666 sayılı KHK dan önce göreve başlayan kariyer meslek maaşları hakkında danıştay kararı
T.C. D A N I Ş T A Y İDARİ DAVA DAİRELERİ
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR
Erzurum Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 09/10/2018 tarih ve E:2018/3, K:2018/3 sayılı kararıyla;
............ .............. vekili Av. ............ .......... tarafından, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 01/03/2018 tarih ve E:2017/1429, K:2018/374 sayılı kararı ile Konya Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 27/12/2017 tarih ve E:2017/2768, K:2017/4674 sayılı kararı arasındaki aykırılığın giderilmesinin istenmesi nedeniyle,
"Aykırılığın davanın reddi yolundaki Erzurum Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesi kararı doğrultusunda giderilmesi gerektiği" görüşüyle, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 3/C maddesinin 5. fıkrası uyarınca karar verilmesi için dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine,
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten sonra konu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek gereği görüşüldü:
- AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI :
A-ERZURUM BÖLGE İDARE MAHKEMESİ İKİNCİ İDARİ DAVA DAİRESİNİN
E:2017/1429 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı .......................
Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığında 1/1 derece vergi müfettişi olarak görev yapan davacı tarafından, maaş ödemesinin 15/01/2012 tarihi öncesindeki sisteme göre ödenmesi talebiyle 27/10/2015 tarihinde yaptığı başvurusunun reddi üzerine eksik ödenen maaş farklarının davanın açıldığı tarihten geriye doğru 120 günü geçmemek üzere, başvuru tarihinden itibaren geriye doğru 60 günlük süre içindeki ilk uygulama tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Erzurum 1. İdare Mahkemesinin 23/02/2017 tarih ve E:2016/254, K:2017/525 sayılı kararının özeti:
666 sayılı KHK'nın 2. maddesiyle 375 sayılı KHK'ya eklenen Geçici 12. maddesinden bahsedilerek;
15/01/2012 tarihinden önce, 375 sayılı KHK'ya ekli II ve III sayılı cetvellerde sayılan unvanlarda bulunanlar açısından eski ve yeni maaş karşılaştırılması yapılarak yüksek olan maaş sisteminin uygulanmasının amaçlandığı; ilgililere uygulanmasına devam olunan mevzuat hükümlerine göre mali haklar kapsamında fiilen yapılması öngörülen her türlü ödemelerin toplamı net tutarının, herhangi bir nedenle Ek 10. maddeye göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihe kadar karşılaştırmaya
devam edilmesi gerektiğinin anlaşıldığı; Ek 10. madde (yeni sistem) uyarınca ödeme yapılmaya başlanıldığı tarihten itibaren ise tekrar kıyaslama yapılması gerektiğine yönelik herhangi bir düzenlemenin yer almadığı; dolayısıyla Ek 10. madde kapsamında ödeme yapılmaktayken üst derecelere yükselme gerçekleştiğinde yeniden kıyaslama yapılması ve bu dereceler için 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuat uyarınca öngörülen ödemenin daha yüksek olduğunun tespiti halinde tekrar eski mevzuat hükümlerine göre ödeme yapılmasının getirilen düzenlemenin amacına uygun olmadığının anlaşıldığı;
Bu durumda, eski ve yeni sistem arasında karşılaştırma yapılarak yeni sisteme göre hesaplanan maaşın 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre uygulanan maaştan yüksek olması nedeniyle, kendisine yeni sistem üzerinden ödeme yapılmaya başlanan davacının, üst dereceye yükseldiğinden bahisle kendisi hakkında yeniden kıyaslama yapılması suretiyle, daha yüksek olan eski sistem üzerinden ödeme olanağı bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Erzurum Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 01/03/2018 tarih ve E:2017/1429, K:2018/374 sayılı kararının özeti
Erzurum 1. İdare Mahkemesinin 23/02/2017 tarih ve E:2016/254, K:2017/525 sayılı kararının usul ve hukuka uygun olup, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verilmiştir.
