Disiplin Cezasında Kasıt Unsuru Nasıl Belirlenir?

Devlet memurlarına 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yer alan suçları işlemeleri durumunda yine ilgili kanunda yer alan disiplin cezaları verilebilmektedir.İlgili cezalara bakıldığında ise bazı cezalarda yapılan eylemin kasten yapılması durumunda ise verilecek olan cezanın ağırlığı artmaktadır.657 sayılı kanununa göre yapılacak olan disiplin soruşturmalarında işlenen fiilin kasten işlenip işlenmediğinin tespiti bazı durumlarda açık tespit edilebilirken bazı durumlarda ihmalen veya kasten işlenme durumu hakkında yanlış kararlar verilebilmektedir.

Konuya ilişkin olarak daha önceki yıllarda verilmiş olan bir Danıştay kararında işlenen suçun kasten işlenen bir suç olup olmadığının tespiti yapılırken yapılması gereken işlemler ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

İlgili kararda yer alan hususlara göre suçu işlediği iddia edilen kişinin ;

-İsnat olunan eylemi bilerek ve isteyerek işlemiş olması gerekmektedir.Örneğin kullanımında olan bir bilgisayarın korunması için gerekli tedbirleri almayarak bozulmasına sebep olan memur hakkında duruma göre ihmalden bahsedilebilecekken ilgili memurun bilgisayarı bilerek ve isteyerek yere atıp kırılmasına sebep olması durumunda kasıt unsurundan işlem yapılabilecektir.

-Kasıt unsuru değerlendirilirken olayın gelişim süreci dikkate alınmalı ve işlendiği iddia edilen eylemin tüm safhaları göz önüne alınmalıdır.

-Kasıt unsurunun tespiti yapılırken kişinin ortaya çıkan netice hakkında sorumluluk sahibi olup olmadığı, ortaya çıkan neticeyi bilebilecek durumda olup olmadığı, statüsü ve statüden kaynaklanan yükümlülükleri v.b durumlar göz önüne alınmalıdır.

-Kasten işlenen bir suçun tespitinde davranış ve davranışın ortaya çıkış şekli talimatla süreci yönlendirme, neticenin ortaya çıkmasına göz yumma, yapması gereken davranışları yapmama veya neticeyi ortaya çıkaran davranışta ısrar etme gibi iş ve işlemler değerlendirilmelidir.

-Kasıt unsurunun değerlendirilmesinde eylemi işlediği iddia edilen kişinin  neticenin ortadan kalkması için gayret gösterilip gösterilmediği gibi hususların dikkate alınması gerekmektedir.

Yukarıda başlıklar halinde sayılan durumlara göre memurca işlendiği iddia edilen fiilin kastenmi yoksa ihmal sonucumu işlendiğinin tespitinin yapılması mümkün olabilecektir.

Disiplin Cezalarında Kasıt Unsuru Danıştay Kararının İlgili Bölümü

Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2012/6999 E.  ,  2015/5119 K.

Kasıt unsurunun varlığının kabulü için isnat olunan eylemin fail tarafından bilerek ve istenilerek işlenilmiş olması ve ayrıca failin, eylemin sonuçlarını bilmesi (öngörmesi) ve istemesi gerekmektedir. Kasıt unsuru ortaya konulurken, olay öncesi, olay sırası ve olay sonrası davranışlar bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Kastın varlığının tespiti için; kişinin durumu (ortaya çıkan netice hakkında sorumluluk sahibi olup olmadığı, ortaya çıkan neticeyi bilebilecek durumda olup olmadığı, statüsü ve statüden kaynaklanan yükümlülükleri), olayın gelişimi (netice öncesi ve sonrası, neticenin devam ettiği süreç) , davranış ve davranışın ortaya çıkış şekli (talimatla süreci yönlendirme, neticenin ortaya çıkmasına göz yumma, yapması gereken davranışları yapmama veya neticeyi ortaya çıkaran davranışta ısrar) ve ortaya çıkan neticenin (eylemin etkilerinin boyutu, neticenin ortadan kalkması için gayret gösterilip gösterilmediği, süreç içerisinde eylemin etkilerinin ağırlaşarak devam etmesi) birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir