Memur Maaşında SGK Kesintisi Hesaplama
Bilgisayar programı ya da elden maaş hesaplattıysanız size sorulması muhtemel sorulardan birisi memuriyete başlama tarihinizdir. Memuriyete başlama tarihiniz hem kıdem tazminatı hem de maaşınızdan yapılacak sosyal güvenlik kesintisi için önem arz eder. Memur maaşından ya Emekli Keseneği ya da Sosyal Güvenlik Primi Kesintisi yapılır. Maaştan bu kesintilerden hangisinin yapılacağı ise işe giriş tarihine göre tespit edilir.
Memurun maaşından yapılan kesintileri işe giriş tarihlerine göre iki ana başlık altında inceleyeceğiz.
- 01.10.2008 Tarihinden Önce İşe Giren Memurlar
- 01.10.2008 Tarihinden Sonra İşe Giren Memurlar
1-01.10.2008 Tarihinden Önce İşe Girenlerde SGK Kesintisi
Memur, eğer 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasanının yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce göreve başlamışsa maaşından Emekli Keseneği kesintisi ile GSS Devlet Katkısı Kesintisi yapılır.
Bu kesintiler 5434 sayılı yasanın 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bahsi geçen maddede;
"MADDE 14–Sandığın gelirleri şunlardır:
a) (Değişik birinci fıkra: 7/5/1986 - 3284/3 md.) İştirakçilerin emeklilik keseneğine esas aylık tutarları üzerinden her ay kesilecek % 16 emeklilik
d) (Değişik: 7/5/1986 - 3284/3 md.) (a) fıkrasında yazılı % 16 emeklilik keseneğine karşılık % 20, (b, c ve ç) fıkralarında yazılı paralara eşit olarak kurumlarınca verilecek karşılıklar" hükmü yer almaktadır. Bu madde hükmüne göre kişinin maaşından emekli sandığı keseneği olarak %16, devlet katkısı olarak da %20 tutarında kesinti yapılacaktır. Bunun dışında %12 tutarında GSS Devlet Katkısı vardır.
Memurun maaş unsurlarından emekli keseneği matrahına dahil olanlar ise şunlardır.
1-Aylık
2-Ek Gösterge
3-Kıdem Aylığı
4-Taban Aylık
Bu maaş unsurları esas alınarak emekli keseneği hesabı ise aşağıdaki gibi yapılır.
{(1+2+3+4)*En Yüksek Memur Maaşı+Ek Göstergeye Bağlı %Oran}*%16 Emekli Keseneği Kişi Payı
{(1+2+3+4)*En Yüksek Memur Maaşı+Ek Göstergeye Bağlı %Oran}*%20 Emekli Keseneği Kurum Payı
{(1+2+3+4)*En Yüksek Memur Maaşı+Ek Göstergeye Bağlı %Oran}*%12 GSS Devlet Katkısı
Ek Göstergeye göre uygulanacak oranlar ise aşağıda yer almaktadır.
– Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olanlarda % 225 ine
– Ek göstergesi 7600 (dahil) -8400 (hariç) arasında olanlarda % 215 ine,
– Ek göstergesi 6400 (dahil) - 7600 (hariç) arasında olanlarda % 195 ine,
– Ek göstergesi 4800 (dahil) - 6400 (hariç) arasında olanlarda % 165 ine,
– Ek göstergesi 3600 (dahil) - 4800 (hariç) arasında olanlarda % 145 ine
– Ek göstergesi 2200 (dahil) - 3600 (hariç) arasında olanlarda % 85 ine,
– Diğerlerinde % 55 ine,
tekabül eden miktarı emeklilik keseneğine ve kurum karşılığına tabi tutulur.
2016-2017 dönemi Toplu Sözleşme metninin 42. maddesi gereğince, 5434 sayılı yasanın Ek-70'inci maddesindeki oranlar yerine yukarıda yer alan oranlar uygulanacaktır.
Örnek Hesaplama;
1/4 V.H.K.İ
Memuriyete Başlangıç Tarihi: .01.01.1990
Ek Gösterge:2200
| Gösterge Aylığı | 1500*0.096058 | 144,09 |
|---|---|---|
| Ek Gösterge Aylığı | 0,096058*2200 | 211,33 |
| Kıdem Aylığı | 500*0,096058 | 48,03 |
| Taban Aylığı | 1000*1,503595 | 1.503,60 |
| Emekli Keseneği Devlet | [(1+2+3+4)+EYMM*%85]*%20 | 536,54 |
| Emekli Keseneği Kişi | [(1+2+3+4)+EYMM*%85]*%16 | 429,23 |
| GSS Devlet | [(1+2+3+4)+EYMM*%85]*%12 | 321,93 |
2-01.10.2008 Tarihinden Sonra İşe Başlayanlarda SGK Kesintisi
Memur, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memuriyete başlamışsa sosyal güvenlik primi keseneği hesabında 5510 sayılı yasaya tabi olur. Burada dikkat edilmesi gereken husus, kişinin bu tarihten daha önce 5434 sayılı yasaya tabi bir işte hiçbir zaman çalışmamış olmasıdır. Bu tarihten önce herhangi bir şekilde 5434 sayılı yasaya tabi olarak görev yapanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memuriyete başlamış olsa da emekli keseneği hesaplanırken 5434 sayılı yasaya göre işlem yapılır.
Bu tarihten sonra göreve başlayanların maaşından sosyal güvenlik primi kesintisi olarak; "Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm Primleri" ile "Genel Sağlık Sigortası Primi"dir. Bu primler, 5510 sayılı yasanın 81. maddesinde düzenlenmiştir. "Prim Oranları ve Devlet Katkısı" başlıklı bu maddede;
" Bu Kanun gereğince alınacak sigorta prim oranları aşağıdaki şekildedir:
a) Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının % 20’sidir. Bunun % 9’u sigortalı hissesi, % 11’i işveren hissesidir.
...." hükmü yer almaktadır. Genel Sağlık Sigortası Primi de yine aynı maddede düzenlenmiştir.
5510 sayılı yasayla getirilen bir diğer değişiklikte prime esas kazanç hesabında diğer bir deyişle matraha dahil olan maaş unsurlarıdır. 5510 sayılı yasanın "Prime esas kazançlar"başlıklı 80. maddesinde; "
Bu Kanuna göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında;
- a) Aylıklarını personel kanunlarına göre alan sigortalılar için;
1) İlgili kanunları uyarınca aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarları,
2) Memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları,
3) Makam, temsil ve görev tazminatları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca (bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç) ödenen tazminatlar (375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki (III) sayılı Cetvelin 1 inci ve 2 nci sıralarında sayılanlar ile düzenleyici ve denetleyici kurumların emsali personeli için, 152 nci maddenin “II- Tazminatlar” kısmının “A- Özel Hizmet Tazminatı” bölümünün (ğ) bendi ile “F- Denetim Tazminatı” bölümünün (b) bendinde yer alan tazminatlar esas alınır), 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 17 nci maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar üzerinden ödenen hizmet tazminatı (28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Kanun ile 17/11/1983 tarihli ve 2955 sayılı Kanuna göre tazminat veya üniversite ödeneği alanların sadece rütbelerinin karşılığı hizmet tazminatları), 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 12 nci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneği, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme,
V.H.K.İ
7/2
Memuriyete Başlangıç Tarihi: .01.01.2009
[table id=4 /]
Son olarak uygulamada yapılabilecek bir hataya dikkat çekerek konuya nihayet vermek istiyorum. KBS sisteminde tazminat oranı girilirken kişinin özel hizmet tazminatı, bölge tazminatı ve ek tazminat oranı ayrı ayrı yazılmayıp toplanarak tek kalem halinde yazılmaktadır. Bu durum kişinin sosyal güvenlik primi kesintileri ile GSS kesintilerinin fazla hesaplanmasına sebep olacağından özel hizmet tazminat oranı, ilave ve bölge tazminatı oranlarının ayrı ayrı yazılması hatalı hesaplamaya mahal bırakmayacaktır.
