Belediye meclis üyesi olan başkan yardımcısına sosyal denge tazminatı ödenmez , belediye meclis üyesi belediye başkan yardımcısı olursa sosyal denge tazminatı alabilir mi?

Konuya ilişkin sayıştay temyiz kurulunca verilmiş olan kararda meclis üyeleri arasından görevlendirilen başkan yardımcısına sosyal denge tazminatı ödemesinin yapılmayacağı yönünde karar verilmiştir.

TEMYİZ KURULU KARARI Tarih : 22.01.2020 No : 47152

Konu: Belediye meclis üyeleri arasından Belediye Başkan Yardımcısı olarak görevlendirilenlere sosyal denge ödemesi yapılamayacağı hk.

Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ 126 sayılı İlamın 3 üncü maddesi ile; …. Belediyesi meclis üyeleri arasından Belediye Başkan Yardımcısı olarak görevlendirilen ….’ e sosyal denge adı altında ….. TL ödemede bulunulması nedeniyle kamu zararına hükmedilmişse de, söz konusu kamu zararının 11.06.2018 gün ve 778959 numaralı tahsilat makbuzu ile ilgilisinden tahsil edildiği anlaşıldığından konu hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına hükmedilmiştir.

6289 sayılı Kanun’un 33’üncü maddesiyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen Ek 15’inci maddesinde özetle, “Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. ... denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49 uncu maddesinde; “Belediyelerde belediye meclis üyelerinin belediye başkanının onayı ile belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilebileceği, bu şekilde görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenen aylık ödeneğin verileceği ve kendilerinin taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilebileceği, ancak yapılan görevlendirmenin, memuriyete geçiş, sözleşmeli veya işçi statüsünde çalışma dâhil ilgililer açısından herhangi bir hak teşkil etmeyeceği ve yapılan görevlendirmenin belediye meclisinin görev süresini aşamayacağı hükme bağlanmıştır

. …. Belediyesi ile …. Sendikası (…-Sen) arasında 08.01.2016 tarihinde imzalanan ve 01.01.2016- 31.12.2017 tarihleri arasında geçerli sözleşmenin Mali Haklar Başlıklı altıncı bölümünde;   “Madde 21-İyileştirme Zammı:

a) ..….SEN üyesi çalışanlara almakta oldukları aylıklarına ilave olarak her ayın 15’inde 657 sayılı Devlet Memuruna aylık net 700 TL (yedi yüz TL) iyileştirme zammı ödenir.

b) …..-SEN üyesi sözleşmeli olarak çalışan personele her ayın 15’inde aylık net 300 TL (üç yüz TL) iyileştirme zammı ödenir.

Madde 22- İkramiye ve Sosyal Haklar a) Ramazan Bayramında net 350 TL (üç yüz elli TL) ve Kurban Bayramında net 700 TL (yedi yüz TL)ödeme yapılır. …..

c) Meclis üyesi iken Başkan Yardımcılığı görevine getirilenler Başkan Yardımcılığı görevinde kaldıkları süre boyunca sözleşme hükümlerinden faydalanırlar. hükümleri yer almaktadır.

5393 sayılı Kanun’un yukarıda da yer verilen 49 uncu maddesi uyarınca, meclis üyesi iken belediye başkan yardımcısı olarak atananlara belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3’ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenen aylık ödenek verilebilecektir.

Bunun haricinde meclis üyesi başkan yardımcılarına ödeme yapılabileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır.

Yine 6289 sayılı Kanun’un 33 üncü maddesiyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen Ek 15 inci maddede, belediyelerce kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebileceği hüküm altına alınmıştır.

Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, sosyal denge tazminatı belediyede kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine ödenebilecektir. Meclis üyeleri arasından atanan başkan yardımcıları herhangi bir kadro veya pozisyon karşılığında görev yapmamaklardır ve belediye başkan yardımcılığı görevleri belediye başkanının görev süresi ile sınırlıdır.

