Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak örnek danıştay kararları
DANIŞTAY 12. DAİRE Esas No : 2014 / 4359 Karar No : 2017 / 6170 Karar Tarihi : 30.11.2017
ÖZÜ : DAVACIYA İSNAT EDİLEN FİİLLER HİZMET DIŞINDA İŞLENDİĞİNDEN, 657 SAYILI YASANIN 125/C-(I) MADDESİ UYARINCA DİSİPLİN CEZASI VERİLEMEYECEĞİ HAKKINDA.
Karşı Taraf (Davalı) : Sağlık Bakanlığı
İstemin Özeti : Ankara 12. İdare Mahkemesince verilen 31/12/2013 tarihli ve E:2013/1127, K:2013/2362 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Düşüncesi : Davacının eylemi, "hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak" kapsamında olup, "hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunduğu" iddiasıyla verilen cezanın iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen İdare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; Bitlis Tatvan Devlet Hastanesi'nde uzman doktor olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/C-(ı) maddesi uyarınca 1/15 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 12.12.2011 tarihli ve 334632 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının alkollü şekilde kaza yaptığı, görevli bulunduğu Tatvan Devlet Hastanesi'nde müşahade altına alındığı, burada alkolmetreye üflemeyerek, istenildiği zaman kan vermeyerek memuriyet vakarına yakışmayan tutum ve davranışlar sergilediği, bu suretle görevli bulunduğu hastanedeki tavır ve davranışlarıyla, hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunduğundan, davacının anılan fiiline uyan disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/C-(ı) maddesinde; "Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak" eylemi aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; 2012 yılı Şubat ayında istifa ederek görevinden ayrılan davacının, Bitlis Tatvan Devlet Hastanesi'nde uzman doktor olarak görev yaptığı 15.09.2011 tarihinde, saat 07.00 dolaylarında kendisinin kullandığı araç ile yolcu otobüsünün çarpışması neticesinde yaralamalı ve maddi hasarlı trafik kazasının meydana geldiği, kaza sonrasında olay yerinde alkolmetreye üflemeyi reddettiği, Tatvan Devlet Hastanesinde müşahade altına alındığı ve burada da alkolmetreye üflemediği ve kan vermek istemediği, kimden alındığı belli olmayan bir kanın polis memurlarına teslim edildiği, daha sonra davacıdan alkol muayenesi için alınan kan örneğinin Uzm. Dr. ..., Opr. Dr. ... isimli doktorlarla birlikte Hemşire ..., Hemşire ... ve pansumancı ... tarafından tetkik için laboratuara götürülmesi esnasında kanın başka bir kan ile değiştirilerek "delilleri gizleme, karartma ve yok etme" suçlamasıyla ilgili olarak gözaltına alınmaları ve polis ve savcı nezaretinde alınan kan örneğinden 53 promil alkol çıkması ile ilgili olarak başlatılan soruşturma sonunda düzenlenen 29.09.2011 tarihli ve 76/4 sayılı raporda özetle, alkollü şekilde araç kullanmak suretiyle kaza yaparak, alkometreye üflemeyerek, istenildiği zaman kan vermeyerek memuriyet vakarına yakışmayan tutum ve davranışlar sergilediğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/C-(ı) maddesi uyarınca aylıktan kesme cezası ile cezalandırılması yönünde teklif getirildiği, bu teklif doğrultusunda davacının, 657 sayılı Kanun'un 125/C-(ı) maddesi uyarınca 1/15 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılması işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, davacının, alkollü şekilde araç kullanmak suretiyle kaza yaptığı, alkometreye üflemediği ve istenildiği zaman kan vermediği şeklinde sübut bulan fiillerinin Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte bulunduğu sabit olmakla birlikte, söz konusu eylemin doktorluk görevi ile ilgisi bulunmadığı ve anılan fiilerin mesai saatleri dışında gerçekleştiği de göz önüne alındığında, "hizmet dışında" gerçekleştiğinin kabulü gerekmekte olup, söz konusu fiilin "hizmet içinde" gerçekleştiğinden bahisle aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 30/11/2017 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
DANIŞTAY 12. DAİRE Esas No : 2011 / 7833 Karar No : 2015 / 5054 Karar Tarihi : 7.10.2015
İlgili Mevzuat :
657 DEVLET MEMURLARI KANUNU ( Madde 125 )
İstemin Özeti : Erzurum 1. İdare Mahkemesince verilen 10.5.2011 tarihli ve E:2010/1584; K:2011/665 Sayılı kararın, dilekçede yazılı sebeplerle 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hâkimi Düşüncesi : İdare mahkemesince verilen kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
KARAR : 8.6.2011 tarihli ve 27958 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 639 Sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 32.maddesinin ikinci fıkrası ile 7.8.1991 tarihli ve 441 Sayılı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Kuruluş ve görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlükten kaldırıldığı ve bu KHK ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na yapılan atıfların Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na yapılmış sayılacağı belirtildiğinden Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı davalı idare olarak kabul edilerek işin esasına geçildi.
