Kamu Çalışan İşçiler Uzlaştırmacı Olup Ücret Alabilirler mi?
Kamuda sürekli işçi kadrosunda görev yapan 4 D li işçilerin Uzlaştırmacı olarak çalışıp çalışamayacağı ve çalışabileceklerse uzlaştırmacı olmak için hangi şartları taşımaları gerektiği hususları ile kamuda görev yapan işçinin uzlaştırmacı olarak görev yapması halinde ne kadar ücret alabileceği hususu ile alakalı durumları mevzuat çerçevesinde değerlendirmeye çalışalım.Kamu kurum ve kuruluşlarında iş kanununa tabi olarak çalışan kamu personeli ( eğitimi ve sınavı başarılı bir şekilde geçtiği takdirde ) uzlaştırmacı olabilir mi / uzlaştırmacılık faaliyetinde bulunabilir mi ?
Kimler Uzlaştırmacı Olabilirler?
Kimlerin uzlaştırmacı olabileceği hususu Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliğinin 48 maddesinde açıklanmıştır.İlgili yönetmelik maddesinde yer alan şartları taşıyan kişiler uzlaştırmacı olarak görev yapabilmektedirler.İlgili şartlara baktığımızda kamuda işçi olarak çalışmakta olan işçilerin hukuk fakültesi veya yeteri kadar hukuk eğitimi veren işletme iktisat veya açık öğretim fakültesinden mezun olmaları durumunda uzlaştırmacı olma hakları doğmaktadır.4 Yıllık fakülte mezunu olup uzlaştırmacı olmak isteyenler işçiler Adalet Bakanlığınca uzlaştırmacı eğitimi verme izni verilen kurumlardan eğitim alıp eğitim sonunda başarılı olma şartlarını sağlamış olmak zorundadırlar.
"(3) Uzlaştırmacı siciline kaydedilebilmek için;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Tam ehliyetli olmak,
c) Avukatlar yönünden baroya kayıtlı olmak,
ç) Hukuk öğrenimi görmüş kişiler yönünden üniversitelerin hukuk fakültelerinden mezun olmak veya hukuk ya da hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat veya maliye alanlarında en az dört yıllık yüksek öğrenim yapmış olmak,
d) Kasten işlenmiş bir suçtan mahküm olmamak,
e) Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak,
f) Uzlaştırmacı eğitimini tamamlamak ve yazılı sınavda başarılı olmak,
g) Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da geçici olarak yasaklanmamış olmak, gerekir.
(4) Sicile kayıt için başvuruda bulunacak kişinin fiilen yürütmekte olduğu asıl mesleğinin ilgili mevzuatında, uzlaştırma faaliyetini yürütmesine engel bir hüküm bulunmamalıdır."
Uzlaştırmacı Olan İşçiler Ne Kadar Uzlaştırmacı Ücreti Alabilirler?
Uzlaştırmacı ücretlerinin ödenmesinde uzlaştırmada uzlaştırılan kişi sayısına göre ücret ödenmesi değişmektedir.Buna göre uzlaştırmacı olarak görev yapanlar en az 132 en çok 925 TL ücret alabileceklerdir.
Tarifeye göre ödenecek uzlaştırmacı ücretleri şöyle:
Uzlaştırma sürecinin teklif aşamasında olumsuz sonuçlanması halinde 132-198 lira.
Uzlaştırma sürecinin olumlu sonuçlanması halinde, 2-3 kişinin uzlaştırılması durumunda 396-529 lira, 4-6 kişinin uzlaştırılması durumunda 529-661 lira, 7-9 kişinin uzlaştırılması durumunda 661-793 lira, 10 ve daha fazla kişinin uzlaştırılması durumunda 793-925 lira.
Uzlaştırma sürecinin olumsuz sonuçlanması halinde, 2-3 kişinin taraf olması durumunda 198-264 lira, 4-6 kişinin taraf olması durumunda 264-330 lira, 7-9 kişinin taraf olması durumunda 330-396 lira, 10 ve daha fazla kişinin taraf olması durumunda 396-462 lira.
İşçilerin Uzlaştırmacı Olmasında Kanuni Bir Engel Varmı ?
Yukarıda yer alan başlıkta anlatıldığı üzere gerekli şartları taşıyan işçiler uzlaştırmacı olmak için gerekli eğitimi aldıktan sonra Adalet Bakanlığına başvuru yaparak uzlaştırmacı olabilirler.Kanunlarda işçilerin uzlaştırmacı olamayacağı yönünde bir hüküm yer almamaktadır.Ancak işçiler ile imzalanan sözleşmede bu şekilde yapılacak olan işlere yönelik bir kısıtlama yapılmış ise o zaman sözleşmede yer alan hükümlere göre işlem yapılmalıdır.
Uzlaştırmacılık Görevi İçin İşçinin Amirinden İzin Alması Gerekir mi?
Uzlaştırmacılık mevzuatına bakıldığında uzlaştırmacı olarak görevlendirilen kamu personelinin ilgili görev esnasında izinli sayılacağı yönünde bir hüküm bulunmamaktadır.Bu nedenle mesai saatleri içinde uzlaştırma toplantısına gidecek olan işçiler amirinden izin almak zorundadır.Ancak mesai saatleri dışındaki uzlaştırmacı toplantıları için herhangi bir izin alınmasına gerek yoktur.
Uzlaştırmacı Olacaklarla İlgili Adalet Bakanlığı Görüşü
Sayı : 19120602-045-02-0745-2015
T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Ceza İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı: 19120602-045-02-0745-2015-E.1777/86873--29/12/2015
Konu: Uzlaştırmacı Olabilecek Kişiler
SİVAS CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
İlgi : 30/11/2015tarihli veB.M. 2015/9343 sayılı yazı.
Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Programı, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, Ankara Üniversitesi Dil - Tarih ve Coğrafya Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü, Çanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBiga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler bölümü, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü yüksek öğrenim diplomasına sahip kişilerin Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Uzlaştırmanın Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 15 nci maddesi uyarınca hukuk öğrenimi görmüş kişi kapsamında uzlaştırmacı olarak görevlendirilip görevlendirilemeyeceği hususunda doğan tereddüt sebebiyle görüş talebini içeren ilgi yazı ve eki incelendi.
Bilindiği üzere;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun;
"Uzlaşma" kenar başlıklı 253 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrasında; "Şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar görenin uzlaşma teklifini kabul etmesi halinde, Cumhuriyet savcısı uzlaştırmayı kendisi gerçekleştirebileceği gibi, uzlaştırmacı olarak avukat görevlendirilmesini barodan isteyebilir veya hukuk öğrenimi görmüş kişiler arasından uzlaştırmacı görevlendirebilir."
26/07/2007 tarihli ve 26594 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Uzlaştırmanın Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin;
"Uzlaştırmacı görevlendirilmesi" kenar başlıklı 13 üncü maddesinde;"(1) Şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar görenin uzlaşma teklifini kabul etmesi halinde, Cumhuriyet savcısı uzlaştırmayı kendisi gerçekleştirebileceği gibi, bir avukatın uzlaştırmacı olarak görevlendirilmesini barodan isteyebilir ya da bu Yönetmelikte nitelikleri belirlenen hukuk öğrenimi görmüş bir kimseyi görevlendirebilir.
(2) Uzlaştırmacı görevlendirilmesinde tarafların üzerinde anlaştıkları bir avukat ya da hukuk öğrenimi görmüş bir kişi tercih edilebilir.
(3) Uzlaştırmacıların sayısı, uyuşmazlığın niteliği göz önünde bulundurularak Cumhuriyet savcısınca tespit edilir.
