Akademik personel ilanında belli bir alanda çalışması bulunma şartı aranabilir mi?

Bir üniversitenin ilan ettiği profesörlük profesörlük kadrosu için yapılan ilanda, "Uluslararası Ticaret ve Bölgesel Kalkınma konularında bilimsel çalışmalar yapmış olmak" şartı konulmasının hukuka aykırılık teşkil etmediği hakkında.

Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2021/3552 E. , 2021/4520 K.
"İçtihat Metni"

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3552
Karar No : 2021/4520

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davalı): … Üniversitesi Rektörlüğü

Vekilleri : Av. … - Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : …

Vekili : Av. …

İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 01/10/2020 tarih ve E:2016/8685, K:2020/4011 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İstemin kabul edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede öne sürülen düzeltme nedenleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uygun bulunduğundan düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Sekizinci Dairesinin 01/10/2020 tarih ve E:2016/8685, K:2020/4011 sayılı kararı kaldırılarak işin esası yeniden incelendi .

Dava, … Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapan davacının, davalı idare tarafından yayımlanan ilanla … Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Mühendisliği Anabilim Dalı İktisat Bölümü profesör kadrosuna atanma talebinin reddi ile anılan kadroya ... isimli diğer adayın atanmasına ilişkin 06/11/2014 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

… . İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Mühendisliğinde boş bulunan 1 adet Profesörlük kadrosuna yapılacak atama için 27/12/2012 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan ilan üzerine davacı ile ... adlı öğretim üyesinin başvuruda bulunduğu, ilanda belirtilen "Uluslararası Ticaret ve Bölgesel Kalkınma konularında bilimsel çalışmalar yapmış olmak" şartı nedeniyle davacının başvurusunun bu alanda çalışması bulunmadığı gerekçesiyle reddedilerek diğer adayın atamasının yapıldığı, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada, … . İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla belirlenen atama kriteri için Yükseköğretim Kurulu'nun onayı bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verildiği, iptal kararı üzerine davacının başvurusunun kabul edilerek jüriye gönderildiği, jüri üyelerince yapılan değerlendirme sonucunda diğer adayın Uluslararası Ticaret ve Bölgesel kalkınma konularında eserleri ve çalışmaları olduğu, davacının ise bu konularda bilimsel çalışması bulunmadığı belirtilerek yine diğer adayın atanması yönünde karar verildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada da, … . İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla hukuka aykırı bulunan bir kriter esas alınarak değerlendirme yapılamayacağı ve Mahkeme kararının uygulanmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verildiği, anılan iptal kararı üzerine jüri üyelerince üçüncü kez yapılan değerlendirmelerde, jüri üyelerinden bir tanesinin davacının yayınlarının sayı ve kalite açısından diğer adaydan üstün olduğundan bahisle davacının atanmasının uygun olduğunu belirttiği, diğer dört jüri üyesi tarafından ise, her iki adayında anılan kadroya atanabilecek durumda olduğu, davacının bir kaç farklı alanda uluslararası çalışmalarının bulunduğu, diğer adayın ise uluslararası iktisat ve çalışma ekonomisi alanında Doçentlik aldığı, temel olarak bu alanda uzmanlaştığı, ulusal kurumlar nezdinde yürüttüğü çalışmalar ve idari görevleri gibi kriterler açısından diğer adayın atanmasının uygun olduğu şeklinde görüş belirtildiği, söz konusu raporlar doğrultusunda Üniversite Yönetim Kurulu'nun 06/11/2014 tarihli, 1034 sayılı kararıyla diğer adayın atanmasına karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı, inceleme raporlarına bakıldığında değerlendirme yapan üyelerin (biri dışında) davacının akademik yeterlilik ya da eserleri bakımından bu göreve layık olmadığına ya da atanamayacağına dair (olumsuz yönde) bir kanaat bildirilmediği, bu bakımdan akademik çalışma ve eserleri yönünden adayların mukayeseli olarak değerlendirilmesi için bir bilirkişi incelemesi yaptırılmasına gerek görülmediği, davalı idarenin her ikisi de atamaya uygun olan adaylardan biri yerine diğerini tercih etmesi hususunda yargı kararıyla zorlanamayacağı ve takdir yetkisinin engellenemeyeceği, bilimsel ve teknik alandaki gelişmeleri karşılayabilmek ve eğitim ve öğretimde uzmanlaşmayı sağlamak amacıyla Üniversitelerin bir takım özel koşullar arayabileceği, idarenin bu takdirinin yargı yerince engellenmesinin söz konusu olamayacağı, bu doğrultuda diğer adayın atanmasına ve bu suretle davacının atama başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasının ve aynı konuya ilişkin diğer dosyaların incelenmesinden;

