Vekalet Edilen Kadroya Ait Zam ve Tazminat Ödemesi, vekalet görevi yürütenler hangi ödemeleri alırlar

Vekaleten bir kadroya atanan memurlara mevzuatta belirtilen şartları vekalet aylığı ve vekalet ettiği kadroya ait zam ve tazminat farkları ödenir. Vekalet aylığı konusunda daha önceki makalemizde bilgi vermiştik. Bu çalışmamızda ise vekalet edilen kadroya ait zam ve tazminat ödemeleri konusunu inceleyeceğiz.

Devlet Memurları Kanunu'nun 152 inci maddesinde zam ve tazminatlar konusu düzenlenmiştir. 152 inci madde yazılı zam ve tazminatların hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara ödeneceği, miktarları, ödeme usul ve esasları ilgili kurumların yazılı isteği ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca hazırlanıp Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konulacak bir kararla belirlenecektir. Kanunun bu yetkisine dayanılarak 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanmıştır.

 Vekalet Edilen Kadroya Ait Zam ve Tazminat Ödemeleri

2006/10334 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının ya da uygulamadaki adıyla yan ödeme kararnamesinin 9 uncu maddesinde  vekalet konusunda düzenleme yapılmıştır. Velaket edilen kadrolara ait zam ve tazminat ödemelerini dolu ve boş kadrolara vekalet olmak üzere iki ana başlık altında inceleyeceğiz.

a-) Dolu Kadroya Vekalette Zam ve Tazminat

Vekalet müessesi kapsamında dolu kadro ile ifade edilmek istenilen şey memurun kadrosuyla bağının kesilmemiş olmasıdır. Asil memurun kadrosunu muhafaza etmekle birlikte görevinden geçici olarak ayrılması durumunda dolu kadrodan bahsedilir. Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde kadronun dolu olduğu kabul edilir.

Dolu kadroya kurum içinden vekalet edilmesi halinde vekalet ettiği kadroya ait zam ve tazminatlar ödenmez. Kurum dışından vekaleten görevlendirilenlere de aynı şekilde zam ve tazminat ödenmez. 

Dolu kadroya ve açıktan vekalet edenlere ise göreve başladıkları tarihten itibaren vekalet  ettikleri kadroya ait zam ve tazminatlar ödenir.

b-) Boş Kadroya Vekalet

Boş kadro ile ifade edilmek istenilen bir kadroda görev yapan memurun artık o kadro ile bağının kopmasıdır. Memurun ölümü, istifası, emekli olması, başka kadroya atanması, memurluktan çıkarılması gibi hallerde memurun kadrosuyla ilişkisi kesilir. Dolayısıyla, bu kadrolara vekalet edilmesi halinde boş kadroya vekalet edilmiş olur.

Kurum içinden boş kadroya vekalet edilmesi zam ve tazminat farkı ödenir. Bunun hesabı ise vekalet edilen kadroya ait zam ve tazminat tutarı ile kişinin asli kadrosu sebebiyle aldığı zam ve tazminat tutarının birbirinden çıkarılması suretiyle hesaplanır. Örneğin; Muhasebe Müdürünün tayininin çıkması sebebiyle yerine vekalet edecek olan sertifika sahibi Muhasebe Müdür Yardımcısı, Muhasebe Müdürünün alması gereken zam ve tazminat tutarı ile Müdür Yardımcısının alması gereken zam ve tazminat tutarını karşılaştırıp aradaki farkı alır.yararlanır. Zam ve tazminat farkından faydalanmaya göreve başladığı günden itibaren yararlanmaya başlar.

Kurum içinden olduğu gibi kurum dışından vekalet eden personeller de vekalet ettikleri kadroya ait zam ve tazminat farkından faydalanırlar. Zam tazminat farkını vekalete başladıkları tarihten itibaren faydalanmaya başlarlar.

Boş kadroya açıktan atama yapmak yerine memurlar eliyle vekalet görevinin yürütülmesi arzulanmıştır. Ancak, ilkokul öğretmenliği (Yaz tatili hariç), tabiplik, diş tabipliği, eczacılık, köy ve beldelerdeki ebelik ve hemşirelik, mühendis ve mimarlık, veterinerlik, vaizlik, Kur’an kursu öğreticiliği, imam-hatiplik ve müezzin-kayyımlığa ait boş kadrolara Maliye Bakanlığının izni (mahallî idarelerde izin şartı aranmaz) ile, açıktan vekil atanabilir. Bu kadrolara atananlar göreve başladıkları tarihten itibaren vekalet  ettikleri kadroya ait zam ve tazminatları alırlar. Açıktan vekil olarak sayman ve veznedar ataması yapılamaz.

 Zam ve Tazminatlardan Faydalanma Şartları

Devlet Memurları Kanununun 86 ıncı maddesi uyarınca bir kişinin zam ve tazminat farklarından faydalanması için memurun atama onayında vekaleten atama işleminin bu madde uyarınca yapıldığının belirtilmiş olması gerekir. Kişinin atamasının asil memuru atamaya yetkili makam tarafından yapılması ve vekillerin sınav hariç asilde aranan tüm şartları taşıması gerekir. Kişi bu şartların hepsini birden taşımadığı sürece vekalet ettiği kadroya ait zam ve tazminat farkından faydalanamaz.

Zam ve Tazminat Farkından Faydalanamayacaklar

Vekalet ettiği kadroya ait zam ve tazminat farkını almak için aranan şartların hepsine haiz olmayanlar, dolu kadroya vekalet edenler, farklı personel kanununa tabi olup yan ödeme kararnamesi ödenmesi öngörülen kadro ve görevlere vekalet edenler, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerinde kadrosu bulunmayan okul müdürlüğü, okul müdür başyardımcılığı ve okul müdür yardımcılığı görevlerini yürütenler ile bu kararnameye tabi görevlere vekalet eden sözleşmeli (6/2/1997 tarihli ve 97/9021 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki kadro karşılığı sözleşmeli personel hariç)vekalet nedeniyle öngörülen zam ve tazminatlardan faydalanamazlar.