Belediyelere Ait Parkların Kiralanmasında Kdv Hesaplama
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinde bazı işlemlerin vergiden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Ancak, bu madde hükmü ile sadece bir iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması vergiden istisna edilmiş olduğundan Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde sayılan diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri istisna kapsamına dahil edilmemiştir. Bu sebeple yapılan kiralama işleminde yükleniciden yapılmayan KDV tahsilatının kamu zararı olduğu hakkında karar.
Belediye Parklarının Kiralanmasına İlişkin Sayıştay Karar
Kamu İdaresi Türü
Yılı2009
Dairesi4
Dosya No36525
Tutanak No39939
Tutanak Tarihi20.1.2015
Kararın Konusu
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü:
574 sayılı İlam’ın 2. maddesi ile Gümüşhane Belediyesine ait parkların işletim hakkını devir sözleşmelerinin incelenmesi sonucunda, Gümüşhane Belediyesi'ne ait parkların işletme hakkını kiralayan yüklenicilerden alınan kira bedellerinden Katma Değer Vergisinin alınmaması nedeniyle 9.155,70 TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
Dilekçi dilekçesinde özetle; konuya ilişkin mevzuat hükümlerinde "iktisadi işletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinin KDV'nden istisna tutulması nedeniyle iktisadi işletmelere dahil olma ve gayrimenkul kavramlarının açıklanması gerektiğini, kar amacı olmayan türleri de bulunabilen iktisadi işletmenin ana amacı kar olan ticari işletme deyiminden daha geniş bir anlamı ifade ettiğini, ancak belediyelerin kurumlar vergisine tabi olmadığını ve kiralanan gayrimenkulün bir iktisadi işletme olmadığını, 11 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile bu Tebliğe ilişkin Maliye Bakanlığı muktezası gereği belediyelerin iktisadi işletme sayılmayacağını; bir belediyenin, sahip olduğu binayı veya gayrimenkulü kiralaması dolayısıyla KDV alınmayacağını, buna karşılık bir iş makinesini kiraladığında vergileme yapılacağını,
GVK'nın, 70. maddesinde nelerin gayrimenkul sayılacağından ziyade nelerin kiralanması sonucunda elde edilen kazancın gayrimenkul sermaye iradı sayılacağının ifade edildiğini, bu yapılırken de tanımın kapsamının oldukça geniş tutulduğunu, oysa Türk Medeni Kanunu'nun 632. maddesine göre gayrimenkulün mülkiyetinin mevzuu, yerinde sabit olan şeyler olan arazi, tapu siciline müstakil ve daimi olmak üzere ayrıca kaydedilen haklar ve madenler ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca bir binanın kullanılmaya elverişli bağımsız bölümleri gayrimenkul olduğunu, bunların dışındakilerin gayrimenkul olarak nitelendirilemeyeceğini, Bu nedenle GVK 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanmasından elde edilen kazançların gayrimenkul sermaye iradı olduğunu ve bu kiralama işlemlerinin KDV'ye tabi olduğunu (KDVK 1/3-f), İktisadi işletmeye dâhil olmayan ve Medeni Kanunda "Gayrimenkul" olarak nitelendirilmiş bulunan iktisadi kıymetlerin kiralanması işlemininse KDV'ye tabi olmadığını (KDVK 17/4-d),
İlam konusu gayrimenkullerin bir iktisadi işletmeye dahil olmayıp belediye tarafından halkın dinlenmesi için düzenlenen oturma alanları veya parklar olduğunu, belediyenin bu alanları kiralamasındaki maksadın yüklenicilerin bu alanları daha iyi korumasını ve yüklenicinin kendi imkanlarıyla yapacağı düzenlemelerle halka hizmet sunmasını sağlamak olduğunu,
İktisadi işletmeye dâhil olmayan bu parkların ihale yoluyla kiralanması nedeniyle KDV’ye tabi olmamasının gerektiğini, çünkü KDV Kanun’unun 1. maddesinin l/d bendinde "Müzayede mahallerinde (...) yapılan satışlar" tabiri kullanılmış olduğunu, bu maddeye göre KDV'ye tabi tutulabilecek işlem türünün sadece "mal" satışı olduğu hizmet şeklindeki işlemlerin söz konusu l/d maddesi uyarınca KDV'ye tabi tutulmaması gerektiğini, bunu destekler mahiyette bir Maliye Bakanlığı Özelgesinin de bulunduğunu belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.
Başsavcılık karşılamasında; “Sorumlular dilekçede; belediyeye ait parkın bir bütün olarak kiraya verildiğini, bu kiralama ile parkın bir iktisadi işletme olarak kabulünün mümkün olamayacağını öne sürmekte ve KDVK’nun 17-4/d maddesinin de dikkate alınması suretiyle haklarında verilen tazmin hükmünün kaldırılması istenilmektedir.
Daire kararında,” …söz konusu yerlerin kiralanması işleminde, yüklenicilerle yapılan sözleşmelerin bir gayrimenkul kiralama sözleşmesi değil doğrudan işletme hakkı kiralama sözleşmesi olduğu için bu konuda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır.” hükmü yer alırken; Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinin 5. bendi kapsamında tüm müştemilatıyla birlikte işletme hakkı olarak kiraya verilmesi işlemlerinin KDV’ sine tabi tutulması gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Bu nedenle; ilgili taleplerinin reddolunarak, yasa ve yönteme uygun Daire kararının korunması uygun olur.” şeklinde görüş bildirmiştir.
Rapor dosyası ve ekli belgelerin incelenmesi neticesinde;
Çeşitli adreslerdeki belediyeye ait 5 parkın 5 farklı gerçek kişiye aylık 150,00 TL ile 2.100,00 TL arasında değişen kira bedeli üzerinden 5 ay ile 5 yıl arasında sürelerle “çay bahçesi işletmeciliği”, park işletmeciliği, Restaurant ve Park İşletmeciliği” amacıyla kullanılmak üzere kiralandığı, İlamda mezkur kiralamaların işletme hakkının kiralanması mahiyetinde bulunduğundan bu işlemler için KDV alınmaması nedeniyle tazmine hükmolunduğu görülmüştür.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun, Kapsam başlıklı 1. maddesinde; “Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir.” denildikten sonra, aynı maddenin 3-f fıkrasında; “Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri”nin Katma Değer Vergisine tabi olduğu belirtilmektedir.
Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde ise;
“Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:
1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;
2. Voli mahalleri ve dalyanlar;
3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı demirbaş eşyası ve döşemeleri;
4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;
5. (Değişik bent: 04/12/1985 - 3239/55 md.) Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.);
(…)” hükmü ile kiralanması vergi kapsamına giren mal ve haklar sayılmıştır.
Bu hükme göre, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların kiralanması; ticari, zirai, mesleki faaliyet kapsamına girmese dahi vergiye tabi olmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-d bendinde, bu Kanunun 1/3-f bendinde vergiye tabi olarak sayılan işlemlerden bazılarına istisna getirilmiş ve iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri vergiden istisna edilmiştir. Kamu idareleri, dernekler, vakıflar, belediyeler, iktisadi işletme mahiyetinde olmadıklarından bunlara ait gayrimenkullerin kiralanması işlemleri prensip olarak katma değer vergisinden müstesnadır.
Fakat bu madde hükmü ile sadece bir iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması vergiden istisna edilmiş Katma Değer Vergisi Kanununun 1/3-f maddesi ile gönderme yapılan Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde sayılan diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri istisna kapsamına dahil edilmemiştir.
Bu itibarla, 574 sayılı ilamın 2. maddesi ile 9.155,70 TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,
Karar verildiği 20.01.2015 tarih ve 39939 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Güncelleme Tarihi: 19 Ekim 2022, 22:31
