KDK, kedi fobisi sebebiyle işe gelmeyen personele verilen disiplin cezası hakkında ne karar verdi?

Kamu Denetçiliği Kurumu, Aydın Kuşadası Devlet Hastanesinde hemşire olarak görev yapmakta olan ilgilinin , kedi fobisi nedeniyle görev yapmakta olduğu yeri terk etmesi nedeniyle verilen disiplin cezasının kaldırılması talebiyle yaptığı başvuruyu reddetti.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

(OMBUDSMANLIK)

SAYI: 2021/10233-S.21.16496

BAŞVURU NO: 2021/2026

KARAR TARİHİ:09/07/2021

 

RET KARARI

 

BAŞVURAN

BAŞVURUYA KONU İDARE : AYDIN VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

BAŞVURUNUN KONUSU : Disiplin cezasının kaldırılması talebi hk.

BAŞVURU TARİHİ : 28/01/2021

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

Başvuran, Aydın Kuşadası Devlet Hastanesinde hemşire olarak görev yapmakta olduğunu, kedi fobisi nedeniyle görev yapmakta olduğu yeri terk etmesi nedeniyle hakkında uyarma disiplin cezasının tecziye edildiğini, kedi fobisine ilişkin defalarca ilgili idareye başvuruda bulunduğunu ancak herhangi bir sonuç alamadığını, görev yerinde kedilerin bulunmasının sağlık hizmeti verilen yerler açısından hijyen riski teşkil ettiğini, ayrıca kendisinin de kedi fobisi nedeniyle terapi aldığını, söz konusu uyarılara rağmen disiplin cezası verilmesinin haksızlık teşkil ettiğini belirterek hakkında verilen disiplin cezasının kaldırılmasını talep etmektedir.

İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi-belge talebimize istinaden Kuşadası Devlet Hastanesi Başhekimliğinin 22/3/2021 tarihli ve sayılı cevabi yazı ve eklerinde özetle;

Başvuranın 12.10.2010 tarihinden itibaren Kuşadası Devlet Hastanesinde Hemşire olarak görev yapmakta olduğu,

Başvuranın kedi fobisine ilişkin idareye herhangi bir yazılı veya sözlü müracaatının bulunmadığı,

Dünya Sağlık Örgütü tarafından Pandemi olarak kabul edilen COV1D-19 salgını ile mücadele kapsamında, hasta, hasta yakını ve personellerin enfekte olma risklerini en aza indirmek amacıyla, hastanemiz bahçesinde bulunan AMATEM Binasının COVIT-19 şüphesiyle başvuran hastalardan sürüntü almak üzere tahsis edildiği, başvuranın söz konusu alanda kedi bulunduğuna dair Başhekimliğe yapmış olduğu müracaat sonrasında Başhekimlikçe gerekli soruşturmanın başlatıldığı, ayrıca kedinin COVIT- 19  numune alma polikliniğinden çıkarılıp, ortam havalandırılıp dezenfekte edildiği, bu durumun tanık ifadeleriyle sabit olduğu, Başhekim Yardımcısının Kuşadası Belediye Başkan Yardımcısını arayarak, hastane bahçesinde bulunan sahipsiz kedi ve köpeklerin toplatılmasını istediği, Belediyeden gelen görevliler tarafından toplanan kedi ve köpeklerin hayvan barınağına götürüldüğü,

Pandemi nedeniyle yaşanan personel sıkıntısı nedeniyle başvuranın yerine görevlendirme yapılamamış, ancak aylık yayınlanan PCR Çalışma Listesinde görevli diğer personeller tarafından hizmetin aksatılmadan yürümesinin sağlandığı,

Başvuranın disiplin cezasına esas olay vuku bulmadan önce kedi fobisine ilişkin Başhekimliğe bir başvurusu bulunmadığı, ilgilinin disiplin soruşturmasının başlamasından sonra hastanenin psikiyatri polikliniğine kedi fobisi nedeniyle 09.10.2020 tarihinde müracaat ettiği,

