Harcama Yetkisinin Devredilmesi Halinde Sorumluluk*

Yetki devri, Kanuni düzenlemeler uyarınca, sınırları yazılı olarak belirlenen karar alma yetkilerinin bir makamdan diğer bir makama kişi belirtmeksizin devredilmesidir[1]. Yetki devrinin ilgi Kanunda belirtilmesi gerekir[2]. KMYKK’ da harcama yetkisinin devredilebileceğini ve harcama yetkisinin devredilmesine ilişkin usûl ve esasların Hazine ve Malîye Bakanlığınca belirleneceğini hüküm altına almıştır[3]. Kanun hükmüne istinaden Hazine ve Malîye Bakanlığınca çıkarılan 1 Seri Nolu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ’de harcama yetkisinin devrinin usûl ve esasları düzenlenmiştir. Buna göre;

- Merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki yöneticilere,

- Merkez dışı birimlerinde ise bölge müdürleri veya eşdeğer yetkililer, il müdürleri veya eşdeğer yetkililer ile nüfusu 50.000’i aşan ilçelerin ilçe müdürleri  veya eşdeğer yetkililer harcama yetkilerini yardımcılarına,

- Belediye ve il özel idareleri ile bunlara bağlı idarelerin harcama yetkilileri bu yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki yöneticilere,

- Mahalli idare birliklerinde birlik başkanı harcama yetkisini birlik genel sekreteri,  birlik müdürü veya birim amirlerine, kısmen ve tamamen devredilebilirken; her bir harcama işlemi itibarıyla, mal ve hizmet alımlarında ikiyüzellibin Türk Lirasını, yapım işlerinde ise birmilyon Türk Lirasını aşan harcamalara ilişkin harcama yetkisi hiçbir şekilde devredilemez.

Harcama yetkisi;

- Yetki devri yazılı olarak yapılmalı.

-Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenmiş olmalı

- Merkez teşkilatında harcama yetkisinin devri ve bu yetkinin geri alınması üst yöneticiye, malî hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine; merkez dışı birimlerde ise malî hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilmeli,

şeklinde belirlenen şartlara uygun olarak yetki devri yapılmalıdır[4].

Harcama yetkisinin devredilmesi durumunda, harcama yetkisini devreden makamın idari sorumluluğu kalkmamakta, ancak, Sayıştay’a karşı malî sorumluluğu kalkmaktadır. Harcama yetkisinin devredildiği makamın ise, Sayıştay’a karşı malî sorumluluğu bulunmaktadır[5].

Görev Ayrılığı Nedeniyle Yetki Devrinde Harcama Yetkisinden Doğan Sorumluluk

KMYKK’ nın 31. maddesinin ikinci fıkrasında, teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisi, üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından, mahalli idarelerde İçişleri veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, diğer idarelerde ise Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebilir hükmü yer almaktadır.

Harcama yetkilileri, bütçe belgesi veya ödenek gönderme belgesi ile harcama yetkilerini mevzuatında belirlenen hükümler çerçevesinde devredebilmektedirler[6].

Kanundan veya işin gereğinden kaynaklanan bu tür görev paylaşımlarında, aktarılan ödeneğin kullanım yetkisi ve bu ödenekle yerine getirilen işlemlerin gerçekleştirilmesi görevi, ödeneği devralan idareye veya birime geçeceğinden, harcama yetkisinden doğan sorumluluğun da, genel harcama yetkililerinin sorumluluğu çerçevesinde, ödenek aktarımının yapıldığı idare veya birimin harcama yetkilisi sorumlu olacaktır[7].

İdare veya birimin teşkilat yapısı nedeniyle, personel ücretlerinin kuruluşun personel biriminde, kurumun elektrik su giderlerinin idari ve malî işler birimince ödenmesinde olduğu gibi, destek hizmet birimlerinde birleştirilen harcamalar için üst yöneticinin onayı ile harcama yetkisinin, destek hizmet birimi harcama yetkilisine verilmesi halinde de, harcama yetkisinden doğan sorumluluğun görev verilen destek hizmet birimi harcama yetkilisine ait gerekmektir[8]

[1]ŞİŞMAN, s. 132; GÖZLER-KAPLAN, s.112.

[2] GÖZLER-KAPLAN, s.112.

[3] Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde; idareler, merkez ve merkez dışı birimler ve görev unvanları itibarıyla harcama yetkililerinin belirlenmesine, harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde birleştirilmesine ve devredilmesine ilişkin usûl ve esaslar Hazine ve Malîye Bakanlığınca belirlenir. Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin idarî sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. (5018 sayılı Kanun Madde. 31/5)

[4] 1 Seri No lu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ.

[5] 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı, Sayıştay Dergisi, s. 164.

[6] AKSOY -  KIZILKAYA, s. 123

[7] 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı, Sayıştay Dergisi, s.165.

[8] 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı, Sayıştay Dergisi, s.165.

* İç Denetçi Fatih Ünal tarafından Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı'nda yapılan yüksek lisans sonucu hazırlanan "Kamu Zararları ve İlgililere Rücu" adlı yüksek lisans tezinden alınmıştır. 

Bu yazının tüm hakları www.mevzuatinyeri.com a  aittir.. ” www.mevzuatinyeri.com” şeklinde aktif link verilmesi kaydıyla içerik kullanılabilir. Link vermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır