Askerdeyken Memurluğa Atanan Kişi Hakkında Örnek Kararlar 

Kamu kurumlarına yapılan memur atamalarında erkek memur adaylarının en fazla sıkıntı yaşadıkları konuların başında askerlik meselesi gelmektedir.Bu nedenle özellikle askerdeyken memur atamalarında başvuru yapacak memur adayları atamalarının geçerli olup olmayacağı askerde iken tercih yaparlarsa atama haklarının yanıp yanmayacağı hususunda merak duymaktadırlar.Askerdeyken kişinin memur olarak atanmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.Ancak askerde memur olarak atanan kişi bu durumu atanmış olduğu kuruma dilekçe ile bildirmek zorundadır.Daha önceki yıllarda mahkemelerce ve kurumlarca konuya ilişkin olarak verilmiş olan görüşleri yazımız ekinde yayımlıyoruz.

Askerdeyken  Memurluğa Atanan Kişi Hakkında Danıştay Kararları  

Danıştay 12. Dairesinin 21.10.1997 tarihli ve E: 1995/10371, K: 1997/2304 nolu kararında 

Dava dosyasının incelenmesinden, sağlık meslek liseleri tamamlama programından 1991-1992 öğretim yılında mezun olan davacının Sağlık Bakanlığınca açılan personel seçme sınavına katıldığı, sınavda başarılı olması üzerine çekilen kura sonucu 27.12.1993 tarihli bakanlık işlemi ile ... Sosyalleştirme Bölgesi emrine aday sağlık memuru olarak açıktan atandığı, Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğüne verdiği 14.1.1994 tarihli dilekçesiyle, askerlik görevini yaptığını belirttiği ve terhislerin Bakanlar Kurulu kararı ile durdurulması nedeniyle atamasının terhis oluncaya kadar durdurulmasını istediği, ancak ... Valiliğinin 20.7.1994 tarih ve 7029 sayılı yazısında, adı geçenin 657 sayılı Yasanın 62. maddesinde öngörülen süre içinde göreve başlamadığının belirtilmesi üzerine atama onayının iptaline ilişkin 10.8.1994 günlü dava konusu işlem tesis edilerek 19.8.1994 tarih ve 08542 sayılı yazı ile, kendisine bildirildiği, 11.9.1994 tarihinde de davacının terhis olduğu anlaşılmıştır.

Anayasanın 72. maddesinde vatan hizmetinin her Türk'ün hakkı ve görevi olduğu belirtilmekle bu hizmetin ödev niteliği vurgulanmıştır.

Her ne kadar davacı vekili dava konusu işlemin tebliği sırasında Tebligat Kanunu hükümlerine uyulmadığını öne sürmekte ve 7201 sayılı Tebligat Kanununun "Askeri Şahıslara Tebligat" başlıklı 24. maddesinde, "Astsubaylar hariç olmak üzere erata yapılacak tebliğler kıta kumandam ve müessese amiri gibi en yakı üste yapılır." hükmü yer almakta ise de anılan kanun hükmüne uygun olarak tebliğ edilmemiş olan dava konusu işlemin iptali istemiyle dava açma süresi İçerisinde bakılan davanın açıldığı dosya içeriğinden anlaşılmıştır.

Olayda, zorunlu bir devlet hizmetinin ifası ve uzaması nedeniyle atandığı yerde göreve başlayamadığını, askerlik görevini yaptığına ilişkin belgeyi eklemek suretiyle 14.1.1994 tarihli dilekçesiyle davalı idareye bildiren davacının, kazandığı sınavın saklı tutulması ve askerlik görevinin bitiminde atandığı göreve başlatılması gerekirken askerlik hizmetinin diğer zorlayıcı sebeplerle aynı nitelikte olduğu kabul edilerekhakkında 657 sayılı Yasanın 63. maddesi hükmü uygulanmak suretiyle atama onayının iptal edilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığından idare mahkemesince davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir."

Danıştay 12. Dairesinin  2008/5940 E., 2010/4484 K. nolu kararı 

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:

Dava, KPSS 2007/4 sonucuna göre Ankara Dışkapı Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesine hemşire olarak yerleştirilmesi yapılan davacınınna ilişkin 9.7.2007 günlü işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Ankara 4. İdare Mahkemesinin 22.4.2008 günlü, E:2007/991, K:2008/1063 sayılı kararıyla; 4924 sayılı Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, sözleşmeli sağlık personeli istihdamının eleman temininde güçlük çekilen yerlerde ve hizmet dallarında sağlık hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesini teminen gerçekleştirildiği, 5.maddesinde, hizmet sözleşmelerinin uygulanma süresinin mali yıl ile sınırlı olduğunun belirtildiği, yukarıda yer alan düzenleme uyarınca sözleşmeli sağlık personeli istihdamının mahiyeti ve maksadı gözönüne alındığında, askerlikle ilişiği bulunanlarla sözleşme imzalanmamasının hizmet gereği olduğu, bu durumda dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

Davacı, işlemin hukuka aykırı olduğunu öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.

İdare Mahkemesince 4924 sayılı Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 1. ve 5.maddeleri uyarınca sözleşmeli sağlık personelinin istihdamının mahiyeti ve maksadı gözönüne alındığında askerlikle ilişiği bulunanlara sözleşme imzalanmamasının hizmet gereği olduğu gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de, dosyanın incelenmesinden davacının sözü edilen 4924 sayılı Yasa uyarınca değil, 657 sayılı Yasa'nın 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli olarak yerleştirilmesinin yapıldığı anlaşıldığından, eleman temininde güçlük çekilen yerlerde ve hizmet dallarında sağlık hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesinin teminen 4924 sayılı Yasa ile getirilen düzenlemenin görülen bu uyuşmazlığa dayanak alınamayacağı açıktır.

Bu durumda, Anayasa'nın 72.maddesi gereği zorunlu olan bir Devlet hizmetinin ifası nedeniyle göreve başlayamayacağı açık olan davacının kazandığı atama hakkının saklı tutulması ve askerlik görevinin bitiminde diğer şartları taşıması halinde göreve başlatılması gerekirken 657 sayılı Yasa'nın 48.maddesinde öngörülen askerlik durumu itibariyle gerekli şartları taşımadığından bahisle davacı ile sözleşme yapılmaması işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık, aksi yoldaki kararda da isabet görülmemiştir.

Askerdeyken Merkezi Yerleştirme Sonucu Memurluğa Atanan Kişi Hakkında DPB Görüşü

ÖZET: Merkezi yerleştirme işlemi neticesinde kamu kurum ve kuruluşları emrine yerleştirilen ancak atanma tarihi itibariyle muvazzaf askerlik hizmetini yapmakta olan bir aday hakkında tesis edilecek işlem hk.( 05/04/2010-6766)

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun atamalarda görev yerine hareket ve işe başlama süresinin düzenlendiği 62 nci maddesinde, ilk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle; aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü, başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini izleyen iş günü içinde işe başlamak zorunda oldukları, işe başlamama halinde yapılacak işleme ilişkin 63 üncü maddesinde ise, bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62 nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atanmalarının iptal edileceği ve bunların 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam
edilemeyecekleri, bunların belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle göreve başlamama hali iki ayı aştığı takdirde atama işlemlerinin atamaya yetkili makamlarca iptal edileceği belirtilmiştir.
Mezkûr Kanunun Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel şartların
düzenlendiği 48 inci maddesinin A) Genel Şartlar bölümünün 6 ncı fıkrasında;

“6. Askerlik Durumu İtibariyle;
a)Askerlikle ilgisi bulunmamak,
b)Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,
c)Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut erteletmiş veya yedek sınıfına geçirilmiş olmak,” hükmü yer almaktadır.

Bu hükme göre kamu kurum ve kuruluşlarında ataması yapılacak memur adaylarının askerlik durumu itibariyle söz konusu hükümde yer alan üç şarttan birini taşımaları gerekmektedir.

Son zamanlarda askerlikleri esnasında merkezi yerleştirme işlemlerine başvuran ve yerleştirilmesi yapılan, ancak yerleştirildikleri kurumlarca mezkûr Kanunun 62, 63 ve 48 inci madde hükümleri gerekçe gösterilerek ataması yapılmayan adaylar tarafından açılan davalarda yargı mercileri, askerlik hizmetinin bir kamu hizmeti olduğu ve adayların sınava girerken ne zaman atanacaklarını bilmediklerinden bahisle çoğunlukla adaylar lehine karar vermektedirler.

Mezkûr hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, merkezi yerleştirme işlemi neticesinde herhangi bir kamu kurumuna yerleştirilen ancak bu tarihte askerde olması sebebiyle ataması yapılamayan adayların askerliğini bitirmesini müteakip atanmak üzere yerleştirildiği kurumlara başvurması halinde atamalarının yapılabileceği mütalaa edilmektedir.

Askerdeyken Atanan Öğretmenlerle İlgili MEB Açıklaması

T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞ

Personel Genel Müdürlüğü

Sayı : B.08.0.PGM.0.06.07.00.04-1005 /17676 30/3/2010

Konu : Askerde iken atanan öğretmen adayları

Bakanlığımıza bağlı eğitim kurumlarına kadrolu veya sözleşmeli öğretmen olarak atanmak için müracaat edenlerden göreve başlamadan önce askere alınanlar ile askerlik görevini yapmakta iken, atamaları yapılanların askerde olmaları nedeniyle görevlerine başlamayanlar hakkında yapılacak işlemler hususunda tereddüde düşüldüğü Bakanlığımıza ulaşan yazılı ve sözlü bildirimlerden anlaşılmış olup aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bilindiği gibi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel şartların düzenlendiği 48 inci maddesinin A) Genel Şartlar bölümünün 6 ncı fıkrasında “Askerlik Durumu İtibarıyla;

a)Askerlikle ilgisi bulunmamak,

b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,

c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut erteletmiş veya yedek sınıfına geçirilmiş olmak; hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre kamu kurum ve kuruluşlarında ataması/görevlendirilmesi yapılacak kadrolu ve sözleşmeli personel adaylarının askerlik durumu itibariyle söz konusu hükümde yer alan üç şarttan birini taşımaları gerekmektedir.

Diğer taraftan, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 12 nci maddesinde “Sözleşmeli olarak çalıştırılacakların, ilgili kurumun saptayacağı özel koşulların yanı sıra, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 48 inci maddesinin (A) fıkrasının 4, 5, 6 ve 7 nci bentlerinde belirtilen koşulları da taşımaları gereklidir.” hükmü yer almaktadır.

Ancak, askerlikleri esnasında ataması/görevlendirilmesi yapıldığı halde 48 inci madde hükümleri gereğince atamaları yapılmayan adaylar tarafından açılan davalarda yargı mercileri, askerlik hizmetinin bir kamu hizmeti olduğu ve adayların sınava girerken ne zaman atanacaklarını bilmediklerinden bahisle çoğunlukla adaylar lehine karar vermektedirler.

Bu itibarla, Bakanlığımıza bağlı eğitim kurumlarına kadrolu veya sözleşmeli öğretmen olarak atanan veya görevlendirilenlerden askerde olmaları nedeniyle görevine başlayamayan adayların askerliklerini bitirmelerini müteakip başvurmaları halinde görevlerine başlatılmaları gerekmektedir.

Bilgilerinizi rica ederim.

Bekir ERDOĞAN
Bakan a.
Genel Müdür V.