Belediyeler ihale ile kitap alıp dağıtabilir mi?

Belediyenin görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında bulunmadığı halde, 1000 adet “….” isimli kitap alınarak bedelinin belediye bütçesinden ödendiği hususu ile alakalı sayıştay kararı

Kitap alımı

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;

Belediyenin görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında bulunmadığı halde, 1000 adet “….” isimli kitap alınarak bedelinin belediye bütçesinden ödendiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinde;

“Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. (Mülga son cümle: 12/11/2012-6360/17 md.) (…)(Ek cümleler: 12/11/2012-6360/17 md.) Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri açabilirler.” denilmekle, belediyelerin sayılan işleri mahalli ve müşterek olmak şartıyla yapabilecekleri belirtilmiştir.

Yapılan inceleme … tarihleri arasında düzenlenen ..’nci …Festivali etkinlikleri kapsamında dağıtılmak üzere … Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından … ’nin “…” isimli kitabından 1000 adet alındığı, ancak alınan kitabın konu ve içerik itibariyle Belediyenin görev, yetki ve sorumluluk kapsamına girmediği; ayrıca söz konusu Festival ile herhangi bir ilgisi bulunmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (h) bendinde kamu gideri; “Kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının iskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, malî ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır. Kamu gideri ile bağdaşmayan, mahalli müşterek nitelikte olmayan ve belediyeye ait bir vazifenin ifası maksadıyla yapılmadığı açıkça görülen bu giderin, Belediye Kanunu’nun 60’ıncı maddesine göre “belediye gideri” olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Sorumlulardan Harcama Yetkilisi …. (Kültür ve Sosyal İşler Müdürü) ile Gerçekleştirme Görevlisi …. (İdr. İşlr. ve Satınalma Şefi) tarafından gönderilen aynı nitelikteki savunmalarda her ne kadar ilgili mevzuat uygulanırken bölgesel örf ve adetlerin, halkın eğitim öğretim seviyesi ve Belediyeden beklentilerinin de dikkate alınması gerektiği, dağıtımı yapılan kitabın yazarı için şehir dışından gelenlerin olduğu, söz konusu yazar ve kitabın halkla buluşturulmasının kültür sanat etkinliğinin yanı sıra …’nin tanıtımı açısından da etkili olduğu, dağıtılan kitabın Festivalin doğasına aykırılık teşkil etmediği belirtilmişse de; Kamu gideri ile bağdaşmayan, mahalli müşterek nitelikte olmayan ve belediyeye ait bir vazifenin ifası maksadıyla yapılmadığı açıkça görülen bu giderin, kanunen kabul edilebilecek gider niteliği taşımadığı açıktır.

Diğer yandan, Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan …. (Başkan Yrd.) göndermiş olduğu savunmasında her ne kadar harcama yetkililerinin harcama yapmaya yetkili olduklarını, Belediye Başkanlığına gönderilen “Olurların” bilgi niteliği taşımakta olduğunu, dolayısıyla kendisinin herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını iddia etmişse de; Kültür ve Sosyal İşler Müdürü tarafından düzenlenen … tarih ve … sayılı talep müzekkeresinde … tarihleri arasında düzenlenecek ... … Festivali etkinlikleri kapsamında dağıtılmak üzere …..’nin “.... isimli kitabının alınmak istenildiği açıkça belirtilmiş olup Belediye Başkan Yardımcısı …tarafından Uygun Görüş ile arz edilmiş ve Belediye Başkanı tarafından da Olur verilmiştir. Dolayısıyla Uygun Görüş ile arz eden sorumlu …..’in alımın ne için yapıldığı, ne alındığı konusunda bilgisi bulunmakta olup harcama sürecine katılmıştır. Bu itibarla söz konusu mevzuata aykırı alımda sorumluluğu bulunmaktadır. Üst Yönetici …… (Bld. Bşk.) da olur vererek söz konusu kitabın 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22/b maddesi gereğince doğrudan temin usulü ile yapılmasını onayladığı için sorumludur.

Belirtilen gerekçelerle, Belediyenin görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında bulunmadığı halde, 1000 adet “… isimli kitap alınarak bedelinin belediye bütçesinden ödenmesi suretiyle oluşan toplam … TL kamu zararının sorumlular Harcama Yetkilisi (Kültür ve Sosyal İşler Müdürü) … ve Gerçekleştirme Görevlisi (İdr. İşlr. ve Satınalma Şefi) … ile Diğer Sorumlular (Başkan Yrd.) …. ve Üst Yönetici (Bld. Bşk. Yrd.) ….’na müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleriyle ödettirilmesine, anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.