Başvuran hakkında idarece disiplin soruşturması başlatılmış olup, soruşturma sonucuna göre uygun çalışma ortamı sağlanmasına rağmen kasıtlı olarak görev yerine gitmediği tespit edilmiş, verilen disiplin cezasına ilgilinin itiraz etmesi sonucu, İl Disiplin Kurulunun 31.12.2020 tarih ve 45 sayılı kararınca 657 sayılı D.M.K.’nun 135 inci maddesi gereği uyarma cezasının uygulandığı,

27.09.2020 tarihinde hastane bahçesinde bulunan AMATEM Binasında bulunan COVID-19 numune alma polikliniğinde görevli başvuranın görev yerine gelmediği, süpervizör hemşire tarafından aranıp görev ve sorumlulukları hatırlatılması ve çalışma ortamının uygun hale getirilmesine rağmen tüm gün boyunca göreve gelmediğinin tutanak ile tespit edildiği, daha sonra başvuranın, 28.09.2020 tarihinde Başhekimlik Makamına vermiş olduğu dilekçede; COVID-19 numune alma polikliniğindeki görev yerine gittiğinde içeride kedinin olduğunu görüp güvenliği çağırdığı, ortamda hijyen kurallarına uyulmadığı ve kendisinin kedi alerjisi olduğu hususlarının ifade edildiği, konuyla İlgili Başhekimlik Makamının 02.10.2020 tarih ve E. sayılı yazı ile İdari ve Mali İşler Müdürünün konuyu soruşturmak/incelemek üzere

olarak görevlendirildiği ve soruşturmanın başladığı, aynı konuda başvuranın 07.10.2020 tarihinde COVID-19 numune alma polikliniğindeki görevine tekrar gitmediğinin tutanak ile tespit edildiği ve Başhekimlik Makamının 09.10.2020 tarih ve E. sayılı yazısı ile iki soruşturmanın

birleştirildiği

Konuyla ilgili alman yazılı ifadeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde; görev yerinde kedinin olduğu, ancak güvenlik görevlisi tarafından uzaklaştırıldığı, daha sonra ortam dezenfeksiyonun sağlandığı, ancak başvuranın defalarca aranıp görev yerine davet edilmesine rağmen, gitmediğinin ifadelerle tespit edildiği,

Başvuranın kedi fobisine ilişkin Psikiyatri Polikliniğine başvurusunun, soruşturma sürecinin başlamasından sonra olduğu, ayrıca ilgili tedavi süreci tamamlanmadan 18.10.2020 tarihli PCR nöbetini ifa ettiği kendi ifadesinden ve gerçekleşmiş 2020 yılı Ekim Ayı PCR Çalışma listesinden tespit edildiği, bu durumun kişinin daha önce görev yerine gitmeme sebebi ile çelişki uyandırdığı,

657 sayılı Kanunun 11 inci maddesine aykırı olarak başvuranın amirleri tarafından verilen emir ve görevleri yerine getirmediği ve aynı Kanunun 12 nci maddesi gereğince gerekli hijyen ve çalışma şartlarının sağlanmasının başvuranın görevleri arasında bulunduğu

açıklamalarına yer verilmiş olup, söz konusu başvuruya ilişkin bilgi ve belgeler ek olarak Kurumumuza gönderilmiştir.

18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde, “...Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri inceler...” hükmü amirdir.

14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.” hükmüne yer verilmiştir.

14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun

“Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları” başlıklı 11 inci maddesinde, “Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.”,

“Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12 nci maddesinde, “Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.”,

“Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 125 inci maddesinde,

“Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:.

Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

A - Uyarma : Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

B - Kınama : Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak,. j) Verilen emirlere itiraz etmek,.

Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.

Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.”,

“Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar” başlıklı 126 ncı maddesinin birinci fıkrasında,

“ Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir.”,

“Zamanaşımı” başlıklı 127 nci maddesinde, “Bu Kanunun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;

Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,

Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,

Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.”,

“Savunma hakkı” başlıklı 130 uncu maddesinde, “Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez.

Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. ”,

“İtiraz” başlıklı 135 inci maddesinde, “Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.

İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.

İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır.

İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler.”,

hükümlerine yer verilmiştir.

KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ

Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin reddi yönünde öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

Başvuran, kedi fobisi nedeniyle görev yerini terk etmesi üzerine hakkında uyarma cezasının verildiğini, söz konusu cezayı şahsına haksızlık ve saygısızlık olarak nitelendirdiğini belirterek verilen disiplin cezasının kaldırılmasını talep etmektedir.

Bilindiği üzere, disiplin cezaları, gerek yargı kararlarında gerekse doktrinde belirtildiği gibi kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla; kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin emrettiği ödevleri yerine getirmeyen, uyulmasını zorunlu kıldığı hususlara uymayan ve yasakladığı işleri yapan devlet memurlarına durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre verilen cezalardır. Kamu hizmetinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi için gerekli önlemlerden olan disiplin cezaları, niteliği gereği öteki idari işlemlerden farklıdır. Disiplin cezası vermeye yetkili organlar, bu organların oluşumu, çalışma usulü, karar oluşturması, bu kararlara itiraz ve bütün bu sürecin her aşaması için öngörülen süre koşulları ile disiplin cezası işlemi sıkı şekil şartına bağlı olarak uygulanmalıdır.

Bu açıdan, başvuruya konu disiplin cezalarına ilişkin sunulan bilgi ve belgelerde, söz konusu disiplin soruşturma süreçlerinde yürütülen iş ve işlemlerin, zamanaşımı süreleri, usulüne uygun savunma alınması, itiraz süreci, ceza vermeye yetkili makam gibi usulü işlemler açısından ilgili mevzuat hükümlerine uygun olduğu değerlendirilmiştir.

Ayrıca, başvuranın 27/9/2020 tarihinde görev yapmakta olduğu binada kedinin bulunduğu, başvuranın kedi fobisi nedeniyle görev yerinden ayrıldığı, kedinin belirtilen mekandan uzaklaştırılması ve hijyen şartlarının sağlanması üzerine başvuranın görev yerine çağrıldığı ancak başvuranın görev yerine gitmemekte ısrar ettiği, başvuranca söz konusu tarihten önce kedi fobisine ilişkin bir bildirimde bulunmadığı ve ilgili idareden herhangi bir talepte bulunmadığı, 28/9/2020 tarihli dilekçesi sonrasında ilgili idarenin girişimleri sonucunda Kuşadası Belediyesi tarafından belirtilen mekan çevresindeki kedi ve köpeklerin hayvan sığınağına götürüldüğü, başvuranın 7/10/2020 tarihinde de aynı gerekçeyle görev yerine gitmediği, söz konusu hususların soruşturma raporunda net bir şekilde ortaya konulduğu ve bu kapsamda yapılan soruşturma sonucunda başvuran hakkında “verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak” ve verilen emirlere itiraz etmek” fiilleri için kınama cezasının verildiği, yapılan itiraz üzerine söz konusu cezanın uyarma cezası olarak tecziye edilmesine karar verildiği anlaşılmış olup, söz konusu disiplin cezasında hukuka aykırılığın bulunmadığı kanaatine varılmıştır.

Yukarı anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuran hakkında yürütülen soruşturma sonucunda verilen disiplin cezasının usul ve esas açısından hukuken yerinde olduğu anlaşıldığından verilen uyarma cezasının kaldırılması yönündeki talebin reddi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; idarenin, şikâyetçiye verdiği cevapta hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği bu nedenle “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı anlaşılmış olup, idareden bundan böyle bu ilkeye de uyması beklenmektedir.

HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Kararın başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Aydın İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.

KARAR

Yukarıda açıklanan gerekçe ve dosya kapsamına göre BAŞVURUNUN REDDİNE,

Bu kararın BAŞVURANA ve AYDIN VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜLÜĞÜNE tebliğine Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Şeref MALKOÇ Kamu Başdenetçisi

Güncelleme Tarihi: 08 Ağustos 2021, 11:58