Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun kapsamı ve nitelikleri

Bireysel Başvurunun Kapsamı

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (ve Sözleşme’ye ek Türkiye’nin tarafı olduğu protokoller) kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir.

 Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır.

 Bireysel başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz.

Bireysel Başvurunun Nitelikleri

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru Anayasa’da belirtilen hakları ihlal edilenlere tanınan özel bir hak arama yoludur.

Bireysel başvuru, maddî uyuşmazlıkta «haklı» veya «haksız» olmaktan bağımsız şekilde işleyen bir temel hak yargısıdır.

Bireysel başvurunun sonuçları, kişinin tarafı olduğu ve temel hak ihlâlinin ortaya çıktığı uyuşmazlıkta, derece mahkemeleri önündeki yargılamanın sonucundan bağımsızdır.

Bireysel Başvurunun Amacı Temel Hak İhlâllerini Ortadan Kaldırmaktır

Bireysel başvurunun varlık nedeni, Anayasa’da güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerin ihlal edilmesini önlemek; ihlal gerçekleşmişse ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmaktır.

Bireysel başvuru, «ihtiyati tedbir» talebine konu olan istisnai haller haricinde, başvuru üzerine çalışan bir hak koruma yöntemidir.

Bireysel başvurunun «sübjektif etkisi», başvurucu yönünden temel hak ihlâlinin ortadan kaldırılmasını ifade eder.

Bununla birlikte, bireysel başvurunun «objektif etkisinden», yani aynı ihlâllerin benzer olaylarda başka kişiler yönünden tekrarlanmaması yükümlülüğü yükleyen boyutlarından da söz etmek gerekir.

Bireysel Başvuru Kamu Gününden Kaynaklanan İşlemlere Karşı Yapılır

Bireysel başvuru kural olarak «kamu gücünden» kaynaklanan işlemlerine karşı yapılır.

Bireysel başvurunun amacı, devlet karşısında avantajsız ve güçsüz durumda olan kişilerin temel haklarını garanti altına almaktır.

Kamu gücü kavramından anlaşılması gereken şey; Devlet tüzel kişiliği içinde yer alan yasama, yürütme ve yargı organları ile bu organlara tâbi olan merciler ile yerinden yönetim kuruluşlarıdır.

Bununla birlikte, kamunun yükümlülüklerini özel kişi yada kurumlara devrettiği durumlarda Devlet, bu kişilerin eylemleri nedeniyle ortaya çıkan zararlardan da sorumlu tutulabilecektir.

 Bireysel başvuru, ikincil nitelikte bir kanun yoludur

İnsan hakları ihlallerinin önlenmesi, Anayasa Mahkemesi’nden önce, tüm idare ve yargı mercilerinin görevidir.

İdare organları ve yargı makamları, çoğunlukla temel hak ihlâlinin gerçekleşmesine neden olan yerlerdir. Bu sebeple, bu organ ve makamların öncelikle hak ihlâllerinden «kaçınmaları» beklenir.

Ortaya çıkan somut hak ihlallerinin önlenmesi bakımından, bu organ ve makamlar, ellerinden araçların niteliği ve ihlâl mağduru kişilere olan yakınlıkları bakımından daha etkin bir konumdadırlar.

Bu durum, aynı zamanda kişilere de ilave bir yükümlülük yüklemektedir: Temel haklarının ihlâl edildiğini ileri süren kişiler, söz konusu şikâyetlerini Anayasa Mahkemesi’nden önce bu organ ve makamlar önünde dile getirmeli ve çözüm aramalıdırlar.

 Bireysel başvuru, bir «Kanun Yolu» değildir.

 Bireysel başvuru, bir istinaf ya da temyiz incelemesi gibi düşünülmemelidir.

En sık rastlanan yanlışlardan biri, başvurucuların istinaf veya temyiz kanun yolunda ileri sürmeleri gereken iddiaları Anayasa Mahkemesi’nin önüne taşımalarıdır.

Bu gibi hallerde Anayasa Mahkemesi, görevinin derece mahkemelerindeki yargılama esnasında ortaya her türlü hukuka aykırılığı çözmek olmadığını titizlikle ifade etmektedir.

Anayasa Mahkemesi, kendisinin bir «süper temyiz mahkemesi» olmadığını vurgulamaktadır.

Kimler bireysel başvuru yapabilir?

Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Özel Durumlar

 Bireysel başvuruya konu olan hakkın mirasçılara intikali mümkünse ve devam edilmesinde mirasçıların menfaati varsa, başvuru görüşülebilir.

Yaşam hakkına yönelik olarak gerçekleştirilen ihlâllerden kaynaklı bireysel başvuruları takip hakkı her zaman mirasçılara geçer.

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Kamu tüzel kişileri bireysel başvuru yapamaz.

Köy Tüzel Kişiliği Başvuru Yapabilir mi ? (Büğdüz Köyü Muhtarlığı Başvurusu, Başvuru No. 2012/22).

Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları Başvuru Yapabilir mi? (Doğubayazıt Ticaret ve Sanayi Odası Başvurusu, Başvuru No. 2012/743)

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Özel hukuk tüzel kişileri sadece tüzel kişiliğe ait haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilir.

Vakıflar Başvuru yapabilir mi? (Mardin Süryani Katolik Kilisesi Başvurusu, Başvuru No. 2013/757)

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Yalnızca Türk vatandaşlarına tanınan haklarla ilgili olarak yabancılar bireysel başvuru yapamaz. Örneğin;

Seçme, Seçilme ve Siyasî Faaliyette Bulunma Hakları (AY. m. 67)

Siyasî Parti Kurma, Siyasî Partilere Girme ve Siyasî Partilerden Ayrılma Hakları (AY. m. 68)

Kamu Hizmetine Girme Hakkı (AY. m. 70)

 Kimler Bireysel Başvuru Yapabilir?

Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar - I

 Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Özel Durumlar

 Bireysel başvuruya konu olan hakkın mirasçılara intikali mümkünse ve devam edilmesinde mirasçıların menfaati varsa, başvuru görüşülebilir.

Yaşam hakkına yönelik olarak gerçekleştirilen ihlâllerden kaynaklı bireysel başvuruları takip hakkı her zaman mirasçılara geçer.

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Kamu tüzel kişileri bireysel başvuru yapamaz.

Köy Tüzel Kişiliği Başvuru Yapabilir mi ? (Büğdüz Köyü Muhtarlığı Başvurusu, Başvuru No. 2012/22).

Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları Başvuru Yapabilir mi? (Doğubayazıt Ticaret ve Sanayi Odası Başvurusu, Başvuru No. 2012/743)

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Özel hukuk tüzel kişileri sadece tüzel kişiliğe ait haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilir.

Vakıflar Başvuru yapabilir mi? (Mardin Süryani Katolik Kilisesi Başvurusu, Başvuru No. 2013/757)

Bireysel Başvuru Olağanüstü ve İstisnai Nitelikte Bir Hak Arama Yoludur

Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Yalnızca Türk vatandaşlarına tanınan haklarla ilgili olarak yabancılar bireysel başvuru yapamaz. Örneğin;

Seçme, Seçilme ve Siyasî Faaliyette Bulunma Hakları (AY. m. 67)

Siyasî Parti Kurma, Siyasî Partilere Girme ve Siyasî Partilerden Ayrılma Hakları (AY. m. 68)

Kamu Hizmetine Girme Hakkı (AY. m. 70)

Bireysel Başvuru Usulü

Bireysel başvuru formu – bireysel başvuru yapılabilecek yerler ve süre - temsil

Bireysel Başvuru Formu

Başvurular, Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü ekinde örneği bulunan ve Mahkemenin internet sitesinde yayımlanan «BAŞVURU FORMU» aracılığıyla resmî dilde yapılır. Formda Yer Alması Gereken Bilgiler:

Başvurucunun adı, soyadı, vatandaşlık numarası, doğum tarihi ve yeri, uyruğu, cinsiyeti, mesleği ve adresi, varsa telefon numaraları ve elektronik posta adresi.

Başvurucu tüzel kişi ise unvanı, adresi ve tüzel kişiliği temsile yetkili kişinin kimlik bilgileri, varsa telefon numaraları ve elektronik posta adresi.

Kanuni temsilcisi ya da avukatı varsa, kanuni temsilcisinin ya da avukatının adı, mesleği ve adresi, varsa telefon numarası ve elektronik posta adresi.

