Memurun Özel Hayatı Disiplin Soruşturmasına Konu Olabilir mi?
657 sayılı DMK’nın 125. maddesi memurların hangi fiiller nedeniyle disiplin cezası alabileceğini düzenler.
Bu fiillerin ortak özelliği, memurun görevine, görev yerindeki davranışlarına veya devlet memurluğunun vakarına (saygınlığına) aykırı olmasıdır.
Yani: Bir fiil memurun özel yaşamında işlenmiş olsa bile, eğer devlet memurluğu vakarını zedeliyorsa veya kamu hizmetine olan güveni sarsıyorsa disiplin cezası verilebilir.
Örneğin 657 sayılı kanunda 125/D-o bendi (kademe ilerlemesinin durdurulması cezası gerektiren fiiller arasında):“Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı veya utanç verici hareketlerde bulunmak.” Bu ifade özellikle görev dışında, özel yaşamda işlenen fiilleri de kapsar.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken durum memurun dışarıda işlemiş olduğu fiilin içeriğinin ne olduğu ve bu durumun memurun çalışma hayatına etkisinin ne olacağıdır.
Danıştay’ın birçok kararında şu ölçüt benimsenmiştir:
-
Danıştay 8. Dairesi, 2008/2088 E., 2009/1575 K.Görev dışında işlenen bir fiil, memurun toplum içindeki saygınlığını zedeliyor veya kamu hizmetine olan güveni sarsıyorsa disiplin cezası verilebilir.
-
Danıştay İDDK, 2011/1227 E., 2015/3029 K.Memurun özel hayatındaki davranışları da kamu hizmetinin saygınlığını etkiliyorsa disiplin yönünden değerlendirilir.
-
Eğer fiil tamamen özel hayatla ilgiliyse, kamu hizmetine etkisi yoksa disiplin cezası verilmesi hukuka aykırıdır.
Memurun görev dışında işlediği bir fiil, devlet memurluğunun vakarına, kamu hizmetinin güvenilirliğine
zarar veriyorsa disiplin cezasına konu olabilir.
Ancak fiil tamamen özel yaşam sınırları içindeyse, devlet memurluğu ile ilgisi yoksa disiplin cezası verilmesi hukuka aykırı olur.