- … . İdare Mahkemesinin … tarih, E:… ve K:… sayılı kararı ile; ... Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapan davacının, davalı idare tarafından İşletme Fakültesi İşletme Mühendisliği Anabilim Dalı (Bölümü) için ilan edilen profesörlük kadrosuna atanma talebi ile yapmış olduğu başvurunun değerlendirmeye alınamayacağı gerekçesiyle reddine dair 04/02/2013 tarih ve … sayılı işlemin iptali için dava açıldığı, profesörlük kadrosu için yapılan ilanda, "Uluslararası Ticaret ve Bölgesel Kalkınma konularında bilimsel çalışmalar yapmış olmak" şartının belirtildiği, ek kriterin, Yükseköğretim Kurulu'nun onayına tabi olduğu, olaya özgü olarak da herhangi bir Yükseköğretim Kurulu onayının bulunmadığı, davacının başvurusunun değerlendirilmeye alınmaması-kabul edilmemesinde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline; dava konusu işlemin Mahkemece mevzuata uygun bulunmamış olmasının davacının anılan kadroya doğrudan atanmasını gerektirmediği ve idarenin diğer adaylarla birlikte atanmaya ilişkin öngörülen ölçütler yönünden yeniden bir değerlendirme yapacağı gerekçesiyle davacının kadroya atanma istemi yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

Anılan kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 28/06/2019 tarih, E:2014/3164, K:2019/6267 sayılı kararıyla; üniversiteler tarafından ilan edilen bir kadro için, ihtiyaç ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak getirilen özel ve ilan edilen kadroya özgü, spesifik koşulların, Yükseköğretim Kurulu'nun onayına tabi olmadığı, kadro ilanına karşı açılacak davalarda, ilanda yer alan koşulların; objektif ve denetlenebilir, kişileri tanımlar nitelikte olup olmadığı, ihtiyaç ve hizmet gerekleri amacıyla getirilip getirilmediği yönlerinden hukuka uygunluk denetiminin idare mahkemelerince yapılacağı, dava konusu ilanda yer alan "Uluslararası Ticaret ve Bölgesel Kalkınma konularında bilimsel çalışmalar yapmış olmak" koşulunun, ihtiyaç ve hizmet gerekleri doğrultusunda getirilip getirilmediği hususu araştırılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, davalı idarece bahse konu koşul için Yükseköğretim Kurulu'ndan onay alınmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı, 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesi uyarınca idari mahkemelerin, idari eylem ve işlem niteliğinde yargı kararı veremeyecekleri, dava dilekçesindeki talebi aşar nitelikte hüküm tesis etmelerine de hukuken olanak bulunmadığı, 19/02/2013 tarihinde kayıtlara alınan dava dilekçesinde davacı tarafından, profesörlük kadrosuna atanma talebinin reddine ilişkin işlemin iptali istenilmekte olup atanma istemi yönünden bir talepte bulunulmadığı gibi davacının böyle bir talebinin olması durumunda dahi Mahkemece idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemeyeceği hususu dikkate alındığında, bu konuda hüküm kuran Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.

Bozma kararı sonrası … . İdare Mahkemesi'nin … tarih, E:… , K:… sayılı kararı ile ilanda yer alan koşulların objektif ve denetlenebilir, kişileri tanımlar nitelikte olup olmadığı, ihtiyaç ve hizmet gerekleri amacıyla getirilip getirilmediğinin tespiti amacıyla 28/02/2020 tarihli ara kararı gereğince yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde; "Koşulun bölümün ihtiyacı ve hizmet gerekleri doğrultusunda getirilmiş olduğu, davacının başvurusunun reddine temel oluşturan Bölgesel Kalkınma Alanı'nda gerekli uzmanlığı sergileyecek akademik altyapıyı karşılayamayacağı ... " tespit ve değerlendirmelerine yer verildiği, usulüne uygun olarak yapılan ilanın akabinde davacının başvurusunun ilanda belirtilen nitelikleri sağlamadığı sabit olduğundan başvurunun değerlendirilmeyeceği yönündeki işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Anılan Mahkeme kararı tarafların kararı temyiz etmemesi üzerine kesinleşmiştir.

- … . İdare Mahkemesinin … tarih, E:… , K:… sayılı kararı ile, davacının ...Teknik Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Mühendisliği bölümünde bulunan profesörlük kadrosuna atanma talebinin reddi ile anılan kadroya ...'ın atanmasına ilişkin İstanbul Teknik Üniversitesi Yönetim Kurulu'nun 19/12/2013 tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle davanın açıldığı, … . İdare Mahkemesinin … esasına kayden açılan davada iptal kararı verildiği, kararın gerekçesinde, İşletme Mühendisliği alanı için öngörülen "Uluslararası Ticaret ve Bölgesel kalkınma konularında bilimsel eser çalışmaları yapmış olmak" şartı için Yükseköğretim Kurulu'nun onayı bulunmadığından anılan şartın ek kriter olarak öngörülmeyeceğinin belirtildiği, anılan kararın davalı idareye tebliği üzerine davacının başvurusu işleme konularak eserleri ... hakkında değerlendirme yapan jüri üyelerine gönderildiği, jüri üyelerince yapılan değerlendirmede; "...'ın Uluslararası Ticaret ve Bölgesel kalkınma konularında bilimsel çalışmalar" alanında eserleri ve çalışmaları olduğu, davacının Uluslararası Ticaret ve Bölgesel kalkınma konularında bilimsel çalışması bulunmadığı gerekçesiyle ...'ın atanmaya layık görüldüğü, davacının işletme Mühendisliği Profesörlük kadrosuna atanmadığının bildirilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı, davacının ilk başvurusunun işleme konulmamasına ilişkin işlem hakkındaki Mahkeme kararının gerekçesinde kadro için öngörülen ek kriterin Yüksek Öğretim Kurulundan onayı bulunmadığı, dolayısıyla bu kriterin dikkate alınmayacağına yer verildiği halde davalı idarece karar üzerine davacının başvurusunun işleme konulduğu ancak jüri üyelerince yapılan değerlendirmede Mahkeme kararı gereğince dikkate alınmaması gereken ek kriter dikkate alınarak rapor hazırlandığı ve ek kritere göre ...'ın atamasının uygun olduğuna karar verildiği, bu durumda, ... İdare Mahkemesi kararının uygulanmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile dava konusu işlemin iptaline; işlemin mevzuata uygun bulunmamış olmasının davacının anılan kadroya doğrudan atanmasını gerektirmeyeceği, idarenin diğer adaylarla birlikte atanmaya ilişkin öngörülen ölçütler yönünden yeniden bir değerlendirme yapacağı açık olduğundan, davacının kadroya atanma istemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.

