Vekalet Aylığı nasıl hesaplanır, dolu ve boş kadroya vekalette vekalet aylığı hesaplama örnek hesaplama
Kamu görevinin asil olarak kadroya atanan memurlar tarafından yürütülmesi esas olmakla birlikte kurumların kadrolarında geçici veya sürekli boşalmalar olmaktadır. Memurların sürekli veya geçici sürelerde görevlerinden ayrıldıkları dönemlerde yerlerine kurum içinden veya dışından vekaleten görevlendirmeler yapılır. Vekalet görevi kamu hizmetlerinin sürekliliği ilkesinin bir gereğidir. Vekaleten bir kadroya atanan memurlara mevzuatta öngörülen şartları taşımaları halinde vekalet aylığı ile vekalet ettiği kadroya ait zam ve tazminat farkı ödemeleri yapılmaktadır. Bu çalışmamızda vekil memurlara ödenecek vekalet aylığı konusuna değineceğiz. Vekalet edilen kadroya ait zam ve tazminat farkı ödemeleri ise başka bir çalışmamızda ele alınacaktır.
Vekalet Görevi ve Vekalet Aylığı Verilmesinin Şartları
Vekalet görevi ve vekalet aylığı ile ilgili düzenleme Devlet Memurları Kanunun 86 ıncı maddesi ile yapılmıştır.
a-) Dolu Kadroya Vekalet:
Vekalet müessesi kapsamında dolu kadro ile ifade edilmek istenilen şey memurun kadrosuyla bağının kesilmemiş olmasıdır. Asil memurun hala kadrosunu muhafaza etmekle birlikte görevinden geçici olarak ayrılması durumunda dolu kadrodan bahsedilir. Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde kadronun dolu olduğu kabul edilir.
Dolu kadroya kurum içinden vekalet edilmesi halinde vekalet aylığı ilk üç ay için ödenmez. Vekalet görevlerinin 3 aydan fazla devam eden süresi için vekalet aylığı ödenir. Kurum içinden İlkokul öğretmenliği ile veznedarlık görevine vekaleten atananlara ise görevine başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı ödenir.
Dolu kadroya kurum dışından ve açıktan vekalet edenler göreve başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı alırlar.
b-) Boş Kadroya Vekalet
Boş kadro ile ifade edilmek istenilen bir kadroda görev yapan memurun artık o kadro ile bağının kopmasıdır. Memurun ölümü, istifası, emekli olması, başka kadroya atanması, memurluktan çıkarılması gibi hallerde memurun kadrosuyla ilişkisi kesilir. Dolayısıyla, bu kadrolara vekalet edilmesi halinde boş kadroya vekalet edilmiş olur.
Kurum içinden boş kadroya vekalet edilmesi halinde aylıksız vekalet esastır. İlk üç ay boş kadroya vekalette aylık ödenmez. Vekalet görevinin 3 aydan fazla devam eden süresi için vekalet aylığı ödenir. 657 sayılı Kanuna tabi kurumlarda mali, nakdi ve ayni sorumluluk gerektiren saymanlık kadrolarına atananlara göreve başladıkları aydan itibaren vekalet aylığı ödenir. Aynı şekilde ilkokul öğretmenliği ve veznedarlık görevine atamalarda da göreve başladıkları andan itibaren vekalet aylığı almaya hak kazanırlar.
Kurum içinden olduğu gibi kurum dışından vekalette de aylıksız vekalet esastır. Bu kanuna tabi kurumlarda çalışan veteriner hekim veya hayvan sağlık memurları, veteriner hekim veya hayvan sağlık memuru bulunmayan belediyelerin veterinerlik veya hayvan sağlık memurluğu hizmetlerini ifa etmek üzere bu hizmetlerle ilgili kadrolara vekalet aylığı verilmek suretiyle atanabilirler. Bu kadrolarda birden fazla personel olup bunlardan birisi boşalır ve o kadroya vekaleten görevlendirme yapılırsa vekalet aylığını ödenemez.
Boş kadroya açıktan atama yapmak yerine memurlar eliyle vekalet görevinin yürütülmesi arzulanmıştır. Ancak, ilkokul öğretmenliği (Yaz tatili hariç), tabiplik, diş tabipliği, eczacılık, köy ve beldelerdeki ebelik ve hemşirelik, mühendis ve mimarlık, veterinerlik, vaizlik, Kur’an kursu öğreticiliği, imam-hatiplik ve müezzin-kayyımlığa ait boş kadrolara Maliye Bakanlığının izni (mahallî idarelerde izin şartı aranmaz) ile, açıktan vekil atanabilir. Bu kadrolara atananlar göreve başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı alabilirler. Açıktan vekil olarak sayman ve veznedar ataması yapılamaz.
Vekalet Aylığı
Vekalet aylığı Devlet Memurları Kanunu'nun 175 inci maddesi ile düzenlenmiştir. Bu madde hükmüne göre aıktan vekaleten atanan memurlara vekalet aylığı ödenir. Kurum içinden veya kurum dışından bir kadroya vekaleten atananlara ise vekalet aylığı ödenebilmesi için, sınava girme şartı hariç, vekilin asilde aranan şartları taşıması gerekir. Vekilin atamasının Kurum içinden veya kurum dışından memur kadrosuna vekaleten görevlendirilecek kişilerin de memur olması gerekir.
Kurum içinden veya kurum dışından bir kadroya vekaleten atanan memurlara vekalet edilen görevin kadro derecesinin birinci kademesinin 1/3 ü vekalet aylığı olarak ödenir. Hesaplanması ise aşağıdaki şekilde yapılır.
[(Aylık+Ek Gösterge)*Maaş Katsayısı]*1/3
Açıktan vekil olarak atananlara ise vekalet edilen görevin kadro derecesinin birinci kademesinin 2/3'ü vekalet aylığı olarak ödenir. Köy ve kasaba imamlığına atananların alacağı vekalet aylığı asgari ücret aylığından az olamaz. Açıktan atanan memurların vekalet aylığı hesabına taban aylıkta ilave edilir. Kurum içinden ve kurum dışından atanan personellerin memur olması hasebiyle vekalet aylıklarında taban aylığın dahil edilmemesi gayet normal bir durumdur. Ancak, açıktan atananlar için taban aylığın hesaplamaya dahil edilmemesi maddi anlamda sıkıntı yaşamalarına sebep olur. Bunun dışında, açıktan vekaleten atananlar memurların yararlandığı sosyal haklardan da yararlanırlar. Açıktan atanan personellerin vekalet aylıklarının hesabı ise aşağıdaki gibi olur.
[(Aylık+Ek Gösterge)*Maaş Katsayısı]*2/3
(Taban Aylık Katsayısı*Maaş Katsayısı)*2/3
Açıktan vekil olan atanan kişilerin vekalet aylığı hesabına kıdem aylığı dahil edilmez.
Vekaleten görevlendirme müessesi ülkemizde çok sık uygulanmakta olup idarelerin personel planlamalarını yaparken çok daha titiz davranmaları gerekmektedir. İdarelerin vekaleten personel ataması uygulamasını mümkün olduğunca az yapmaları gerektiğini düşünüyoruz.
Güncelleme Tarihi: 04 Ekim 2022, 09:14