Bu bağlamda söz konusu kişilere sosyal denge tazminatı ödenebilme olanağı bulunmamaktadır.

Bunlara ödeme yapılabileceğine dair toplu iş sözleşmesine konulan hüküm ise geçersizdir. Söz konusu durum Devlet Personel Başkanlığının istişari yazısında da teşvik edilmiştir.

Devlet Personel Başkanlığının “Mahalli idarelerde sözleşme” konulu 10.04.2015 gün ve 55921223-450.01-E.2475 sayı ile İçişleri Bakanlığına (Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü) yazılan yazıda,  “...5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin yedinci fıkrası kapsamında meclis üyeleri arasından görevlendirilen belediye başkan yardımcılarının belediye norm kadro sayısına bağlı kalınmaksızın görevlendirildikleri ve kamu kurum ve kuruluşların kadro ve pozisyonlarında istihdam edilmeyenlerin 4688 sayılı Kanun kapsamında kamu görevlisi olarak değerlendirilemeyeceği açıktır. Bu itibarla, mahalli idare genel seçimleri ile belediye meclis üyeliğine seçilen ve belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilenlerin, belediye başkan yardımcısı kadrosunda istihdam edilmemeleri nedeniyle 4688 sayılı Kanun kapsamında kamu görevlisi olarak değerlendirilemeyeceği, bu sebeple sosyal denge tazminatı oranını belirlemek üzere imzalanan mahalli idarelerdeki sözleşme hükümlerinden faydalandırılamayacakları değerlendirilmektedir.” denilmektedir.

Sorumlularca yapılan savunmalarda, bazı kanunlar açısından belediye başkan yardımcılarının da memur konumunda değerlendirildiği, meclis üyesi kökenli başkan yardımcılarının memur kökenli başkan yardımcıları ile aynı işleri yaptığı ve aynı sorumluluklara sahip oldukları ifade edilmiştir. Her kanunda yer alan kamu görevlisi ifadesi yine o kanundaki düzenlemeler için hüküm ifade eder. Zira geniş anlamda memur kavramının içerisine Cumhurbaşkanlığı makamı bile girebilmektedir.

Bu sebeple, 657 sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirilemeyecek kamu görevi yapan kişilerin bu kapsamda değerlendirilerek sosyal denge ödemesinden faydalanabilme olanağı bulunmamaktadır. Meclis üyesi kökenli başkan yardımcılarının memur kökenli başkan yardımcıları ile aynı iş yükü ve sorumluluğa sahip olduğu konusunda ise, her iki başkan yardımcısı için de ne kadar ödeme yapılabileceği ilgili Kanunlarında belirlenmiştir. Dolayısıyla, meclis üyesi kökenli başkan yardımcısına 5393 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesinde belirlenen ödenekten fazla bir ödemede bulunabilme olanağı bulunmamaktadır. Belediye Başkanı … ile Başkan Yardımcısı ….. ve …söz konusu ödeme evraklarında imzalarının bulunmaması sebebiyle sorumluluklarının bulunmadığını iddia etmiş iseler de, imzalamış bulundukları sözleşme yukarıda yapılan açıklamalar gereğince mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş bulunduğundan yapılan ödemeden de sorumludurlar. Diğer taraftan; sorumlular, haklarında verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını veya düzeltilmesini talep etmekte iseler de 126 nolu İlamın 3’ üncü maddesinde, söz konusu kamu zararının 2018 yılında ilgililerinden tahsil edildiğinden bahisle, konu hakkında ilişilecek bir husus kalmadığına karar verilmiştir. 

Bu itibarla, yukarıda sayılan gerekçeler ile temyiz dilekçesindeki iddiaların reddedilerek; 126 sayılı İlamın 3. maddesiyle verilen ilişilecek bir husus kalmadığı hükmünün TASDİKİNE, karar verildi.