Geriye Geçmişe Yönelik Asgari Geçim İndirimi
Mahkeme Kararı İle Toplu Maaş Ödemesinde Asgari Geçim İndirimi
Ücretli olarak görev yapanlar her ay almış oldukları ücretlerde Gelir Vergisi kanununda yer alan düzenlemeler çerçevesinde asgari geçim indiriminden faydalanmaktadırlar.Bazı durumlarda memur ve işçi gibi ücret karşılığı çalışanların işyerleri ile ilişikleri çeşitli nedenlerle kesilmekte ve bu kişilerin işten çıkarılmaya karşı mahkemelere yaptıkları başvuru neticesinde eski görevlerine iadeleri sağlanmaktadır.Göreve iade edilen memur veya işçiye ise görevden ayrı kaldığı dönemlerle alakalı mali ve sosyal hakları ödenmektedir.Yapılan toplu ödemelerde kişiye ödenecek maaş tutarı hesaplanırken hesaplamada her bir ay için mi asgari geçim indirimi uygulanacağı yoksa ücretin ödendiği ayda bir sefer mi asgari geçim indirimi uygulanacağı kurumlarda tereddütlere neden olmaktadır. Konuya ilişkin verilen bir özelgede geçmiş dönemlerde ödenmeyen maaşların toplu halde bir seferde ödenmesi halinde asgari geçim indiriminin ilgili toplu maaşın ödendiği döneme denk gelen tutar kadar uygulanması gerektiği geçmişte ödenmeyen her bir ay için asgari geçim indirimi hesaplanmasının mümkün olmadığı bildirilmiştir.İlgili özelgede yer alan görüşe göre 12 ay maaş alamayan bir kişiye bu 12 aylık maaş tek seferde ödenecekse ilgili kişi sadece toplu maaşın ödendiği aydaki asgari geçim indiriminden faydalanacak ve geçmişe yönelik asgari geçim indirimi alamayacaktır.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü
Konu:Dava sonucuna göre işe başlatılan personele geçmiş dönemler için yapılan ücret ödemelerinde asgari geçim indirimi uygulanıp uygulanmayacağı
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, şirketinizin Diyarbakır İşletme Müdürlüğünce yapılan sınav sonucuna göre personel alınacakken Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kapsamına alınmanız nedeniyle işe alım işlemlerinin iptal edildiğini, işlemi iptal edilen bir kişinin dava açtığını ve yürütmeyi durdurma kararı alması sonucu kişinin işe başlatıldığını, geriye dönük bir yılı aşkın bir süre için ücret ödemesi yapıldığını belirterek ilgili personele geriye dönük olarak asgari geçim indirimi uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde; ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanununun "Asgari geçim indirimi" başlıklı 32 nci maddesinde de Ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulanacağı, mahsup edilecek kısmın fazlı olması halinde iadenin yapılmayacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, asgari geçim indirimi uygulamasına ilişkin usul ve esaslara ilişkin ayrıntılı açıklamalar 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmıştır.
Anılan Tebliğin;" Asgari Geçim İndirimi Tutarının Hesaplanması" başlıklı 5 inci bölümünde; "Asgari geçim indirimi (A.G.İ.) tutarı, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarına bu Tebliğin "3. Uygulamanın Esasları" başlıklı bölümünde yer alan oranların uygulanması ile bulunan tutarın, gelir vergisi tarifesinin birinci dilimine karşılık gelen oranla çarpımı sonucu bulunur.
A.G.İ. Yıllık Tutarı = ( Asgari Ücretin Yıllık Bürüt Tutarı x A.G.İ. Oranı) x %15
Asgari geçim indirimi yıllık tutarı, ücretlinin asgari geçim indiriminden bir yıl boyunca faydalanacağı net menfaattir. Aylık yapılan ücret ödemelerinde ise asgari geçim indirimi, hesaplanan yıllık tutarın 12'ye bölünmesi suretiyle uygulanacak ve bir ay içerisinde yararlanılabilecek asgari geçim indirimi tutarı, yıllık olarak hesaplanan tutarın 1/12'sini geçemeyecektir.", "6.Medeni Durum ve Eşin Gelirinin Olmadığının Tespiti" başlıklı bölümünde ise "Ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında Tebliğ ekinde yer alan "Aile Durumu Bildirimi" (EK:1) ile işverenlerine bildirimde bulunacaklardır. ",
açıklamasına yer verilmiştir.
Öte yandan, 166 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise Aralık-Ocak dönemi itibariyle yapılan ödemelere uygulanan gelir vergisi tarifesi hakkında açıklamalara yer verilmiştir. Söz konusu tebliğde yapılan açıklamalara göre bir ücret ödemesinin tahakkuk ve ödemesi hangi ayda yapılmışsa bu ödemenin o ay ücreti kabul edilerek Gelir Vergisi Kanununun 103 ve 104 üncü maddeleri dikkate alınmak suretiyle vergi tevkifatı yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre; bir ay içinde yararlanılacak asgari geçim indirimi tutarı, yıllık olarak hesaplanan tutarın 1/12' sini geçmemesi gerekir. Dolayısıyla, anılan personelin "Aile Durumu Bildirimi"ni Kurumunuza zamanında vermiş olması halinde mahkeme kararına istinaden geçmiş döneme ilişkin ödenen ücretin tahakkuk ve ödemesi hangi dönemde yapılmış ise yapılan ödemenin o dönemin ücreti kabul edilerek ödemenin yapıldığı aya ait asgari geçim indiriminin de sadece o dönemdeki tahakkuk eden vergiden mahsup edilerek uygulanması, geçmiş dönemler için asgari geçim indirimi uygulanmaması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim
