İhaleye katılacak tüzel kişi isteklilerden kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin Odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge istenilmesinin zorunlu olduğu; ihale sürecinde davacı şirketin yeterlik başvurusu kapsamında "tüzel kişiliğin ticaret/sanayi odasına kayıtlı olduğuna" ilişkin sunduğu belgeler mevzuat ve şartnamede öngörülen nitelikleri taşımadığından, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında ve itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı hakkında.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

Dava, ...... idaresi Genel Müdürlüğü Planlama ve Yatırım Dairesi Başkanlığı'nca 12.04.2016 tarihinde gerçekleştirilen “.....................” ihalesinde teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacı şirketin yaptığı itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair Kamu İhale Kurulu’nun .....................sayılı kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi'nce, davacı şirketin Çin mevzuatı gereği faaliyet gösterdiğine yönelik 18.11.2015 tarih ve BC1502885 numaralı “İşletme Ruhsatı” adlı bir belgenin sunulduğu, söz konusu belgede çalışma döneminin 26.10.1992- 10.09.2058 olarak belirtildiği, ihale ilan tarihinin 16.03.2016, ihale tarihinin ise 12.04.2016 olduğu dikkate alındığında anılan istekli tarafından sunulan işletme ruhsatı adı altındaki belgenin ihale ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yıl içerisinde alınmadığı, bu doğrultuda bahsi geçen belge ile söz konusu yeterlik kriterinin karşılanmadığı, ancak davacı tarafından teklif dosyası kapsamında ... Engineering Corporation (Merkezi Çin Halk Cumhuriyeti) Türkiye Ankara Şubesine ait 07.04.2016 tarihli Ankara Ticaret Odası faaliyet belgesi ile oda kayıt belgesinin sunulduğu, söz konusu belgelerin ihale ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış olduğu, şubelerin merkezden ayrı bir yapı olarak değerlendirilmemesi gerektiği, şubenin ayrı bir tüzel kişiliğinin bulunmaması nedeniyle şubece gerçekleştirilen her işlemden merkezin sorumlu olduğu, dolayısıyla şubenin merkeze bağımlı olması gerektiği kriterinden hareketle şubenin faaliyetlerinin devamının merkezin de faaliyetlerinin devamına karine oluşturabileceği, ... Engineering Corporation (merkezi Çin Halk Cumhuriyeti) Türkiye Ankara şubesine ait Ankara Ticaret Odası faaliyet belgesi ile oda kayıt belgesinin yeterlik kriterinin karşılanmasında kabul edilebilir nitelikte olduğu anlaşıldığından, itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10. maddesinde, ihaleye katılacak isteklilerden mesleki ve teknik yeterliğinin belirlenmesi için isteklinin mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kanıtlayan belgelerin istenebileceği; 37. maddesinde, tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verileceği kurala bağlanmıştır.

Yapım İşleri ihaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 38. maddesinin birinci fıkrasında (ihale tarihi itibarıyla yürürlükte olan hâliyle), ihalelerde aday veya isteklilerden, tüzel kişi olması hâlinde ilgili mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin istenilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.

İdarî Şartname'nin 7. maddesinde, istekli tüzel kişilerin ilgili mevzuat gereği kayıtlı bulunduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin ihaleye katılabilmeleri için yeterlik başvurusu kapsamında sunmaları gerektiği, yabancı istekliler tarafından ihaleye başvuruda bulunulması/teklif verilmesi hâlinde, isteklinin kendi ülkesindeki mevzuat uyarınca düzenlenmiş olan dengi belgelerin sunulması gerektiği düzenlemesi yer almaktadır.

Dosyanın incelenmesinden, ihalede, isteklilerin ön yeterlik değerlendirilmesi neticesinde davacı şirketin başvurusunun, başvuru dosyası kapsamında sunduğu ticaret odası faaliyet belgesinin işin ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmadığı ve başvuru mektubunda istekli olan davacı şirkete ait kaşenin bulunmadığından bahisle yeterli bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine, Kamu İhale Kurulu tarafından dava konusu işlem ile ticaret odası faaliyet belgesinin işin ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmadığı kısmı yönünden başvurunun reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Aktarılan düzenlemeler uyarınca, ihaleye katılacak tüzel kişi isteklilerden kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge istenilmesi zorunludur.

Öte yandan, ihaleye ilişkin idari şartnamede, yabancı istekliler tarafından ihaleye başvuruda bulunulması/teklif verilmesi hâlinde, isteklinin kendi ülkesindeki mevzuat uyarınca düzenlenmiş olan dengi belgelerin sunulması gerektiği belirtilerek, yabancı isteklilerin kendi ülke mevzuatiarına göre düzenlenmiş belgeleri ihale kapsamında sunmaları gerektiği kurala bağlanmıştır.

Uyuşmazlıkta, ihale ilan tarihinin 16.03.2016, ihale tarihinin 12.04.2016 olduğu, yabancı istekli olan davacı tarafından ise Çin mevzuatı gereği tüzel kişiliğin oda, sicil ve faaliyet bilgilerini gösteren belge olarak 18.11.2015 tarihli "işletme ruhsatı" adlı bir belgenin sunulduğu anlaşılmaktadır. İhale ilan tarihi ve ihale tarihi 2016 olmakla birlikte, davacının sunduğu işletme ruhsatının 2015 yılında alınmasına göre, mevzuatta öngörüldüğü şekilde belgenin ihale ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yıl içinde alınmadığı ve bahsi geçen belgenin yeterlik kriterini karşılamadığı görülmektedir. Diğer taraftan, İdarî şartnamede yabancı isteklilerin kendi ülkelerinde düzenlenmiş belgelerle ihaleye katılabilecekleri belirtilmiş olup, davacının Çin mevzuatı uyarınca düzenlenen işletme ruhsatının değerlendirmeye alınacağı tabiidir.

Diğer taraftan, ihale teklif dosyası kapsamında sunulması istenen belgelerin sunulmaması/belgelerin mevzuata ve dokümana uygun olmaması hâlinde tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı da açıktır.

Bu durumda, ihale sürecinde davacı şirketin yeterlik başvuru kapsamında "tüzel kişiliğin ticaret/sanayi odasına kayıtlı olduğuna" ilişkin sunduğu belgeler mevzuat ve şartnamede öngörülen nitelikleri taşımadığından, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında ve itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.