(4) Bu Kanunda belirlenen hakimin davaya bakamayacağı ile tarafsızlığını şüpheye düşürecek sebeplerden dolayı reddini gerektiren haller, uzlaştırmacı görevlendirilmesi ile ilgili olarak da göz önünde bulundurulur. Uzlaştırmacı, bu hallerin varlığı halinde Cumhuriyet savcısına durumu bildirir; ancaktarafların rızası halinde görev yapabilir.
"Hukuk öğrenimi görmüş uzlaştırmacıda aranan nitelikler ve görevlendirilme usulü" kenar başlıklı 15 inci maddesinde; "(1) Hukuk öğrenimi görmüş uzlaştırmacıların görevlendirilmesinde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Üniversitelerin hukuk fakültelerinden mezun olmak,
b) Hukuk veya hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yüksek öğrenim yapmak,
c) Hukuk dalında yüksek lisans ya da doktora yapmış bulunmak,
ç )Baroya kayıtlı avukat olmamak,
d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; 26/09/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş ve affa uğramış, ertelenmiş ya da paraya çevrilmiş olsa bile kesinleşmiş bir kararla veya Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan ya da zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık ve haksız mal edinme suçlarından biriyle hükümlü bulunmamak,
e) Disiplin yönünden meslekten ya da memuriyetten çıkarılmamış veya geçici olarak yasaklanmamış olmak.
(2) Hukuk öğrenimi görmüş uzlaştırmacılar, ağır ceza merkezi Cumhuriyet başsavcılıklarıtarafından belirlenen listeye kayıtlı olanlar arasından seçilirler. Bu listeye kayıtlı olan uzlaştırmacılar sadece kayıtlı bulundukları il sınırları içerisinde değil ülke çapında görev alabilirler.
(3) Hukuk öğrenimi görmüş kişiler, Ceza Muhakemesinde uzlaştırmacı olarak görev almak amacıyla listeye kaydolmak için her yılın Kasım ayının sonuna kadar Cumhuriyet başsavcılığına bir dilekçeyle başvurur. Başvurular şahsen yapılabileceği gibi, kayıtlı olunan oda, çalışılan kurum ve kuruluş aracılığıyla da yapılabilir.
(4) İletişim bilgilerini içeren başvuru dilekçesine;
a) Nüfus cüzdanı örneği,
b) T.C. kimlik numarası,
c) Mezuniyet belgesinin onaylı örneği,
ç) Adli sicil kaydı,
d) İki adet vesikalık fotoğraf,
e) Bu Yönetmeliğin 30 uncu maddesi uyarınca yapılacak eğitimlere katılacağını beyan eden dilekçesi,
f) Varsa kayıtlı olunan oda, çalışılan kurum ve kuruluşun isimleri,
eklenir.
(5) Başvuranların talepleri kaydedilerek ağır ceza merkezi Cumhuriyet başsavcılığınca başvuru tarihinden itibaren otuz gün içerisinde değerlendirilir.
(6) Başvuranın birinci fıkradaki şartları taşımaması veya dördüncü fıkrada belirtilen belgelerin eksik olması halinde talebin reddine karar verilir. Redde ilişkin karar ilgilisine tebliğ olunur.
(7) Talepleri uygun görülenlerin adı ve soyadları, açık adresleri, telefon numaraları yazılarak, oluşturulan liste her yıl Ocak ayı içerisinde en az yedi gün süre ile adliyede herkesin görebileceği bir yere asılır. Ayrıca Cumhuriyet başsavcılığının internet adresinde ilan edilir. Oluşturulan listenin bir örneği, merkezdeki hakim ve Cumhuriyet savcıları ile yargı çevresindeki mahkemeler ve Cumhuriyet başsavcılıklarına bildirilir.
(8) Liste, ayrıca yazılı ve elektronik ortamda hazırlanarak her yılın Ocak ayının sonuna kadar Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığına gönderilir. Gönderilen listeler bu birim tarafından yayımlanır.
(9) Listede yer alan uzlaştırmacının;
a) Listeye kabul şartlarını sonradan kaybetmesi,
b) Bu Yönetmelikte belirlenen şartlardan herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması,
c) Listeden çıkarılmayı talep etmesi,
ç) Uzlaştırmacılıkla bağdaşmayan tutum ve davranışlarda bulunması,
d) Bu Yönetmeliğin 30 uncu maddesi uyarınca yapılan eğitimlere katılmaması,
durumunda listeden çıkarılır.
(10) Listeden çıkarılmasına ilişkin karar ilgiliye tebliğ edilir ve ayrıca yedinci ve sekizinci fıkralarda belirtilen yerlere gönderilir.
(11) Zorunluluk halinde listeye kayıtlı olmamasına rağmen, bu maddede belirtilen şartları taşıyan hukuk öğrenimi görmüş kişiler arasından da görevlendirme yapılabilir."
Hükümleri yer almaktadır.
Görüldüğü üzere; kanunda hukuk öğrenimi görmüş kişiler arasından uzlaştırmacı görevlendirilmesinde kamu personelinde çalışan ya da emekli ayrımı yapılmadan sadece "hukuk öğrenimi görmüş kişiler" kavramı tercih edilmiş, anılan Yönetmeliğin 15 inci maddesinde ise hukuk öğrenimi görmüş uzlaştırmacıda aranan nitelikler ve görevlendirilme usulü düzenlenmiştir.
Ancak hukuk öğrenimi görmüş kişilerin kimlerden oluştuğu gerek Kanun gerekse Kanunun gerekçesinde açıklanmamıştır.
Yönetmeliğin 15 inci maddesinde sayma suretiyle ve sınırlı olabilecek biçimde maddenin birinci fıkrasının a, b, c ve ç bendlerinde hukuk öğrenimi görmüş kişilerin kimlerden ibaret olduğu belirtilmiştir. Bu suretle kanunda açıklanmayan bu hususa Yönetmelikte yer verilerek uygulamada meydana gelebilecek tereddütlerin giderilmesi amaçlanmıştır. Kanun koyucunun, açıkça hukuk fakültesi mezunlarının uzlaştırmacı olarak görevlendirilebileceği şeklinde düzenleme yapmamış olması sebebiyle "hukuk öğrenimi görmüş kişi" kavramı geniş bir biçimde yorumlanmıştır. Ancak bir düzenleyici işlem olan Yönetmelikte bu kavram içerisine "Edebiyat Fakültesi Tarih Programı, Dil - Tarih ve Coğrafya Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü, Açık öğretim Fakültesi, Fen Edebiyat
Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü " mezunları dahil edilmemiştir.
Öte yandan, iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi mezunlarının uzlaştırmacı olarak görevlendirilebilmeleri için hukuk veya hukuk bilgisine programlarında yeterince yer verilmesi gerektiğigörülmektedir.
Diğer yandan, görüş talebine konu diplomalardan Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümüne ait transkript incelendiğinde; başvuruda bulunan kişinin "Hukuka Giriş" dersi dışında hukuk öğrenimi görmediği ve bu dersin yeterli bir hukuk öğrenimialma şartının gerçekleşmesine yetecek düzeyde olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla;
1- Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Programı, Ankara Üniversitesi Dil - Tarih ve Coğrafya Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü lisans diplomasına sahip kişilerin ağır ceza merkezi Cumhuriyet başsavcılıkları tarafından belirlenecek listeye uzlaştırmacı olarak alınamayacağı,
2-Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler FakültesiÇalışma Ekonomisi Ve Endüstri İlişkileri ve Çanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBiga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümleri lisans diplomasına sahip kişilerin ağır ceza merkezi Cumhuriyet başsavcılıkları tarafından belirlenecek listeye uzlaştırmacı olarak alınabileceği,
Mütalaa edilmekle birlikte sorunun mahallinde takdir edilerek çözümünün uygun olacağı düşünülmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Asiye KARABABA
Hakim
Bakan a.
Genel Müdür V.
Güncelleme Tarihi: 03 Ekim 2019, 09:27
