Danıştay, koordinatör öğretmenlerin ek ders ödemesi ile ilgili bir düzenlemeyi iptal etti

Danıştay, koordinatör öğretmenlerin ek ders ödemesi ile ilgili bir düzenlemeyi iptal etti

Danıştay, koordinatör öğretmenlerin ek ders ödemesi ile ilgili bir düzenlemeyi iptal etti

Danıştay, koordinatör öğretmenlerin ek ders ödemesi ile ilgili bir düzenlemeyi iptal etti

Danıştay, koordinatör öğretmenlerin ek ders ödemesi ile ilgili bir düzenlemeyi iptal etti

Danıştay, koordinatör öğretmenlerin ek ders ödemesi ile ilgili bir düzenlemeyi iptal etti

Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu kararının  4/1-n maddesinde yer alan “ders görevleri ile”  düzenlemesi  ile 5. ve 15/1., 2., 3.maddesinde yer alan “ek” ibarelerinin madde metninden çıkarılmasına dair düzenlemenin  hukuka aykırılığı iddiasıyla bir sendika tarafından dava açıldı.

Danıştay 12. Dairesi; davaya konu düzenleme ile işletmelerdeki meslek eğitimi ve staj kapsamındaki dersler ek ders kapsamından çıkarılmış ve yüz yüze eğitim kapsamına alındığı; ancak, koordinatör öğretmenlerin aylık ders görevi kapsamında yerine getirecekleri ders görevi için okul dışındaki ilgili işletmelere ve atölyelere gitmeleri gerektiğinden, bulunduğu okulda öğretmen-öğrenci bütünlüğünde ders veren öğretmenlere nazaran daha fazla emek ve zamana ihtiyaçları olduğunun açık olduğu, aynı uygulama kapsamına alınmalarının eşitlik ve adalet ilkelerine aykırı olduğu gerekçesi ile dava konusu düzenleyi iptal etti

T.C.

D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4141
Karar No : 2019/7310

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, 703 sayılı KHK uyarınca Başbakanlığın tüzel kişiliğinin sona erdirilerek, Başbakanlığın iş ve işlemleriyle ilgili olarak açılmış olan davalarda Cumhurbaşkanlığının taraf sıfatını kazanacağı kurala bağlandığından, Cumhurbaşkanlığı hasım mevkiine alınmak suretiyle, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :

13/03/2017 tarihli ve 2017/10010 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararı 03/07/2017 tarihli ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Değişiklik Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararı'nın 1. maddesi ile 01/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın, 4. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "ders görevleri hariç olmak üzere” ibaresi "ders görevleri ile" şeklinde değiştirilmiş, 5. maddesi ile, aynı kararın 15. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "ek" ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.

Bakılan dava, anılan değişikliklerin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:

İlgili Mevzuat:

Miili Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkındaki 439 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinin birinci fıkrasında; "Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir." kuralına; ikinci fıkrasında "Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir." kuralına yer verilmiş; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Ders görevi" başlıklı 89. maddesinde "Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir. Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunur." düzenlemeleri yer almıştır.

439 sayılı Kanun ile verilen yetkiye dayanılarak hazırlanan ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01/07/2006 tarihinden geçerli olarak yürürlüğe konulan 2006/11350 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde "Yüz yüze eğitim: İşletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan ders görevleri hariç olmak üzere, ilgili mevzuatı çerçevesinde belirlenen müfredat kapsamında öngörülen teorik ve uygulamalı derslerin eğitiminin derslik, bölüm, atölye ve laboratuvar gibi eğitim ortamlarında öğretmen-öğrenci bütünlüğünde yapılmasını ifade eder." şeklinde tanımlandıktan sonra, "İşletmelerde meslek eğitimi" başlıklı 15. maddesinde "(1) İşletmelerde meslek eğitimi yapılan okul ve kurumlarda görevli yönetici ve öğretmenlerin öğrenci, çırak ve aday çırakların işyerindeki uygulamalı eğitimini izlemek, programa uygunluğunu ve sistemin iş yerindeki işlerliğini sağlamak, meslekî rehberlikte bulunmak üzere yaptıkları bu görevler ek ders görevi sayılır.

Bu dersler, ders dağıtım çizelgelerinde “işletmelerde meslek eğitimi” adıyla gösterilir ve işletmelerin okul ve kuruma uzaklığı, öğrenci, çırak ve aday çırak sayısı gibi kıstaslar esas alınarak okul ve kurum müdürlüğünce hazırlanacak ve millî eğitim müdürlüğünce onaylanacak programlara göre haftada;

Meslekî eğitim merkezlerinde;

Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçelerde 24 saati,

Diğer il ve ilçelerde 18 saati,

Diğer okul ve kurumlarda;

Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçelerde 20 saati,

Diğer il ve ilçelerde 16 saati,

geçmemek üzere okutabilecekleri azamî ek ders saatleri kapsamında verilir.

Okul ve kurumun bulunduğu il veya ilçe merkezinde yeterli sayıda işletme bulunmaması halinde ilgili mevzuatına göre meslek eğitimi ve stajlarını kendi okullarında yapan öğrencilerin eğitiminde görevlendirilen yönetici ve öğretmenlerin ek ders görevleri de bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları kapsamında belirlenir." düzenlemesi ile ek ders görevi sayılan işletmelerdeki meslek eğitimi adı altında yapılan derslerin tanımı yapılmış ve esasları belirlenmiştir.

İptali istenilen 13/03/2017 tarih ve 2017/10010 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu kararının 1. maddesi ile 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararın 4. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "ders görevleri hariç olmak üzere" ibaresi "ders görevleri ile" şeklinde değiştirilerek, işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan ders görevleri yüz yüze eğitim kapsamına dahil edilmiş, aynı Bakanlar Kurulu Kararının 5. maddesiyle de 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 15. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "ek" ibareleri madde metninden çıkartılmak suretiyle, işletmelerde meslek eğitimi kapsamında yapılan dersler de ek ders kapsamından çıkarılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Normlar hiyerarşisi, en başta evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa olmak üzere, sırasıyla kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşmaktadır.

Anayasa'nın 10. maddesinde; "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.", 11. maddesinde; "Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır.", 18. maddesinde; "Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır." ve 55. maddesinde; "Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır." düzenlemeleri yer almaktadır.

01/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 15. maddesinde işletmelerde meslek eğitimi; "yönetici ve öğretmenlerin, öğrenci, çırak ve aday çırakların işyerindeki uygulamalı eğitimini izlemek, programa uygunluğunu ve sistemin iş yerindeki işlerliğini sağlamak, meslekî rehberlikte bulunmak üzere yaptıkları görevler" olarak düzenlenmiş ve bu derslerde öğretmenlerin görevi belirlenmiştir. Ayrıca işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan dersler için koordinatör öğretmen görevlendirilmekte ve bu dersler koordinatör öğretmen gözetiminde yapılmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği'nin "Koordinatör öğretmen görevlendirilmesi" başlıklı 88. maddesinin 1. fıkrasında; " İşletmelerdeki mesleki eğitimle staj ve yaz uygulamalarının planlı olarak yürütülmesi, programa uygunluğunun izlenmesi, ortaya çıkabilecek sorunların belirlenmesi, öğrencilerin başarı, devamsızlık ve disiplin durumlarının izlenmesi ve rehberlikte bulunulması amacıyla okulda alanı atölye, laboratuvar ve meslek dersleri öğretmenliği olan yönetici ve öğretmenler arasından koordinatör öğretmen görevlendirilir. Diğer alanlardan olan yönetici ve öğretmenlere bu kapsamda görev verilmez. Koordinatör olarak görevlendirilen öğretmenlerin isimleri ilgili işletmeye bildirilir." düzenlemesi ile koordinatör öğretmenin tanımı yapılmıştır.

Söz konusu düzenlemelere göre, işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan dersler için öğrencilerin işyerindeki uygulamalı eğitimini izlemek, staj ve yaz uygulamalarının planlı olarak yürütülmesini sağlamak ve programa uygunluğunu izlemek, sistemin işyerindeki işlerliğini sağlamak, ortaya çıkabilecek sorunları belirlemek, öğrencilerin başarı, devamsızlık ve disiplin durumlarını izlemek ve mesleki rehberlikte bulunmak üzere koordinatör öğretmen görevlendirilmekte ve koordinatör öğretmenin görevi ve dersin içeriği bu esaslarla sınırlı kalmaktadır. Yüz yüze eğitim ise Bakanlar Kurulu Kararında yer alan tanıma göre; "öğretmen-öğrenci bütünlüğünde yapılan derslerdir. İşletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan derslerin içeriği ve bu amaçla görevlendirilen koordinatör öğretmenin görevleri göz önüne alındığında, bu derslerin içeriği ve koordinatör öğretmenin görevleri aynı kalmasına rağmen, dava konusu düzenleme ile Bakanlar Kurulu Kararında değişiklik yapılarak bu dersler ek ders kapsamından çıkarılarak öğretmen-öğrenci bütünlüğü içerisinde yapılan yüz yüze eğitim kapsamına alınmıştır. Bu düzenleme sonucunda da koordinatör öğretmenler işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamındaki dersleri aylık karşılığı ders görevi kapsamında yerine getirecekler ve ancak aylık karşılığı okutulmak zorunda olunan ders saati dışında kalan bu dersler için ek ders ücreti alabileceklerdir.

Bu duruma göre, öğretim programlarında öngörülen teorik ve uygulamalı derslerin eğitiminin derslik, atölye, laboratuvar, işletmelerin eğitim birimi gibi eğitim ortamlarında öğretmen gözetiminde yapılan eğitim olarak tanımlanan yüz yüze eğitim ile işletmelerdeki mesleki eğitim ve staj kapsamında yapılan derslerin farklı nitelikte olduğu, işletmelerdeki meslek eğitimi için görevlendirilen koordinatör öğretmenlerin, ders görevlerini yerine getirdikleri okulların dışında çeşitli işletmelere ve atölyelere giderek ders vermeleri gerektiğinden, aylık ders görevini okullarında yerine getiren diğer öğretmenlere nazaran fazladan masraf yapmalarına, emek ve zaman harcamalarına neden olacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde, işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamında yapılan ders görevlerinin ek ders kapsamından çıkarılarak yüz yüze eğitim kapsamına alınması, Anayasada yer alan eşitlik, ücrette adaletin sağlanması ilkelerine aykırı olduğundan, 03/07/2017 tarihli ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 13/03/2017 tarihli ve 2017/10010 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu kararının 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "ders görevleri hariç olmak üzere" ibaresinin "ders görevleri ile" şeklinde değiştirilmesine ilişkin düzenleme ile 5. maddesi ile, aynı kararın 15. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "ek" ibarelerinin madde metninden çıkarılmasına dair düzenlemede hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

03/07/2017 tarihli ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 13/03/2017 tarihli ve 2017/10010 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararı'nın 1. maddesi ile 01/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 4. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "ders görevleri hariç olmak üzere" ibaresinin "ders görevleri ile" şeklinde değiştirilmesine ilişkin düzenlemenin ve 5. maddesi ile, aynı kararın 15. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "ek" ibarelerinin madde metninden çıkarılmasına ilişkin düzenlemenin İPTALİNE,

Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam 403,00 TL yargılama giderinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,

Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen 2.475,00- TL vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,

Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 09/10/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

YORUM EKLE