maddesi hükümlerine göre kurumlarda boş kadro bulunmak şartıyla yeniden memurluğa alınabilirler. Bu kuralın istisnası  ise 5434 sayılı Kanunun 104 üncü maddesine göre emeklilikle ilgili görevlere yeniden atanamayacağı belirtilenlerdir.

V- Ölüm

Devlet Memurları Kanunu'nda memurluğu sona erdiren sebepler arasında yer alan bir diğer madde ölümdür. Ölüm halinde kişiye ödenen maaştan çalışılmayan günlere isabet eden kısmı mirasçılarından talep edilmez.