Memuriyet sınavına e-posta ile başvuru yapılması hakkında karar
Belediyenin mmemur alım ilanına e-posta yoluyla yapılan başvurunun reddi işlemine karşı ombudsmana yapılan başvuru karara bağlandı. KDK, yapılan başvuruyu haklı bularak, ilgilinin başvurusunun kabul edilmemesi işleminin makul süre içinde geri alınarak mağduriyetinin giderilmesi hususunda osmaneli belediye başkanliğina tavsiyede bulunulmasina karar verdi.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
Sayı: 2021/15134-S.21.24219
Başvuru No: 2021/13293
Karar Tarihi: 20/10/2021
TAVSİYE KARARI
BAŞVURAN :……………………………..
BAŞVURUYA KONU İDARE : OSMANELİ BELEDİYE BAŞKANLIĞI
BAŞVURUNUN KONUSU : Belediye memur alımının usulsüz yapıldığı iddiası hk.
BAŞVURU TARİHİ : 05/08/2021
BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran, Bilecik ili Osmaneli Belediye Başkanlığının memur alımı için ilana çıktığını, istenilen tarih aralığı içinde ( 09/07/2021-14/07/2021) başvurusunu 09/07/2021 tarihinde e- posta yolu ile yaptığını, Belediyenin kendisine yaptığı başvuruya dair hiçbir kayıt numarası yollamadığını, bunun üzerine Belediyeye telefon açtığını, başvuru evrakları için kendisine kayıt numarası verilmediğini ifade ettiğini, telefondaki personelin kendisine "kayıt numarası vermiyoruz başvurduysanız ulaşmıştır " dediğini, daha sonra sözlü sınava katılmaya hak kazananların açıklandığını ve V.H.K.İ. kadrosu için çağırılan kişilerin KPSS puanlarının 62-69 puan aralığında olduğunu gördüğünü, kendisinin KPSS puanın 77 olduğunu, Belediyeye dilekçe ile başvuru yaptığını, kendisine gönderilen cevabi yazıda, gönderdiği evrakların aslının gönderilmemesi sebebiyle gerekli kurallara uyulmadığının ifade edildiğini, ancak E-Devletten barkodlu evrak suretlerini ve noter onaylı evrak suretlerini dijital ortamdan gönderdiğini, bu evrakların aslı gibi olan evraklar olduğunu, başvurusunun bilerek kaydedilmeyip usulsüzlük yapıldığını düşündüğünü iddia ederek, haksızlığa uğrayıp uğramadığının tespitini talep etmektedir.
İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
Başvuruya konu iddialar hakkındaki bilgi ve belge talep yazımıza istinaden Osmaneli Belediye
Başkanlığı tarafından gönderilen 08/09/2021 tarih ve E. sayılı cevabi yazıda özetle;
Başvuranın V.H.K.İ kadrosuna memur alım ilanında belirtilen belgeler üzerinden sınav komisyonunca yapılan incelemelerde, 24 Aralık 2019 tarih ve 30988 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Mahalli İdarelere İlk Defa Atanacaklara Dair Sınav ve Atama Yönetmeliği”nin 11. Maddesinin 2. Fıkrası ile başkanlıkça yayınlanan memur alım ilan metninde madde:3 (b), (c), (h) madde hükümlerine uyulmadığı tespit edildiğinden komisyonunca başvuru sahibinin evraklarının işleme alınmadığı,
Başvuran tarafından her ne kadar başvuru evraklarının noter onaylı evraklar olduğundan bahsedilse de noter evraklarının e-mail ortamında gönderildiği e- mail ortamında gönderilen evrakların aslı ile aynı olup olmadığının komisyon tarafından anlaşılmayacağı ve yine ayrıca ilan metninde belirtilen 2 adet biyometrik fotoğrafın süresi içerisinde kuruma teslim edilmediği (e-mail ortamında da gönderilmediği), başkanlıkça yayınlanan ilan metninden de anlaşılacağı üzere 3. md b, c ve h madde hükümlerinde başvuru evraklarının asılları veya kuramca onaylanmak üzere suretlerinin başkanlıkça tasdik edileceği, ayrıca atama yönetmeliğinin 11- (2) nci maddesinde “Elektronik ortamda yapılan başvurularda yukarıda ki belgeler duyuruda belirtilen tarihe kadar ibraz edilir” denildiği, 11- (4) “Giriş sınavına katılmak isteyenlerden istenilen belgelerin aslı ibraz edilmek kaydıyla suretleri kurumca tasdik edilir” denildiği ancak başvuru sahibinin madde hükümlerine riayet etmediği, evrakları sadece e-mail ortamında gönderdiği, başvuru sahibinin süresi içerisinde belgelerin asıllarını kuruma teslim etmediği,
Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.
Hem ilan metni madde hükümlerinde hem de atama yönetmeliği madde hükümlerinde başvuranlar için kayıt numarası verileceğine dair bir hükmün olmadığı, ilgilinin KPSS puanına göre komisyonca 61 sıra numarası ile incelemeye alındığı, başvuru sahibinin belgeleri üzerinde komisyonca inceleme yapıldığı ancak şartlara uygun olmadığından değerlendirmeye alınmadığı, eksik evrakların başvuru sahibine sınav komisyonunca veya başkanlıkça bildirileceğine ilişkin bir hükmün olmadığı,
Şikayet konusu talebe ilişkin olarak başvuran veya diğer ilgililer tarafından yargı organlarına açılmış bir davanın olmadığı,
Başvuranın talebinin ilgili mevzuat gereği yeniden gözden geçirilmesinin mümkün olmadığı gibi sınavın sözlü mülakat ayağının tamamlanarak sözlü mülakatta başarılı olanların atama yazılarının başkanlıkça yazıldığı,
ifade edilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT
2709 sayılı T.C. Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkrasında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
“Genel ve özel şartlar” başlıklı 48 inci maddesinde; “Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır. A) Genel şartlar: ... 7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek (...) akıl hastalığı (...) bulunmamak.”,
“Sınav şartı” başlıklı 50 nci maddesinde; “Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet memuru olarak atanacakların açılacak Devlet memurluğu sınavlarına girmeleri ve sınavı kazanmaları şarttır. Sınavların yapılmasına dair usul ve esaslar ile sınava tabi tutulmadan girilebilecek hizmet ve görevler ve bunların tabi olacağı esaslar Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir genel yönetmelikle düzenlenir.”
“Kurumların memur ihtiyaçlarını karşılama şekli” başlıklı 52 nci maddesinde; “Kurumların memur ihtiyaçları yayınlanan sınav sonuçlarında belirlenen başarı sırasına göre ilgili kurumlarca atama yapılmak suretiyle karşılanır.” ,
18/01/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun, “Noterlik işlemlerinin hükümleri” başlıklı 82 nci maddesinde; “Bu kanun hükümlerine göre belgelendirilen işlemler resmi sayılır.
İkinci ve üçüncü fıkra hükümleri dışında kalan noterlik işlemleri aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir.” ,
3/5/2002 tarihli ve 24744 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğinin “İl Özel İdareleri ve Belediye Kadrolarına Atanacakların Seçilmesi” başlıklı beşinci bölümünün altında yer alan; “Seçme yöntemi ve duyuru” başlıklı 27/A maddesinin birinci fıkrasında; İl özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları, bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri ile döner sermayeli kuruluşların B grubu kadrolarına bu Yönetmeliğin Dördüncü Bölümünde yer alan usul ve esaslara göre atama yapılabileceği gibi, KPSS (B) grubu puan sıralaması dikkate alınarak, açıktan atama yapılacak kadro sayısının beş katına kadar belirlenecek adaylar arasında yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınavlardaki başarı sırasına göre de atama yapılabilir.”
24 /12/2019 tarihli ve 30988 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mahalli İdarelere İlk Defa Atanacaklara Dair Sınav ve Atama Yönetmeliğinin; “Başvuru” başlıklı 11 nci maddesinde; “(1) Başvurular, şahsen veya iadeli taahhütlü posta yoluyla veya elektronik ortamda yapılır.
Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.
Başvuru sırasında; adaylardan bu Yönetmeliğin Ek-l’indeki başvuru formunun yanı sıra nüfus cüzdanı veya kimlik kartı, mezuniyet belgesi, KPSS sonuç belgesi, sürücü belgesi ve benzeri belgelerin aslı veya sureti istenir. Elektronik ortamda yapılan başvurularda yukarıdaki belgeler duyuruda belirtilen tarihe kadar ibraz edilir.
