Kamu Tüzel Kişiliğine Haiz Kurumların İhalelerinde Damga Vergisi

Bilindiği üzere, resmi daire niteliğine sahip kurumların ihale kararları damga vergisine tabidir. Yapılan ihalede, ihaleyi yapan  kurumun resmi daire olmaması sebebiyle ihale kararı üzerinden damga vergisi alınmaması gerektiği iddiasıyla dava açılmıştır. Dava neticesinde verilen kararda resmi daire niteliğine haiz olmamakla birlikte kamu tüzel kişiliğine haiz olan kurumların ihalelerinin damga vergisine tabi olduğuna karar verilmiştir.

T.C.

DANIŞTAY Dokuzuncu Daire

Esas    No: 2014/7121

Karar    No: 2016/664

Temyiz İsteminde Bulunan : Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı

Vekili               :  Av.  ...

Karşı Taraf :............... A.Ş.

Vekili               :  Av. ...

İstemin Özeti: Davacı şirket tarafından, uhdesinde kalan Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü motorin alım ihalesi nedeniyle ihtirazi kayıtla ödenen damga vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden Ankara 1. Vergi Mahkemesi'nin 19/03/2014 tarih ve E:2013/1580, K:2014/454 sayılı kararının; dilekçede ileri sürülen sebeplerle bozulması istenilmektedir.

Cevabm Özeti : Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

Tetkik Hakimi ...^?ın Düşüncesi : Damga Vergisi Kanunu uyarınca "resmi daire" ve "kamu tüzel kişiliği" niteliklerinin her hangi birinin bulunması durumunda, bu kurumlar tarafından alınan ihale kararlan damga vergisine tabi olacağından temyiz isteminin kabulü ile yazılı gerekçeyle davayı kabul ederek ihtirazi kayıtla ödenen damga vergisinin ret ve iadesine hükmeden vergi mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MÎLLETÎ ADINA

Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:

Davacı şirket tarafından, uhdesinde kalan Türkiye Kömür İşletmesi Kurumu motorin alım ihalesi nedeniyle ihtirazi kayıtla ödenen damga vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı, kamu tüzel kişiliğine haiz iktisadi devlet teşekkülü olan Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü'nün Damga Vergisi Kanunu kapsamında resmi daire olarak sayılmaması nedeniyle damga vergisinin ihale kararım alan kurumdan aranması gerekeceğinden ihtirazi kayıtla ödenen damga vergisinin ret ve iadesinin hukuka uygun olacağı gerekçesiyle kabul eden vergi mahkemesi kararının dilekçede ileri sürülen nedenlerle bozulması istenilmektedir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde; bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi tutulacağı belirtilmiş; 2. maddesinde, vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin damga vergisine tabi olacağı, 3. maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenlerin olacağı, resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, Kanunun 8. maddesinde " Bu kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir. Bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmeler resmi daire sayılmaz" hükmüne yer verilmiş, aynı Kanununa ekli (1) sayılı Tablonun II/2 bendinde, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları binde 5,69 oranında damga vergisine tabi olduğu kuralı yer almıştır.

Anılan Kanunun diğer kurum ve kuruluşlar ile kişilerin mecburiyeti başlıklı 27.maddesinin son fıkrasında; kamu iktisadi teşebbüsleri ve iştiraklerinin vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kâğıtları usulüne uygun olarak vergi ve cezası ödenmedikçe işleme koyamayacakları, vergi ve cezası ödenmeden bu kağıtları işleme koyan kişi ve kuruluşlardan, kağıdın mükelleflerinden alınacak ceza tutarınca ayrıca ceza alınacağı düzenlenmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 2013 yılı akaryakıt alımı ihalesi yapıldığı, ihalenin davacı şirket uhdesinde kaldığı, ihale tutarı üzerinden Damga Vergisi Kanunu'na ekli (1) sayılı Tablonun II/2 bendi uyarıca binde 4,95 oranında hesaplanan 211.801,00 TL karar pulu tutarının işletmenin banka hesabına ihtirazi kayıtlı olarak yatırıldığı, söz konusu tutarın red ve iadesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda, vergi mahkemesince kararda Kanuna ekli (1) sayılı tablonun II/2 bendinde yer alan “resmi daire” ve “kamu tüzel kişiliği” kelimeleri arasında bulunan “ve” bağlacı nedeniyle, kurumların ihale kararlarının vergiye tabi olabilmesi için her iki koşulun bir arada sağlanmasının gerekli ve zorunlu bulunduğu, dolayısıyla ihaleyi yapan kurumun söz konusu her iki şartı bir arada taşımadığından aldığı ihale kararının vergiye tabi olmadığı belirtilmekte ise de; kanunun hükümleri ve kanun sistematiği incelendiğinde söz konusu maddede yer verilen “ve” bağlacının iki ayrı şartın birlikte gerçekleşmesi koşulunu amaçlamadığı, zira, “ve” bağlacı bu anlamda dikkate alındığında, Kanunun 8. maddesinde yer alan “...resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle ” ifadesine göre bir kurumun “resmi daire” sayılabilmesi için hem “genel” hem de “özel” bütçeli olmasının gerekeceği, ancak idari teşkilat yapısı içerisinde böyle bir kurumun mevcut bulunmaması hususu yanında, yukarıda açıklamasına yer verilen Kanunun 27.maddesinde yer alan düzenleme de dikkate alındığında "resmi daire" ve "kamu tüzel kişiliği" niteliklerinin her hangi birinin bulunması durumunda, bu kurumlar tarafından alman ihale kararlarının damga vergisine tabi olacağı sonucuna varılmıştır.

Bu durumda, Damga Vergisi Kanunu uyarınca resmi daire niteliğine sahip olmamakla birlikte kamu tüzel kişiliğine haiz Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından alınan ihale kararları da damga vergisine tabi olacağından, yazılı gerekçeyle davayı kabul ederek ihtirazi kayıda ödenen damga vergisinin ret ve iadesine hükmeden vergi mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, Ankara 1. Vergi Mahkemesi'nin 19/03/2014 tarih ve E:2013/1580, K:2014/454 sayılı kararının bozulmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içinde kararın düzeltillmesi yolu açık olmak üzere, 22/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Güncelleme Tarihi: 03 Kasım 2019, 09:19