Re’sen takdir nedeni bulunmaksızın takdir komisyonu kararı uyarınca tarhiyat yapılamaz

Re’sen takdir nedeni bulunmaksızın takdir komisyonu kararı uyarınca yapılan tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmadığı hakkında.

T.C.

Danıştay

VergiDava Daireleri Kurulu

Esas No: 2018/773

Karar No : 2019/300

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, davacı kooperatifin bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığının somut olarak tespit edildiği Dairece kabul edilerek, matrahın hukuka uygunluğu yönünden yapılacak inceleme sonucuna göre karar verilmek üzere mahkemenin ilk kararının bozulması üzerine, mahkemece, davacı hakkında yapılan tespitlerin yeterli olmadığı ve matrahın hesaplanma yöntemi davalı idarece bildirilmesine rağmen, bu hususa ilişkin inceleme ve değerlendirme yapmaksızın, soyut ifadelerle matrah tespit edildiği gerekçesiyle verilen temyize konu kararın eylemli ısrar kararı niteliğinde olduğuna oybirliğiyle karar verilmesinin ardından, Tetkik 1 Iâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İnceleme ve Gerekçe :

Maddi Olay :

Finike Kaymakamlığına yapılan ihbar üzerine, davacı kooperatifin defter ve belgelerinin incelenmesi sonucunda Malmüdürlüğü Gelir Şefi ile İlççe Tarım Müdürlüğü teknikerince düzenlenen raporda, kooperatifin bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı yolunda tespitlere yer verilmiştir.

Bu raporun, Finike Kaymakamlığının konunun incelenmesi talebini içeren yazısı ekinde davalı idareye gönderilmesi üzerine, defter kayıtlarının noksan ve usulsüz olması nedeniyle davacı kooperatif takdire sevk edilmiştir.

Takdir komisyonunca, davacının defter ve belgeleri incelenmeksizin sözü edilen rapor esas alınarak takdir edilen matrah üzerinden 2008 yılının Evlül ilâ Aralık dönemleri için katma değer vergisi tarh edilmiş, bir kat tutarında vergi ziyaı cezası kesilmiştir.

Takdir komisyonu kararında re'sen takdir nedeni olarak katma değer vergisi beyannamesinin kanuni süresinde verilmemesi gösterilmiştir.

İlgili Mevzuat:

213 sayılı Yergi Usul Kanununun 30. maddesinde re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmıştır. Aynı maddenin 2. fıkrasının 1. bendinde, vergi beyannamesinin kanuni süresi geçtiği halde verilmemesi; 4. bendinde ise, defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması hali re'sen tarh nedeni olarak kabul edilmiştir.

Kanunun 74. maddesinin (a) fıkrasının 1. bendinde, yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak; 2. bendinde ise vergi kanunlarında yazılı fiat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek komisyonun görevleri olarak belirlenmiş; 75. maddesinde de, takdir komisyonlarının 74. maddedeki görevleri dolayısıyla bu Kanunda yazılı inceleme yetkisine haiz oldukları düzenlenmiştir.

Aynı Kanunun "İncelemeye yetkililer" başlıklı 135. maddesinin 646 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişmeden önceki halinde, vergi incelemesinin, hesap uzmanları, hesap uzman yardımcıları, ilin en büyük malmemuru, vergi denetmenleri, vergi denetmen yardımcıları veya vergi dairesi müdürleri tarafından yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Hukuki Değerlendirme:

Vergi Usul Kanunundaki düzenlemeler uyarınca, takdir komisyonlarınca veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca matrahın re'sen takdir edilebilmesi için (öncelikli olarak re'sen takdir nedeninin somut olarak ortava konulması gerekmektedir.

Olayda, rakdir komisyonunca veya vergi incelemesi yapmaya yetkili okullarca davacı kooperatifin defter ve belgeleri incelenerek, defter kayıtlarının noksan ve usulsüz olduğu yolunda herhangi bir tespit yapılmadığından, Yergi Usul Kanununun 30. maddesinin 2. fıkrasının 4. bendinde belirtilen re'sen takdir nedeninin gerçekleştiğinden söz edilmeyecektir. Vergi incelemesi yapmaya \ etkili olmayan Malmüdürlüğü Gelir Şefi ile İlçe Tarım Müdürlüğü teknikerince, davacı kooperatifin defter ve belgelerinin incelenmesi ve bu inceleme sonucunda bir kısım hasılatın kayıt ve bevan dışı bırakıldığı yolunda rapor düzenlenmesi de bu durumu değiştirmeyecektir.

Ayrıca, takdir komisyonu kararında sevk fişi ile çelişecek şekilde, katma değer vergisi beyannamesinin kanuni süresinde verilmemesi re'sen takdir nedeni olarak gösterilmiştir. Dava dilekçesi ekinde sunulan belgelerden, uyuşmazlık konusu dönemlere ilişkin katma değer vergisi beyannamelerinin süresinde verildiği anlaşılmıştır. Bu durumda Vergi Usul Kanununun 30. maddesinin 2. fıkrasının 1. bendinde belirtilen re'sen takdir nedeninin varlığından da bahsedilemeyecektir.

Bu hukuksal nedenler ve gerekçeye davalı olarak re'sen takdir sebebi bulunmaksızın takdir komisyonu kararı uyarınca yapılan tarhiyatın kaldırılması yolunda verilen kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

Karar Sonucu :

Açıklanan nedenlerle;

1- Davalının, Antalya 1. Yergi Mahkemesinin, 17/05/2016 tarih ve 11:2016/493, K:2016/638 savılı ısrar kararına yönelik temviz isteminin reddine,