Postadaki gecikmeler ve duyuruda belirtilen süre içerisinde yapılmayan başvurular dikkate alınmaz.
Giriş sınavına katılmak isteyenlerden istenilen belgelerin aslı ibraz edilmek kaydıyla suretleri kurumca tasdik edilir.
...”
hükümleri yer almaktadır.
KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN'IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin kabulü ve tavsiyede bulunulması yönünde öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
Bilecik ili Osmaneli Belediye Başkanlığının memur alımı ilanına 09/07/2021 tarihinde e-posta yolu ile başvuru yapan başvuran, KPSS puanı 77 olmasına rağmen kendisinin V.H.K.İ. kadrosu için çağırılan kişiler arasında yer almadığını, ilgili idareye yapmış olduğu itiraza istinaden tarafına gönderilen cevabi yazıda, gönderdiği evrakların aslının gönderilmemesi sebebiyle gerekli kurallara uyulmadığının ifade edildiğini, ancak E-Devletten barkodlu evrak suretlerini ve noter onaylı evrak suretlerini dijital ortamdan gönderdiğini, bu evrakların aslı gibi olan evraklar olduğunu, başvurusunun bilerek kaydedilmeyip usulsüzlük yapıldığını düşündüğünü iddia ederek, haksızlığa uğrayıp uğramadığının tespitini talep etmektedir.
İlgili idareden temin edilen bilgi ve belgelerin tetkiki neticesinde, süresi içerisinde belgelerin asıllarının kuruma teslim edilmediği ve ilan metninin 3. maddesinin (b), (c), (h) bentlerinde yer alan şartlara uyulmadığı gerekçeleriyle komisyonunca başvuranın evraklarının işleme alınmadığı anlaşılmaktadır.
1512 sayılı Noterlik Kanununun 82 nci maddesinin birinci fıkrasında; bu kanun hükümlerine göre belgelendirilen işlemlerin resmi sayılacağı öngörülmekte, dördüncü fıkrasında ise ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri dışında kalan noterlik işlemlerinin aksi sabit oluncaya kadar geçerli olduğu hüküm altına alınmaktadır. Mahalli İdarelere İlk Defa Atanacaklara Dair Sınav ve Atama Yönetmeliğinin 11 nci maddesinde; başvuruların, şahsen veya iadeli taahhütlü posta yoluyla veya elektronik ortamda yapılacağı, başvuru sırasında; adaylardan bu Yönetmeliğin Ek-1’indeki başvuru formunun yanı sıra nüfus cüzdanı veya kimlik kartı, mezuniyet belgesi, KPSS sonuç belgesi, sürücü belgesi ve benzeri belgelerin aslı veya suretinin isteneceği, elektronik ortamda yapılan başvurularda sayılan belgelerin duyuruda belirtilen tarihe kadar ibraz edileceği, giriş sınavına katılmak isteyenlerden istenilen belgelerin asıllarının ibraz edilmesi kaydıyla suretlerinin kurumca tasdik edileceği hükümlerine yer verilmektedir.
Somut olayda, her ne kadar ilgili idarece, e- mail ortamında gönderilen noter onaylı evrakların aslı ile aynı olup olmadığının komisyon tarafından anlaşılmayacağı iddia edilmekte ise de, başvuranın kimlik kartının sureti ile transkript suretinin Kartal 8. Noterliği tarafından “İş bu örnek ibraz edilenin aynısı olup, aslına uygunluğunu onaylarım ” ibaresi ile onaylanmış olduğu, ancak 1512 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin birinci fıkrasında noter onaylı evrakların resmi belge sayılacağı, dördüncü fıkrasında ise ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri dışında kalan noterlik işlemlerinin aksi sabit oluncaya kadar geçerli olduğu hususlarının emredici bir şekilde hükme bağlanmış olmasına rağmen ilgili idarece anılan Kanun hükümleri dikkate alınmaksızın başvuranca gönderilen noter onaylı evrakların kabul edilmediği görülmektedir. Hukuk devleti, insan haklarına saygılı, bu hakları koruyan, toplum yaşamında adalete ve eşitliğe uygun bir hukuk düzeni kurmak ve bunu sürdürmekle kendini yükümlü sayan, bütün davranışlarında Anayasaya ve hukuk kurallarına uyan, işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan Devlettir. (AYM, E. 2002/38, K. 2002/89, KT: 08.10.2002) Bu itibarla, başvuruya konu ilgili idarenin de işlem ve eylemlerinde hukuk kuralları doğrultusunda hareket etmeyerek Anaysa ile teminat altına alınan hukuk devleti ilkesini ihlal ettiği değerlendirilmektedir. Kaldı ki ilan metninin 3. Maddesinin c bendinde diploma veya mezuniyet belgesinin noter onaylı örneğinin de kabul edileceği açıkça belirtilmektedir.
14. Yine ilgili idare tarafından ilan metninde belirtilen 2 adet biyometrik fotoğrafın süresi içerisinde kuruma teslim edilmediği (e-mail ortamında da gönderilmediği) iddiası ile ilgili olarak, söz konusu 2 adet biyometrik resmin bir adedinin ilanda belirtildiği şekilde başvuran tarafından 9.7.2021 tarihli başvuru formuna yapıştırıldığı ve bu başvuru formunun ilgili idarece gönderilen belgeler arasında yer aldığı, diğer adedinin ise ilgili idarece Kurumumuza gönderilen belgeler arasında bulunmasa da, başvuran tarafından Kurumumuza ibraz edilen sınav başvuru belgelerinin belediye e posta adresine gönderildiğini gösterir 9.7.2021 tarihli e posta iletisinin ekran görüntü resminden de görüleceği üzere, başvuru belgeleri ile birlikte gönderildiği anlaşılmaktadır.
15. Bunun yanında, ilgili idarece başvuranın başvurusunun belgelerin asıllarının süresi içinde kuruma teslim edilmediği gerekçesiyle kabul edilmediği iddiasına ilişkin olarak ise, Mahalli İdarelere İlk Defa Atanacaklara Dair Sınav ve Atama Yönetmeliğinin 11’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan elektronik ortamda yapılan başvurularda yukarıdaki belgelerin duyuruda belirtilen tarihe kadar ibraz edileceği hükmüne rağmen, ilgili idarece yayınlanan ilanda, başvuru belgelerinin asıllarının öngörülen sürede kuruma ibraz edileceğine ilişin bir ibareye yer verilmediği görülmektedir. Anayasa’nın 2. maddesinde düzenlenen hukuk devleti ilkesinin önkoşullarından biri kişilerin hukuki güvenliğinin sağlanmasıdır. Hukuk devletinin sağlamakla yükümlü olduğu hukuki güvenlik ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılar. (Anayasa Mahkemesinin 0704/2016 tarihli ve E: 2015/94, K: 2016/27 sayılı kararı) Anayasa Mahkemesinin anılan kararında yasa koyucuya yüklenen bu ödevin idareler tarafından yapılacak düzenlemelerde de aynen geçerli olacağına kuşku bulunmamaktadır. Dolayısıyla, ilgili idarece ilan metninde yer verilmeyen belge asıllarının öngörülen sürede ibraz edilmesi şartına dayanılarak başvuranın başvurusunun kabul edilmemesi işleminin yukarıdaki Anayasa Mahkemesi kararında tanımı yapılan hukuki güvenlik ilkesine aykırı olduğu değerlendirilmektedir.
Yukarıda anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, mevzuat, yargı kararları ve tüm dosya kapsamı birlikte göz önünde bulundurularak; ilgili idarece başvuranın başvurusunun kabul edilmemesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6’ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, başvurana ilişkin işlemlerle ilgili bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve gerekçeli olarak kurumumuza gönderdiği, bu anlamda “kararların gerekçeli olması”, “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ve “makul sürede karar verme” ilkelerine uygun hareket ettiği ancak, başvuru sahibine verdiği cevapta idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğini göstermediği bu nedenle de karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkeye de uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
18. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Sakarya İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan nedenlerle BAŞVURUNUN KABULÜNE,
Başvuranın başvurusunun kabul edilmemesi işleminin makul süre içinde geri alınarak mağduriyetinin giderilmesi hususunda OSMANELİ BELEDİYE BAŞKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.
6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, OSMANELİ BELEDİYE BAŞKANLIĞINCA bu karar üzerine tesis edilecek işlemlerin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın başvurana ve gereği için OSMANELİ BELEDİYE BAŞKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi
