Belediye Başkan Yardımcılarına Arazi Tazminatı Ödenir mi?
Belediyelerde başkan yardımcısı olarak görev yapanların yapmış oldukları görevden dolayı arazi tazminatı alıp alamayacaklarına ilişkin olarak Sayıştay Başkanlığınca verilmiş olan kararda idari görev yürüten belediye başkanına arazi tazminatı ödemesinin yapılamayacağı yönünde görüş verilmiştir.
Sayıştay 6. Dairesi 07.11.2018 tarih ve 45290 tutanak nolu kararı
Konu: İdari görev yürüten Başkan Yardımcılarına arazi tazminatı verilmesi.
245 sayılı İlamın 3. maddesiyle; İdari görev yürüten Başkan Yardımcılarına arazi tazminatı verilmesi sonucu ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
İlamda Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan ...’ın temyiz dilekçesinde özetle;
Kararı kabul etmediğini, Dış İlişkiler Müdürlüğü olarak Belediye sınırları içinde bulunan Büyükelçiliklerle doğrudan ilişkiler kurulduğunu, Büyükelçiliklerin düzenledikleri toplantılara, yer tahsisi yapılmakta, toplantı ve resepsiyonlarına iştirak edildiğini,
Bu toplantı ve resepsiyonlara, Belediye Başkanının da katıldığını,
Bunun yanında, Büyükelçiliklerce, Büyükelçilik yerleşkesi için yer talebinde bulunulduğunda, bizzat Belediye Başkanının da talep edilen yeri görmek, göstermek, uygun olup olmadığını kontrol etmek maksadıyla hazır bulunduğunu,
Bu nedenle ödeme yapıldığını, Kararda bu hususların gözetilmediğini,
Ayrıca, yine kararda, şahsının “Dış İlişkiler Müdürü” olduğu yazıldığını, oysa, görevi Başkanlık Olur’u ile yapılmış bir görevlendirme olup, Müdürlük sıfatının bulunmadığını,
Ödemenin; o tarihteki Belediye Başkanına yapıldığını, kamu zararı olarak belirtilen miktarın, Belediye Başkanının hesabına girdiğini, Kararda bu ayrımın gözetilmesi gerektiğini,
Bedel kime ödenmişse, varsa bir zarar, tazminin de onun tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini,
Yukarıda açıklanan nedenlerle kararı kabul etmediğini belirtip temyizen incelenerek, re’sen de yapılacak inceleme ile anlaşılacak nedenlerle, kararın şahsı açısından bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Başsavcılık mütalaasında;
“Dairesince idari görevi yürüten Başkan Yardımcılarına arazi tazminatı verilmesi sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesine dayalı tazmin hükmünün verildiği görülmüştür.
Sorumlu; Başkanlık oluru ile vekâleten görevlendirildiğini, ödemenin o tarihteki başkan yapıldığım, ilamın şahsi açısından bozulması gerektiğini ileri sürerek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.
Sorumlunun ileri sürdüğü hususlar kararın gerekçelerini karşılamaktan uzaktır.
Bu neden ile Dairece verilen tazmin hükmünün tasdikinin uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.
Arz olunur.”
denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; İdari görev yürüten Başkan Yardımcılarına arazi tazminatı ödendiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun zam ve tazminatları düzenleyen 152. maddesinin “III Ortak hükümler” bölümünün birinci fıkrasında;
“Bu zam ve tazminatların hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara ödeneceği, miktarları, ödeme usul ve esasları ilgili kurumların yazılı isteği ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca bütün kurumları kapsayacak şekilde ve 154’üncü madde uyarınca katsayının Bakanlar Kurulunca değiştirilmesi durumu hariç yılda bir defa olmak üzere hazırlanır ve Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulur.
… ” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm uyarınca 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve aynı Kanunun ek geçici 9. maddesi kapsamına giren kurumlardan aylık alanlara 17.04.2006 tarih ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar” 05.05.2006 tarihli 26159 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girmiştir.
13.01.2014 gün ve 2014/5800 sayılı (Resmi Gazete: 16.01.2014/28884) Bakanlar Kurulu Kararının 4. maddesinde, “17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan ‘Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar’ ve eki cetvellerin uygulanmasına 2014 yılında da devam olunur.” denilmiştir.
2006/10344 sayılı Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara ilişkin Bakanlar Kurulu Kararının;
Esas alınacak sınıf, kariyer, kadro ve görev unvanları başlıklı 3. maddesinin 1-b fıkrasında;
“……I sayılı Cetvelin (B) ve (C) bölümlerinde yer alan zamlar ile II sayılı Cetvelin (C), (E) ve (F) bölümlerinde yer alan özel hizmet tazminatının ödenmesinde, anılan bölümlerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere, personelin işgal ettiği kadronun sınıfı ve kariyeri,
……. esas alınır.”
Görevin fiilen yapılması başlıklı 6. maddesinde ise;
“Zam ve tazminatların ödenebilmesi için, I, II ve III sayılı cetvellerde gösterilen personelin, kadro unvanı ile kariyer ve yürüttüğü görevin gerektirdiği hizmetleri kanunların öngördüğü durumlar saklı kalmak üzere fiilen yapması zorunludur.”
Hükümleri bulunmaktadır.
Özel Hizmet Tazminatını düzenleyen II sayılı Cetvelin (E) Teknik Hizmetler bölümünün 6. fıkrasında;
“Teknik Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda bulunan personelden; büro, atölye, ısı santralı, laboratuar, tesis (sosyal tesisler dahil), işletme, fabrika ve hizmet binaları dışında olmak şartıyla arazi, şantiye, inşaat, baraj, park, bahçe, maden, açık alanlarda kurulu tarım ve hayvancılık uygulama birimleri ve yol gibi açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara (belirtilen mahallerde yapılan kontrollük hizmetleri dahil), çalışılan her gün için aşağıda gösterilen oranlarda ayrıca özel hizmet tazminatı ödenir. Faal durumdaki hizmet binalarının tadilat, bakım ve onarımı işleri açık çalışma mahalli kapsamında değerlendirilmez.
a) 1/a, b ve c sıralarında sayılanlara .............. : 3,0
b) 1/d sırası ile 2 nci sırada sayılanlara ..........: 2,0
c) 3 ve 4 üncü sıralarda sayılanlara ................: 1,2
Bu ek özel hizmet tazminatının ödenmesinde ilgililerin kadroları esas alınır. Tazminatın kimlere ödeneceği; iş programları ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, üçer aylık dönemler itibarıyla ilgili birim amirlerince belirlenir. Ödemeler görevin filen yerine getirilmesinden sonra üçer aylık dönem sonlarında yapılır.
Ancak, bu şekilde ödenecek ek özel hizmet tazminat toplamı üçer aylık dönemler itibarıyla,
a) 1/a, b ve c sıralarında sayılanlara ............... : 60
b) 1/d sırası ile 2 nci sırada sayılanlara ...........: 40
c) 3 ve 4 üncü sıralarda sayılanlara .................: 24
oranlarını aşamaz.” denilmektedir.
Konuya ilişkin olarak 11.05.2006 tarih ve 26165 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 160 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin “C-II sayılı Cetvele İlişkin Açıklamalar” kısmının altıncı sırasında;
“II sayılı Cetvelin (E) Teknik Hizmetler Bölümünün 6 ncı sırasında, Teknik Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda bulunan personelden; büro, atölye, ısı santralı, laboratuar, tesis (sosyal tesisler dahil), işletme, fabrika ve hizmet binaları dışında olmak şartıyla arazi, şantiye, inşaat, baraj, park, bahçe, maden, açık alanlarda kurulu tarım ve hayvancılık uygulama birimleri ve yol gibi açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara (belirtilen mahallerde yapılan kontrollük hizmetleri dahil), çalışılan her gün için %3, %2 ve %1,2 oranlarında ek özel hizmet tazminatı ödeneceği; bu şekilde ödenecek ek özel hizmet tazminatı toplamının üçer aylık dönemler itibarıyla %60, %40 ve %24 oranlarını aşamayacağı, bu ilave tazminatın kimlere ödeneceğinin ise iş programları ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, üçer aylık dönemler halinde, ilgili birim amirlerince belirleneceği ve ödemelerin görevin fiilen yerine getirilmesinden sonra üçer aylık dönem sonlarında yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre, kadroları Teknik Hizmetler Bölümünün l ila 4 üncü sırasında sayılanlara, söz konusu ek özel hizmet tazminatının ödenebilmesi için;
a) Bu personelin büro, atölye, ısı santralı, laboratuar, tesis (sosyal tesisler dahil), işletme, fabrika ve hizmet binaları gibi “kapalı mahaller” dışında arazi, park, bahçe, şantiye, inşaat, maden, açık alanlarda kurulu tarım ve hayvancılık uygulama birimleri, yol, tünel, demiryolu, büyük içme suyu, köprü, kıyı yapıları, baraj v.b. açık çalışma mahallerinde görevlendirilmiş ve bu mahallerde fiilen çalışmış olmaları,
b) Söz konusu görevlendirmelere ilişkin olarak ilgili birim amirlerince belirlenen görev ve isimleri ihtiva eden listelerin ibrazı,
yeterli olacaktır.
Faal durumdaki hizmet binalarının tadilat, bakım ve onarım işleri açık çalışma mahalli kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Söz konusu ek özel hizmet tazminatı oranları, kontrol edilen cetvellerde gösterilmeyecektir.
Bu ödeme ilgililerin kadroları esas alınarak görevin fiilen yerine getirilmesinden sonra üçer aylık dönem sonlarında yapılacaktır. Söz konusu listeler programlanmış ve önceden bilinebilen işler dikkate alınarak hazırlanacak, muhtemel işler söz konusu listelerde yer almayacaktır.
İlgili birim amirlerince hazırlanan listelerde yer almamakla birlikte, yukarıda belirtilen açık çalışma mahallerinde fiilen çalıştığını tevsik edenlere, birim amirlerinin onayı ile söz konusu ödeme yapılabilecektir.
Birim amirleri, iş programlarını ve personelin bir önceki üç aylık dönemlerindeki büro içi ve büro dışı çalışmalarını dikkate alarak her üç ayda bir ek özel hizmet tazminatı ödemesi yapılacak personel listelerini yeniden gözden geçireceklerdir. Birim amirlerince düzenlenecek listelerde personelin unvanı, adı-soyadı ve görevlendirildiği işler ayrıntılı olarak yer alacaktır.
Üç aylık görevlendirme listeleri hazırlanırken önceki dönemler ve önceki yıllardaki iş programları ile personelin çalışma mahalleri göz önünde bulundurulacaktır.
Örnek: Teknik Hizmetler Sınıfında teknisyen kadrosunda görev yapan ve yukarıda belirtilen tüm koşullara uygun olarak açık çalışma mahallerinde üç aylık dönemin birinci ayında 5, ikinci ayında 2, üçüncü ayında 8 gün çalışmış olduğu dönem sonunda tespit edilen bir personele, çalışılan toplam gün sayısı (5 + 2 + 8 = 15) ile günlük ek tazminat oranının (%1,2) çarpımı sonucu bulunacak (15 x %1,2) %18 oranında (Kararda teknisyenler için belirlenmiş üst limit olan %24 oranını aşmadığı da dikkate alınarak) ek özel hizmet tazminatı ödenecektir.
Örnek: Teknik Hizmetler Sınıfında mühendis kadrosunda görev yapan ve yukarıda belirtilen tüm koşullara uygun olarak açık çalışma mahallerinde üç aylık dönemin birinci ayında 22, ikinci ayında 3, üçüncü ayında 8 gün çalışmış olduğu dönem sonunda tespit edilen bir personele, çalışılan toplam gün sayısı (22 + 3 + 8 = 33) ile günlük ek tazminat oranının (%3) çarpımı sonucu bulunacak (33 x %3) %99 oranının, Kararda mühendisler için belirlenmiş üst limit olan %60 oranını aşması nedeniyle, hesaplanan %99 oranında değil, üst limit olan %60 oranında ek özel hizmet tazminatı ödenecektir.
Örnek: Genel İdare Hizmetleri Sınıfına dahil “Şube Müdürü” kadrosuna atanan “Mimar” kariyerine sahip olan personel, Kararname ve Tebliğ ile belirtilen şartlar kapsamında açık çalışma mahallerinde fiilen çalışsa dahi, kadrosunun Teknik Hizmetler Sınıfında yer almaması nedeniyle ek özel hizmet tazminatından yararlanamayacaktır.
Örnek: “Mühendis” kariyerine sahip olmakla birlikte Teknik Hizmetler Sınıfında “Tekniker” kadrosunda görev yapmakta olan personele, açık çalışma mahallerinde fiilen çalışması halinde, ek özel hizmet tazminatı kadro unvanı esas alınarak her gün için %2 oranında ödenecektir.” denilmektedir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, bu ek özel hizmet tazminatının ödenmesinde ilgililerin kadrolarının Teknik Hizmetler Sınıfında yer alması ve Kararnamede belirtilen görevlerin fiilen yerine getirilmesi gerekmektedir. Tazminatın kimlere ödeneceği; iş programları ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, üçer aylık dönemler itibarıyla ilgili birim amirlerince belirlenip ödemeler görevin filen yerine getirilmesinden sonra üçer aylık dönem sonlarında yapılmaktadır.
160 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğindeki örneklerden de anlaşılacağı üzere, Genel İdare Hizmetleri Sınıfına dâhil idari bir kadroya asaleten atanan Temyiz Başvurusuna konu Başkan Yardımcıları, Kararname ve Tebliğ ile belirtilen şartlar kapsamında açık çalışma mahallerinde fiilen çalışsa dahi, kadrosunun Teknik Hizmetler Sınıfında yer almaması nedeniyle ek özel hizmet tazminatından yararlanamayacaktır.
Öte yandan sorumlu harcama yetkilisi tarafından ileri sürülen “Bedel kime ödenmişse, varsa bir zarar, tazminin de onun tarafından gerçekleştirilmesi gerektiği” şeklindeki itiraz da, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun “Sorumlular ve sorumluluk halleri” başlıklı 7 nci maddesinde yer alan;
“MADDE 7 – (1) Bu Kanunun sorumlular ve sorumluluk halleri uygulamasında; 5018 sayılı Kanun ve Sayıştay denetimi ile ilgili diğer kanunlarda belirtilen sorumlular ve sorumluluk halleri esas alınır.
(2) Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar; kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur. Bu sorumluluğun yerine getirilip getirilmediği Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacak Sayıştay raporlarında belirtilir. Kamu zararına sebep olunan durumlar ise bu zararın tazminine ilişkin hükme bağlama işlemi ile sonuçlandırılır.
(3) Sorumlular; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri ile illiyet bağı kurularak oluşturulan ilamda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte tazmin ile yükümlüdür.”
hükmü ve 5018 sayılı Kanunun “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32 inci maddesinde yer alan;
“Madde 32-(...)
Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”
Hükmü uyarınca, yasal dayanaktan yoksun bulunmaktadır.
Bu itibarla, sorumlu iddialarının reddedilerek 245 sayılı İlamın 3. maddesiyle ... TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, oybirliğiyle Karar verildiği 07.11.2018 tarih ve 45290 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