B-KONYA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ DÖRDÜNCÜ İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2017/2768 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: Vergi Denetim Kurulu Antalya Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığında 1/3 derece ve kademede Vergi Müfettişi olarak görev yapan davacı tarafından, maaş farklarının 15/01/2012 tarihinden önceki sisteme göre ödenmesi istemli yapılan başvurunun reddine ilişkin 30/12/2015 tarih ve 19631 sayılı işlemin iptali ile maaş farklarının, idareye başvuru tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içerisindeki ilk uygulama tarihinden başlamak üzere 15/01/2012 tarihinden önce geçerli olan mevzuat hükümlerine göre hesaplanıp yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Antalya 2. İdare Mahkemesinin 08/02/2017 tarih ve E:2016/207, K:2017/232 sayılı kararının özeti:
666 sayılı KHK'nın 2. maddesiyle 375 sayılı KHK'ya eklenen Geçici 12. maddesinden bahsedilerek;
15/01/2012 tarihinden önce 375 sayılı KHK'ya ekli II ve III sayılı cetvellerde sayılan unvanlarda bulunanlar açısından eski ve yeni maaş karşılaştırılması yapılarak yüksek olan maaş sisteminin uygulanmasının amaçlandığı; ilgililere uygulanmasına devam olunan mevzuat hükümlerine göre mali haklar kapsamında fiilen yapılması öngörülen her türlü ödemelerin toplamı net tutarının, herhangi bir nedenle Ek 10. maddeye göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihten itibaren yeni sisteme göre mali haklarının ödenmesi gerektiği; 666 sayılı KHK'nın Ek. 10. madde hükümlerine göre yeni maaş sistemine
geçildikten sonra bir daha yüksek olsa dahi eski maaş sistemine dönülemeyeceğine dair Kanun'da açık bir hüküm bulunmadığı gerçeğiyle birlikte, Kanun'un amacının kişilerin mali haklarında herhangi bir kayba yol açacak tasurrufu da öngörmediğinin kabulü, dolayısıyla, 2. ve 3. dereceli kadrolarda bulunup yeni sistemden maaş alan vergi müfettişlerinin 1. dereceli kadroya atanmaları halinde karşılaştırma yapılarak yüksek olan maaşın ödenmesi gerektiğinin anlaşıldığı;
Bakılan uyuşmazlıkta, vergi müfettişi olarak görev yapan davacının, 1. dereceye atandığı tarihten itibaren Geçici 12. maddede öngörülen yıllık olarak hesaplanan ortalama aylık net tutarı ile Ek 10. madde uyarınca ödenebilecek ortalama aylık net tutarın karşılaştırıldığı ve bu tarihten itibaren de davacıya yeni maaş sisteminden ödeme yapılmaya devam edildiği anlaşılmış olup, eski sistem ve yeni sistem üzerinden hesaplanan maaşların karşılaştırılmalarının tekrar yapılamayacağına ve yüksek olması nedeniyle tekrar eski sisteme göre hesaplanan maaş tutarlarının ödenemeyeceğine ilişkin 375 sayılı KHK'nın Geçici 12. maddesinde açık bir hüküm bulunmadığı, yeni maaş sistemine tabi olan bir kişinin yüksek olan eski maaş sistemine tekrar dönememesinin ve daha az maaş ödenerek hak kaybına uğramasının hakkaniyete aykırı olduğu sonucuna varıldığından, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı;
Öte yandan, dava konusu işlemin hukuka aykırı bulunması nedeniyle, vergi müfettişi olarak görev yapan davacıya maaş farklarının idareye başvuru tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içerisindeki ilk uygulama tarihinden başlamak üzere 15/01/2012 tarihinden önce geçerli olan mevzuat hükümlerine göre hesaplanıp yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, maaş farklarının idareye başvuru tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içerisindeki ilk uygulama tarihinden başlamak üzere 15/01/2012 tarihinden önce geçerli olan mevzuat hükümlerine göre hesaplanıp yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Konya Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 27/12/2017 tarih ve E:2017/2768, K:2017/4674 sayılı kararının özeti:
Antalya 2. İdare Mahkemesinin 08/02/2017 tarih ve E:2016/207, K:2017/232 sayılı kararının usul ve hukuka uygun olup kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verilmiştir.
- İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Vergi müfettişi olarak görev yapmakta olan davacıların, 2. ve 3. derecelerde bulunmakta iken 15/01/2012 tarihinden itibaren 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 10. maddesi kapsamında (yeni maaş sistemine göre) mali hakları belirlenmiştir.
1. derecenin 1. kademesine ilerleyen davacılar tarafından bu tarihlerden itibaren 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuata göre hesaplanan maaşları ile 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye göre hesaplanan maaş karşılaştırılmaları yapılarak, maaşlarının yüksek olan tutar üzerinden ödenmesi talep edilmiş, taleplerinin idare tarafından reddedilmesi üzerine açılan davalarda aynı konuda
verilen farklı nitelikteki kararların kesinleşmesi üzerine incelenen aykırılığın oluştuğu görülmüştür.
İLGİLİ MEVZUAT :
1- 375 sayılı 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, 929 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2802 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 2914 Sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu, 5434 Sayılı TC Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması, Devlet Memurları ve Diğer Kamu Görevlilerine Memuriyet Taban Aylığı ve Kıdem Aylığı ile Ek Tazminat Ödenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname:
Ek Madde 10- (Ek: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı, Başbakanlık ve bakanlıklar ile bunların bağlı ve ilgili kuruluşları (Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile 2659 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 2.maddesi kapsamında bulunanlar hariç), sosyal güvenlik kurumları, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Yükseköğretim Kurulu, Üniversitelerarası Kurul ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının;
c) Merkez teşkilatlarında; Dışişleri Meslek Memuru ve Konsolosluk ve İhtisas Memurları, özel yarışma sınavı sonucunda mesleğe yardımcı veya stajyer olarak alınıp belirli süreli yetiştirme döneminden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda müfettiş, uzman, denetçi, kontrolör, aktüer ve stenograf unvanlı kadrolara (mevzuatı uyarınca söz konusu kadrolara atananlar dâhil) atananlar ve bunların yardımcı ve stajyerleri ile iç denetçilerden ekli (III) sayılı Cetvelde yer alan unvanlı kadrolarda bulunanlardan,
aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre almakta olanlara anılan cetvellerde kadro unvanlarına karşılık gelen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlarda ücret ve tazminat verilir. Bu ödemelere hak kazanılmasında ve bunların ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. Ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde atandıkları kadro dereceleri esas alınarak belirlenen ücret ve tazminatlar, 657 sayılı Kanun'un 45.maddesine göre atananlar ile haklarında aynı Kanun'un 67. maddesi uygulananlar için kazanılmış hak aylık dereceleri dikkate alınarak ödenir. Tazminat damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz.
Bu madde kapsamına giren personele; bu Kanun Hükmünde Kararname'nin 1.maddesinin (D) bendi, 2 nci, 28 inci, ek 1 inci, ek 4 üncü ve ek 13 üncü maddeleri hariç olmak üzere diğer maddelerinde öngörülen her türlü ödemeler ile ek 9 uncu maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında belirtilen mevzuat hükümlerine göre yapılan ödemeler, 04/06/1937 tarih ve 3201 sayılı Kanun'un ek 21. maddesinde öngörülen ödeme, 657 sayılı Kanun'da ödenmesi öngörülen aylık, ek gösterge, zam ve tazminatlar ve makam tazminatı ile avukatlık vekalet ücreti ve temsil tazminatı ödenmez.
Geçici Madde 12 - (Ek: 11/10/2011-KHK-666/2 md.) Ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde yer alanlara, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç olmak üzere kadrolarına bağlı olarak mali haklar kapsamında fiilen yapılan her türlü ödemeler (ikramiyelerin bir aya isabet eden tutarı dahil) toplamı net tutarının; ek 10. maddeye göre sözkonusu kadro unvanları için öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarından fazla olması halinde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte anılan kadro unvanlarında bulunanlar hakkında (yardımcı veya
stajyerlikten uzman, müfettiş, denetçi, kontrolör, stenograf ve aktüer unvanlı kadrolara atananlar ile bu mesleklere mensup olup idari görevlerde bulunanlardan anılan kadrolara yeniden atananlar dahil), bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin geçici 10. ve geçici 15. madde hükümleri dikkate alınmak suretiyle uygulanmasına devam olunur.
Uygulanmasına devam olunan mevzuat hükümlerine göre mali haklar kapsamında fiilen yapılması öngörülen her türlü ödemeler toplamı net tutarının, herhangi bir nedenle ek 10. maddeye göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihten itibaren bunların mali hakları ek 10. maddeye göre belirlenir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde yer alan unvanlı kadrolara atananların mali hakları ek 10. maddeye göre ödenir.
2- 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun:
Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulu:
Madde 3/C- (Ek: 18/6/2014-6545/6 md.)
- Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulunun görevleri şunlardır:
c) Benzer olaylarda, bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya farklı bölge idare mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunması hâlinde; resen veya ilgili bölge idare mahkemesi dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların bu aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, istemin uygun görülmesi hâlinde kendi görüşlerini de ekleyerek Danıştaydan bu konuda karar verilmesini istemek.
- (Değişik:17/10/2019-7188/7 md.) Dördüncü fıkranın (c) bendine göre yapılacak istemler, konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kuruluna iletilir. İlgili dava daireleri kurulunca üç ay içinde karar verilir. Aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak bu fıkra
uyarınca verilen kararlar kesindir.
KONU İLE İLGİLİ DİĞER KARARLAR_________________ : Danıştay Onbirinci Dairesinin
09/11/2017 tarih ve E:2017/1893, K:2017/5952 sayılı ve Danıştay Onikinci Dairesinin 09/09/2019 tarih ve E:2018/3519, K:2019/5685 sayılı kararları da, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 01/03/2018 tarih ve E:2017/1429, K:2018/374 sayılı kararıyla aynı doğrultudadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME
-
Başvuruya konu olan kararlar arasındaki aykırılığı, eski ve yeni sistem arasında karşılaştırma yapılarak, 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre uygulanan maaştan yüksek olması nedeniyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 10. maddesi kapsamında (yeni maaş sistemine göre) mali hakları belirlenen davacıların, üst dereceye yükseldiklerinde kendileri hakkında yeniden kıyaslama yapılıp yapılmayacağı hususu oluşturmaktadır.
Mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 10. maddesi kapsamında yer alan kurumların (Bakanlıklar dahil) merkez teşkilatındaki bazı kadrolara (müfettiş, uzman, denetçi gibi) atananlara, ekli (III) sayılı Cetvelde kadro unvanlarına karşılık gelen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlarda ücret ve tazminat verilmesi kurala bağlanarak, bu personel için yeni bir maaş sisteminin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Öte yandan, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 12. maddesinde ise, 15/01/2012 tarihinden önce anılan kadrolarda bulunan personelin (eski maaş sisteminden) almakta oldukları ödemelerin, Ek 10. maddeye göre söz konusu kadro unvanları için öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarından (yeni maaş sisteminden) fazla olması halinde, 15/01/2012 tarihinden önceki mevzuat hükümleri çerçevesinde eski maaş sisteminden yararlanmaya devam etmelerinin öngörüldüğü; bununla birlikte eski maaş sisteminde ödenen net tutarın, herhangi bir nedenle Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihten itibaren bunların mali haklarının Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre belirlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Diğer bir ifadeyle, eski maaş sisteminde ödenen net tutarın, herhangi bir nedenle Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihe kadar karşılaştırmaya devam edilmesi gerektiği, Ek 10. madde (yeni sistem) uyarınca ödeme yapılmaya başlanıldığı tarihten itibaren ise tekrar kıyaslama yapılması gerektiğine yönelik herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı, dolayısıyla Ek 10. madde kapsamında ödeme yapılmaktayken üst derecelere yükselmesi gerçekleşen ilgililere, yeniden kıyaslama yapılarak, 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte olan mevzuat uyarınca öngörülen ödemenin daha yüksek olduğunun tespiti halinde tekrar eski mevzuat hükümlerine göre ödeme yapılmasının, getirilen düzenlemenin amacına uygun olmayacağı açıktır.
Bu nedenle; eski ve yeni sistem arasında karşılaştırma yapılarak yeni sisteme göre
hesaplanan maaşın 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre uygulanan maaştan yüksek olması nedeniyle, kendisine yeni sistem üzerinden ödeme yapılmaya başlanan davacıya, üst dereceye yükseldiğinden bahisle yeniden kıyaslama yapılması suretiyle daha yüksek olan eski sistem üzerinden maaş ödenmesi olanağı bulunmamaktadır.
- SONUÇ
-
Açıklanan nedenlerle, aykırılığın Erzurum Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 01/03/2018 tarih ve E:2017/1429, K:2018/374 sayılı kararı doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 24/02/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