Anılan kararın davalı idare tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 12/12/2009 tarih, E:2015/4992, K:2019/11782 sayılı kararıyla; dava konusu olayda; ... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, davacının başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptaline yönelik kısmının, davalı idare tarafından temyiz edildiği, Dairemizin 28/06/2019 tarih ve E:2014/3164, K:2019/6267 sayılı kararıyla, ''..dava konusu ilanda yer alan "Uluslararası Ticaret ve Bölgesel Kalkınma konularında bilimsel çalışmalar yapmış olmak" koşulunun, ihtiyaç ve hizmet gerekleri doğrultusunda getirilip getirilmediği hususu araştırılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, davalı idarece bahse konu koşul için Yükseköğretim Kurulu'ndan onay alınmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline yönelik Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı..'' gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği, bu durumda, … . İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyiz incelemesi sonucunda Dairemiz tarafından bozulmasına karar verildiği görüldüğünden, İdare Mahkemesince, bu karar göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile karar bozulmuştur.

Bozma sonrası … . İdare Mahkemesinin … tarih, E:… , K:… sayılı kararıyla; bozma kararında atıf yapılan … . İdare Mahkemesi'nin E:… sayılı dosyasının Danıştay Sekizinci Dairesinin 28/06/2019 tarih ve E:2014/3164, K:2019/6267 sayılı kararıyla bozulması üzerine anılan Mahkemenin ... tarih, E:..., K:... sayılı kararı ile bozma kararı doğrultusunda; ilanda yer alan koşulların objektif ve denetlenebilir, kişileri tanımlar nitelikte olup olmadığı, ihtiyaç ve hizmet gerekleri amacıyla getirilip getirilmediğinin tespiti amacıyla bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, raporda; "Koşulun bölümün ihtiyacı ve hizmet gerekleri doğrultusunda getirilmiş olduğu, davacının başvurusunun reddine temel oluşturan Bölgesel Kalkınma Alanı'nda gerekli uzmanlığı sergileyecek akademik altyapıyı karşılayamayacağı ... " tespit ve değerlendirmelerine yer verilmesi üzerine, usulüne uygun olarak yapılan ilanın akabinde davacının başvurusunun ilanda belirtilen nitelikleri sağlamadığı sabit olduğundan başvurunun değerlendirilmeyeceği yönünde davaya konu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği, dava dosyasının … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyası ile birlikte değerlendirilmesinden; davacının ilanda belirtilen "Bölgesel Kalkınma" şartını karşılayacak çalışmasının bulunmaması karşısında, başvurusunun ilanda belirtilen şartı sağlamadığından bahisle reddedilmesine ilişkin işlem ile anılan kadroya kendisi yerine … 'ın atanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Söz konusu Mahkeme kararı tarafların kararı temyiz etmemesi üzerine kesinleşmiştir.

Bu durumda, yukarıda anılan yargı kararlarının tümüyle değerlendirilmesinden, ilanda belirtilen şartın hukuka aykırı olmadığı ve davacının ilanda belirtilen "Bölgesel Kalkınma" şartını karşılayacak çalışmasının bulunmaması karşısında, davacı başvurusunun ilanda belirtilen şartı sağlamadığından bahisle reddedilmesine ilişkin işlem ile anılan kadroya kendisi yerine ...'ın atanmasına ilişkin ... tarih ve … sayılı işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı yönünde kesinleşmiş mahkeme kararları bulunduğu anlaşıldığından temyize konu kararda sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; … . İdare Mahkemesinin … tarihli ve E:… , K:… sayılı kararının yukarıda yer verilen gerekçe ile onanmasına, temyiz giderlerinin temyiz isteminde bulunan davacı üzerinde bırakılmasına, karar düzeltme aşamasında davalı idarece yapılan … TL yargılama giderlerinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta gideri avansından artan miktarın taraflara iadesine, 13/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.