Dava; Erzurum Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde veteriner hekim olarak görev yapan davacının, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/B- ( d ) maddesi uyarınca kınama cezası ile cezalandırılmasına dair 22.9.2010 tarihli ve 10/100 Sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, kınama cezasına konu teknik takibe takılan telefon görüşmesi kayıtlarının tek başına davacı ile birlik mesul müdürü arasında yasa dışı bir ilişki ve bundan kaynaklanan para alış verişi olduğunu ortaya koymaya yeterli olmadığı gibi soruşturma raporunda bu hususu destekleyecek başkaca hiç bir somut tespite yer verilmediği anlaşıldığından, davacı hakkında anılan görüşme dolayısı ile tesis edilen davaya konu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/B- ( d ) maddesinde; hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, kınama cezasını gerektiren fiil ve hallerden biri olarak sayılmıştır.
Dosyasının incelenmesinden, Erzurum ili Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde veteriner hekim olarak görev yapan davacının, Van ili, Özalp ilçesi, Tarım İlçe Müdürlüğünde veteriner hekim olarak görev yapmakta iken, devlet tarafından verilen küçükbaş Hayvan desteklemelerinden usulsuz ve haksız pay almak amacıyla oluşan örgütün faaliyetleri çerçevesinde çiftçilerden alınan hayvan başı 3-4 TL peşin para karşılığında olmayan hayvanların varmış gibi kaydedildiği, hayvan sayılarının olandan fazla yazıldığı, bu şekilde haksız kazanç sağlandığı iddiaları kapsamında davacının da aralarında yer aldığı görevliler hakkında başlatılan soruşturma sonucu düzenlenen raporda; davacının, teknik takibe takılan küçükbaş hayvan desteklemelerinde görevli Van ili, Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği mesul müdürü18.6.2010 günü saat 14:39'da cep telefonuyla yaptığı görüşmenin içeriğine istinaden, görev yaptığı kurumla dolaylı iş ilişkisi bulunan bir şahısla parasal alışverişler yaparak kurum itibarı ile hizmet dışında devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunduğu gerekçesiyle, 657 Sayılı Kanun'un 125/B- ( d ) maddesi uyarınca kınama cezası ile cezalandırılması yönünde getirilen teklif doğrultusunda 13.9.2010 tarihli Tarım ve Köyişleri Bakanlığı işlemiyle kınama cezası ile cezalandırıldığı ve bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince, söz konusu telefon görüşmesi kayıtlarının, davacı ile birlik mesul müdürü arasında yasa dışı bir ilişki ve bundan kaynaklanan para alış verişini ortaya koymaya yeterli olmadığı ve soruşturma raporunda bu hususu destekleyecek başkaca hiç bir somut tespite yer verilmediği yönünde değerlendirme yapılarak davaya konu işlemin iptaline karar verilmiş ise de, davacı hakkında tesis edilen işlemin yasa dışı ilişkisi dolayısıyla değil, teknik takibe takılan telefon görüşmesinin içeriğine istinaden, görev yaptığı kurumla dolaylı iş ilişkisi bulunan bir şahısla parasal alışverişler yaparak kurum itibarı ile hizmet dışında devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunduğu iddiasıyla tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bakılan olayda, Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği mesul müdürü ile veteriner hekim olarak görevli davacı arasında 18.6.2010 tarihinde gerçekleşen telefon görüşmesinde, birlik mesul müdürünün alacak verecek meselesi dolayısıyla davacıyı arayarak hakaret, küfür ve tehdit ettiği görülmekte olup, ilgili şahıslar hakkında devam etmekte olan adli soruşturmaya konu fiillerinin niteliği de dikkate alındığında, resmi sıfatının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduğunu toplum nezdinde gösterme yükümlülüğü bulunan davacının, görev yaptığı kurumla dolaylı iş ilişkisi bulunan birlik mesul müdürü şahısla alacak verecek ilişkisine girerek buna aykırı davranışlarda bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Bu duruma göre; davacı hakkında hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsıcı davranışta bulunduğundan bahisle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, davaya konu işlemin iptali yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle Mahkeme kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 ( onbeş ) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 07.10.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
