Türk Parasının Kıymetini Koruma Kararı'nda değişiklik yapan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile dövizle yapılan sözleşmelere ilişkin düzenleme yapılmıştır. Söz konusu Cumhurbaşkanlığı kararı ile, Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmasına son verilmiştir.
85 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararı ile yapılan düzenleme geçmişte yapılan sözleşmeleri de kapsayacak. İlgili düzenleme hükmüne göre, kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde daha önce imzalanan yürürlükteki sözleşmeler TL üzerinden yeniden tanzim edilecektir.
Sözleşmelerin yenilenmesi esnasında damga vergisi konusunda nasıl bir yol izlenilmesi gerektiğine dair sorularla karşılaşmaktayız. Bu çalışmamızda, 85 nolu karar gereği yapılacak sözleşmeler sebebiyle tarafların ikinci kez damga vergisi ödeyip ödemeyecekleri konusunu inceleyeceğiz.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli I sayılı cetvele yer alan yazılı kağıtlar damga vergisine tabidirler. Vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler de Damga Vergisine tabidir.
Damga Vergisi Kanunu'nun 14 üncü maddesine göre, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir. 488 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre azami tutardan vergi alınan mukavelenamelerin, diğer hükümlerinde değişiklik olmaksızın sadece bedelinin artması durumunda, artan bedele ilişkin bu hüküm uygulanmaz. Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun hükümlerine baktığımız zaman 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı gereği TL'ye çevrilen sözleşmelerle ilgili ortaya çıkabilecek farklı durum ortaya çıkmaktadır.
1-Sözleşme şartlarında değişiklik yapmayıp sözleşme bedelinin ilk sözleşme tarihindeki kur üzerinden TL'ye çevrilmesi durumunda damga vergisi.
Taraflar sözleşme şartlarında değişiklik yapmayıp sözleşme bedelinin ilk sözleşme tarihindeki kur üzerinden TL'ye çevrilmesi durumunda damga vergisi ödemeyeceklerdir. İkinci sözlemeyi ek sözleşme olarak düzenleyip ilk sözleşmeye atıfta bulunmaları lazımdır.
2-Sözleşme şartlarında değişiklik yapmayıp sözleşme bedelinin ilk sözleşme tarihinden başka bir tarihte geçerli kur üzerinden TL'ye çevrilmesi durumunda damga vergisi.
Tarafların sözleşme şartlarında değişiklik yapmayıp sözleşme bedelinin ilk sözleşme tarihinden başka bir tarihte geçerli kur üzerinden TL'ye çevirmeleri durumunda ise damga vergisi ödemeleri gerekecektir. Ödeyecekleri tutar ise artan kur miktarı kadardır. Örneğin, 100.000 €'luk sözleşmeyi TL'ye çevirelim. İlk sözleşme tarihinde 1€=4,50-TL olsun. Sözleşmeyi TL'ye çevirirken 1 €=7,00-TL kabul edecek olursak aradaki 2,5-TL'nin toplam sözleşme tutarı ile çarpımı sonucu bulunacak tutara tekabül eden kısmın damga vergisi ödenecektir. Yani, 250.000*Binde 7,59 = 1.897,50-TL'dir. Sözleşme yenilerken kabul edilen kur ilk sözleşme tarihindeki kurdan daha düşük ise damga vergisi hesaplanmayacaktır.
3- Sözleşmeyi TL'ye çevirirken sözleşme şartlarında da değişiklik yapılması durumunda damga vergisi
Taraflar dövizle yaptıkları sözleşmeyi TL'ye çevirirken sözleşme şartlarında da değişiklik yaparlarsa imzalanan sözleşme tamamen yeni bir sözleşme olacağında sözleşme bedeli üzerinden damga vergisi ödenmesi gerekir.
Bu yazının tüm hakları www.mevzuatinyeri.com a aittir.. ” www.mevzuatinyeri.com” şeklinde aktif link verilmesi kaydıyla içerik kullanılabilir. Link vermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır
Güncelleme Tarihi: 31 Ekim 2019, 20:02
