Büroda görevlendirilen zabıtaya maktu mesai ödemesi yapılması
zabıta teşkilatının; zabıta daire başkanı, zabıta müdürü, zabıta şube müdürü, zabıta amiri, zabıta komiseri ve zabıta memuru unvanlı kadrolar ile hizmet için gerekli diğer kadrolardan oluştuğu, belediye zabıtasının hizmetin özelliğine göre sabit, gezici veya toplu olarak görev yapabileceği, ayrıca zabıta personeline maktu fazla mesai ücreti ödenmesi için personelin fiilen zabıta görevlerinde çalışması gerektiği, bu nedenle, farklı işlerde görevlendirilen personele, zabıta kadrolarında bulunuyor olsalar dahi fiilen zabıta görevini ifa etmedikleri süreler için aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinin mümkün olmadığı açıktır.
3. Daire, 126/409, T. 4.10.2022
T.C. Sayıştay Başkanlığı - 3. Daire
Kamu İdaresi Türü: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yıl: 2020
İlam no.: 126
Karar No.: 409
Tutanak tarihi: 04.10.2022
Kararın Konusu: Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Belgeyi Lexpera’da Görüntüle
Fazla çalışma ücreti
.......... Belediyesinde görev yapan Zabıta Memurları .......... ve .......... , Zabıta Amiri .......... , Zabıta Komiser Yardımcısı .......... ve Zabıta Amir Vekili ..........'e, fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmadıkları halde aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi suretiyle .......... TL kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun "Zabıtanın görev ve yetkileri" başlıklı 51 inci maddesinde;
"Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup bu amaçla, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular.
...
Belediye zabıta teşkilâtının çalışma usul ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile zabıta teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye, bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir.
Zabıta hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. Zabıta personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir."
hükmüne yer verildiği,
21.12.2019 tarihli ve 7197 sayılı 2020 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa ekli (K) cetvelinin "III Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı bölümünün "(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı kısmında;
"1-Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir. Ancak, bunlara ödenecek aylık fazla çalışma ücreti en son yapılan resmi nüfus sayımına göre belediye nüfusu;
- 10.000'e kadar olanlar için 302 Türk Lirasını,
- 10.001'den 50.000'e kadar olanlar için 323,50 Türk Lirasını,
- 50.001'den 100.000'e kadar olanlar için 358 Türk Lirasını,
- 100.001'den 250.000'e kadar olanlar için 404 Türk Lirasını,
- 250.001'den 1.000.000'e kadar olanlar için 482 Türk Lirasını,
- 1.000.001'den fazla olanlar için 559 Türk Lirasını,
...
geçemez.
..."
denildiği,
11.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliğinin "Zabıta Teşkilatı" başlıklı İkinci Bölümünde yer alan;
"Kuruluş" başlıklı 5 inci maddede;
"...
(3) Belediye zabıtası hizmetin gereğine ve yoğunluğuna göre, imar, çevre, sağlık, trafik, turizm, toptancı hali, deniz, işyeri ruhsat, tüketici hakları, ilan ve reklam gibi kısımlara ayrılabilir.
(4) Belediye zabıtası, hizmetin özelliğine göre sabit, gezici veya toplu olarak görev yapar."
"Kadro ve unvanlar" başlıklı 6 ncı maddede ise;
"(1) Belediye zabıta teşkilatı personel kadro ve unvanları; Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğe göre belirlenmiş; zabıta daire başkanı, zabıta müdürü, zabıta şube müdürü, zabıta amiri, zabıta komiseri ve zabıta memuru unvanlı kadrolar ile hizmet için gerekli diğer kadrolardan oluşur.
..."
hükümlerinin yer aldığı,
görülmektedir.
Anılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde; zabıta teşkilatının; zabıta daire başkanı, zabıta müdürü, zabıta şube müdürü, zabıta amiri, zabıta komiseri ve zabıta memuru unvanlı kadrolar ile hizmet için gerekli diğer kadrolardan oluştuğu, belediye zabıtasının hizmetin özelliğine göre sabit, gezici veya toplu olarak görev yapabileceği, ayrıca zabıta personeline maktu fazla mesai ücreti ödenmesi için personelin fiilen zabıta görevlerinde çalışması gerektiği, bu nedenle, farklı işlerde görevlendirilen personele, zabıta kadrolarında bulunuyor olsalar dahi fiilen zabıta görevini ifa etmedikleri süreler için aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesinin mümkün olmadığı açıktır.
Yapılan incelemeler neticesinde, .......... Belediyesi personeli olan; Zabıta Memuru .......... , Zabıta Amiri .......... ve Zabıta Amir Vekili ..........'in, yılın belli aylarında Büro ve Yazı İşleri Müdürlüğünde görev yaptıkları, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında ise fiilen Zabıta Hizmetlerinde görevlendirildikleri,
Zabıta Komiser Yardımcısı ..........'nin 25.04.2016 tarihinden itibaren .......... Belediyesi Futbol Kulübünde, Zabıta Memuru ..........'ın ise Belediye Mali Hizmetler Müdürlüğünde ".........." olarak görevlendirildiği ve bu iki kişinin fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmadığı,
tespit edilmiştir.
Bu çerçevede; kadroları .......... Belediyesi Zabıta Teşkilatı bünyesinde bulunmasına rağmen fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmayan .......... ve ..........'a yersiz aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenmesi suretiyle .......... TL kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmakla birlikte, bu tutarın, 14.10.2021, 15.11.2021, 16.12.2021 ve 17.01.2022 tarihli maaş bordrolarından kesinti yapılmak suretiyle, .......... TL tutarında 4 eşit taksit halinde tahsil edildiği ve .......... Muhasebe İşlem Fişleri ile ilgili hesaba kaydedildiği görüldüğünden bu tutar için ilişilecek husus kalmadığına; 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,
Yılın belli aylarında, Zabıta Müdürlüğü kapsamında yürütülen büro ve yazı işleri hizmetlerinde sabit olarak çalıştırılan, yılın diğer aylarında ise fiilen Zabıta Hizmetlerinde, gezici olarak görevlendirilen Zabıta Memuru .......... , Zabıta Amiri .......... ve Zabıta Amir Vekili ..........'e yapılan .......... TL tutarındaki aylık maktu fazla çalışma ödemelerinin mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından bu tutar için ilişilecek husus bulunmadığına ve .......... ile ..........'den yapılan .......... TL tutarındaki yersiz tahsilatın ilgililerine iadesine; 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,
karar verildi.
Azınlık Görüşü:
Daire Başkanı .......... ve Üye ..........'ın karşı oy gerekçesi;
"03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun "Zabıtanın görev ve yetkileri" başlıklı 51 inci maddesinde;
"...
Zabıta hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. Zabıta personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir."
hükmüne yer verildiği,
21.12.2019 tarihli ve 7197 sayılı 2020 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa ekli (K) cetvelinin "III Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı bölümünün "(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı kısmında ise;
"1-Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.
..."
denildiği,
görülmektedir.
Anılan hükümler uyarınca, öngörülen aylık maktu fazla çalışma ücretinin, fiilen zabıta hizmetlerinde görev yapan Zabıta Müdürlüğü personeline, görev süresi boyunca ödenmesi gerektiği ve zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışmakla birlikte destek hizmeti yürüten personele maktu fazla çalışma ücreti ödenemeyeceği anlaşılmaktadır.
Ancak, bu hükümlere aykırı davranılmak suretiyle,
25.04.2016 tarihinden itibaren .......... Belediyesi Futbol Kulübünde görevlendirilen Zabıta Komiser Yardımcısı ..........'ye,
Belediye Mali Hizmetler Müdürlüğünde ".........." olarak görevlendirilen Zabıta Memuru ..........'a ve,
Yılın sadece belli aylarında fiilen zabıta hizmetlerinde, diğer aylarında ise destek hizmetlerinde büro ve yazı işleri personeli olarak çalışan Zabıta Memuru .......... , Zabıta Amiri .......... ve Zabıta Amir Vekili ..........'e
fiilen zabıta hizmetlerinde çalışmadıkları süreler için aylık maktu fazla çalışma ücreti ödendiği,
Söz konusu hatalı uygulamanın konu edildiği Sorgu metnine cevaben, Sorumlular tarafından gönderilen savunmalarda; maktu fazla çalışma ücretlerinin hatalı ödendiğinin kabul edildiği, destek hizmetlerinde görev alarak büro ve yazı işlerini yürüten personelin, fiilen zabıta hizmetlerinde çalıştığına ilişkin herhangi bir iddiada bulunulmadığı ya da bu yönde bir savunma yapılmadığı, aksine hatalı ödenen tutarların tahsil işlemlerinin başlatıldığı ve büyük bir kısmının tahsil edildiği,
Bu itibarla, .......... Belediyesi Futbol Kulübünde görevlendirilen Zabıta Komiser Yardımcısı .......... ile Mali Hizmetler Müdürlüğünde ".........." olarak görevlendirilen Zabıta Memuru ..........'ın yanı sıra büro hizmetlerinde çalışan Zabıta Memuru .........., Zabıta Amiri .......... ve Zabıta Amir Vekili ..........'e yapılan aylık maktu fazla çalışma ücretlerinin de kamu zararına sebebiyet verdiği,
görülmekle birlikte, oluşan toplam .......... TL tutarındaki kamu zararının .......... TL'lik kısmı ilgililerden tahsil edilmiş olduğundan bu tutar için ilişilecek husus kalmadığına, henüz tahsil edilmeyen .......... TL'lik kısmının ise Raporda adı geçen sorumlulara müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekir."