Kamu gücünün ihlale neden olduğu iddia edilen işlem, eylem ya da ihmaline dair olayların tarih sırasına göre özeti.

Bireysel başvuru kapsamındaki haklardan hangisinin hangi nedenle ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve delillere ait özlü açıklamalar.

Başvurucunun güncel ve kişisel bir temel hakkının doğrudan zedelendiği iddiasının dayanakları.

Başvuru yollarının tüketilmesine ilişkin aşamalar.

Başvuru yollarının tüketildiği veya başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarih.

Başvuru mazeret nedeniyle süresi içinde yapılamamışsa buna dair açıklamalar.

Başvurucunun talepleri.

Başvurucunun Mahkeme önünde devam eden bir başka başvurusu varsa numarası.

Varsa kamuya açık belgelerde kimliğinin gizli tutulması talebi ve bunun gerekçeleri.

Kısa mesaj (SMS) veya elektronik posta yoluyla bilgilendirme yapılmasını isteyip istemediği.

Başvurucunun varsa avukatının ya da kanuni temsilcisinin imzaları.

 (Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 59)

 Formun ve Eklerin Hazırlanması

  Başvuru formu,

İçtüzüğün 59 uncu maddesine uygun olarak düzenlenir.

Aynı maddede belirtilen belgeler ya da onaylı örnekleri başvuru formuna eklenir.

Başvuru formu okunaklı ve başvurunun esasına yönelik özlü bilgileri içerir şekilde hazırlanır.

Başvuru formunun ekler hariç on sayfayı geçmesi hâlinde başvurucunun ayrıca başvuru formuna olayların özetini eklemesi gerekir.

Başvurucu, başvuru formunun ekinde sunduğu belgeleri, tarih sırasına göre numaralandırarak her bir belgeyi tanımlayıcı başlıklar hâlinde dizi pusulasına bağlar.

Başvuru Nerelere Yapılabilir ?

Bireysel Başvurular,

Kanunda ve İçtüzükte belirtilen şartlara uygun biçimde İçtüzük ekindeki ve Mahkemenin internet sitesinde yayımlanan başvuru formuna uygun olarak;

Mahkemeye şahsen yapılabileceği gibi

 Diğer mahkemeler ya da

Yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla da yapılabilir.

Usulünce hazırlanan başvuru formu, harç tahsil makbuzuyla birlikte yukarıda belirtilen yerlere teslim edildiğinde başvurucu ya da temsilcisine alındı belgesi verilir ve bu tarih, başvurunun yapıldığı tarih olarak kabul edilir.

Mahkemeler ya da yurt dışı temsilciliklerine teslim edilen başvuru formu ve ekleri gerekli kayıt işlemleri yapılıp fiziki ve elektronik ortamda Mahkemeye gönderilir. Dava ve diğer yargılama işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirildiği hallerde UYAP kullanılarak veriler kaydedilir ve saklanır.

Genel Kurul; elektronik ortamda, güvenli elektronik imza kullanılarak başvuru yapılabilmesine ilişkin karar alabilir.

 (Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 63)

Başvuru Süresi ve Mazeret

Bireysel Başvuru Süresi;

Başvuru yollarının tüketildiği ve buna ilişkin kararın kesinleştiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gündür.

Başvurucu mücbir sebep veya ağır hastalık gibi haklı bir mazereti nedeniyle süresi içinde başvurusunu yapamadığı takdirde, mazeretinin kalktığı tarihten itibaren onbeş gün içinde ve mazeretini belgeleyen delillerle birlikte başvurabilir.

 Komisyon, öncelikle başvurucunun mazeretinin geçerli görülüp görülmediğini inceleyerek mazereti kabul veya reddeder.

(Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 64)

Başvurucunun Temsili

Bireysel Başvuru;

Bizzat Başvurucu

Kanunî Temsilcisi

 Avukatı

tarafından yapılabilir.

Avukat veya kanuni temsilci aracılığıyla yapılan başvurularda temsile dair yetki belgesinin sunulması zorunludur.

Başvurucunun avukatı ya da kanuni temsilcisi varsa onunla yapılan yazışmalar ya da ona yapılan tebligatlar başvurucuya yapılmış sayılır.

 (Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 61)

Kabul Edilebilirlik İncelemesi

Kabul edilebilirlik kavramı – başlıca kabul edilebilirlik koşulları – eksiklerin incelenmesi ve yaptırımı

 «Kabul Edilebilirlik Kavramı»

 Bireysel Başvurunun «Kabul Edilebilirliği»;

Anayasa Mahkemesi’nin, Başvurucunun temel bir hakkının ihlâl edildiğine karar verdiği anlamına gelmemektedir.

«Kabul Edilebilir» bulunan başvuru, bireysel başvurunun şekli ve maddi şartları açısından herhangi bir eksiklik taşımayan; aynı zamanda Mahkeme’nin kişi, yer ve zaman bakımında yetkisi içinde kalan bir başvuru anlamını taşır.

Bir başvurunun «kabul edilebilir» olması, yapılan inceleme sonucunda mutlaka bir ihlâl bulunacağı anlamına gelmez.

 Bireysel Başvuruların Başlıca Kabul Edilebilirlik Koşulları - I

«Başvuru Yollarının Tüketilmesi»

İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması gerekir.

«Olağanüstü Kanun Yolları», tüketilmesi gereken bir başvuru yolu mudur ?

Aynı anda hem hukuk hem de ceza yargılaması yapılabilecek konularda, Başvurucunun her iki yolu da tüketmesi gerekli midir?

Bireysel Başvuruların Başlıca Kabul Edilebilirlik Koşulları - II

«Yasama İşlemleri» ile «Düzenleyici İdari İşlemler» Kategorisi

Bireysel başvuru kural olarak «kamu gücünden» kaynaklanan işlemlerine karşı yapılır.

Kamu gücü kavramından anlaşılması gereken şey; Devlet tüzel kişiliği içinde yer alan yasama, yürütme ve yargı organları ile bu organlara tâbi olan merciler ile yerinden yönetim kuruluşlarıdır.

Buna rağmen, 6216 sayılı Kanun’da Yasama işlemleri ile düzenleyici idari işlemler aleyhine doğrudan bireysel başvuru yapılamayacağı düzenlenmiştir.

Düzenleme Anayasa’ya aykırı mı

«Örtülü İdarî İşlem» niteliğinde yasama işlemlerinin akıbeti ne olacak?

 Bireysel Başvuruların Başlıca Kabul Edilebilirlik Koşulları - III

    «Süre» Koşulu

Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten; başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.

Başvurucu mücbir sebep veya ağır hastalık gibi haklı bir mazereti nedeniyle süresi içinde başvurusunu yapamadığı takdirde, mazeretinin kalktığı tarihten itibaren onbeş gün içinde ve mazeretini belgeleyen delillerle birlikte başvurabilir.

 (Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 64)

 Form ve eklerinin ön incelemesi ve eksiklikler

Bireysel Başvuru Bürosu

Gelen başvuruları şeklî eksiklikler bulunup bulunmadığı yönünden inceler.

Başvuru formunda veya eklerinde herhangi bir eksiklik tespit edilmesi hâlinde, bunların tamamlattırılması için başvurucuya, varsa avukatına veya kanuni temsilcisine onbeş günü geçmemek üzere bir süre verilir.

Eksikliklerin tamamlattırılmasına dair yazıda başvurucuya geçerli bir mazereti  olmaksızın verilen sürede eksiklikleri tamamlamadığı takdirde başvurusunun reddine karar verileceği bildirilir.

Başvurunun;

Süresinde yapılmadığı,

59 uncu ve 60 ıncı maddelerdeki şekil şartlarına uygun olmadığı ve

Tespit edilen eksikliklerin verilen kesin sürelerde tamamlanmadığı hâllerde

Komisyonlar Başraportörü tarafından reddine karar verilir ve başvurucuya tebliğ edilir. Bu karara tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Komisyona itiraz edilebilir. Bu konuda Komisyonların verdiği kararlar kesindir.

(Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 6)

Başvuru Sonucunda Verilebilecek Kararlar

Karar türleri – oylamalar – kararların şekli, imzalanması, yayımlanması ve tebliği – düşme kararı – pilot karar usulü

İnceleme Sonucunda Verilebilecek Karar Türleri

 Bireysel Başvurunun Esasının İncelenmesi Sonucunda

Başvurucunun bir hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir. Ancak;

Yerindelik denetimi yapılamaz,

idari eylem ve işlem niteliğinde karar verilemez.

Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir.

Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hâllerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilir veya genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilebilir.

(6216 sayılı Kanun, m. 50)

Bölüm ve Komisyonlarda Oylama ve Karar

 Bölüm ve Komisyonlar

Kararlarını salt çoğunlukla alırlar.

Komisyonlarca başvurunun kabul edilebilirliği ya da edilemezliği kararları oybirliği ile alınır. Oybirliği sağlanamayan durumlarda karar vermek üzere başvuru, Bölüme havale edilir.

Komisyonlar, Bölüm Başkanının uygun bulduğu konularda, raportörler tarafından hazırlanan karar taslaklarının toplantı yapmalarına gerek bulunmaksızın kıdemsiz üyeden başlanarak imzalanması suretiyle de karar alabilirler. Komisyon üyelerinden birisinin bu konunun toplantıda görüşülmesini talep etmesi hâlinde anılan usul uygulanmaz.

Bölüm veya Komisyonlarca uygun görülmesi ve işin niteliğinin izin vermesi hâlinde elektronik oylama yapılması mümkündür. Açık oylama yapıldığı durumlarda oylamaya kıdemsiz üyeden başlanır.

 (Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 72)

Komisyon Kararlarının Şekli

Komisyon Kararlarında şu bilgiler yer alır:

Sayfa üst bilgisi olarak;

Mahkemenin amblemi,

 “Anayasa Mahkemesi” ibaresi,

Kararı veren Bölümün ilgili Komisyonu,

Karar metninde;

Başvuru numarası,

Karar tarihi,

Komisyon Başkanı ve üyeler ile raportörün adları,

Tarafların ve varsa temsilcilerinin adları,

Mahkeme önünde izlenen usulün anlatımı,

Davaya konu olgular,

Tarafların iddia ve savunmalarının özeti,

Kararın gerekçesi,

Hüküm fıkrası,

Yargılama masrafları.

Kararlara sayfa ve paragraf numaraları eklenir.

 (Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 77)

Bölüm Kararlarının Şekli

Bölüm Kararlarında şu bilgiler yer alır:

Kararın ilk sayfasında;

Mahkemenin amblemi,

“Anayasa Mahkemesi” ibaresi,

Kararı veren Bölüm

Başvuru Numarası

Karar Tarihi

Diğer Sayfalarında;

Başvuru numarası,

Karar tarihi,

Bölüm Başkanı ve üyeler ile raportörün adları,

Tarafların ve varsa temsilcilerinin adları,

Mahkeme önünde izlenen usulün anlatımı,

Davaya konu olgular,

Tarafların iddia ve savunmalarının özeti,

Kararın gerekçesi,

Hüküm fıkrası,

Yargılama masrafları.

Heyete katılan üyelerin birlikte veya ayrı ayrı varsa karşı oy yazısı veya farklı ya da ek gerekçesini karara ekleme hakkı vardır

 (Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 78)

 Kararların İmzalanması, Tebliği ve Yayımlanması

Bölüm ve Komisyonların Verdikleri Kararlar;

Heyeti oluşturan Başkan ve kıdem sırasına göre tüm üyeler tarafından imzalanır ve Mahkeme mührüyle mühürlenir.

Karşı oy yazısı veya farklı ya da ek gerekçeler, kararın verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde Bölüm Başkanlığına sunulur. Bu süre içinde teslim edilmeyen karşı oy yazısı veya farklı ya da ek gerekçeler dikkate alınmaz.

Bölümler ve Komisyonlarca verilen kararlar kesindir. Kararların imzalı asıl suretleri Mahkeme arşivinde saklanır. Birer örneği başvurucuya, Adalet Bakanlığına ve diğer ilgililere tebliğ edilir.

Bölüm kararlarının tümü ile Komisyon kararlarından kabul edilebilirlik açısından ilkesel önem taşıyanları Mahkemenin internet sitesinde yayımlanır.

Bölüm Başkanının tespit ettiği,  Bölüm tarafından verilen pilot karar niteliğinde ya da içtihadın ortaya konulması açısından ilkesel önemi haiz kararlar Resmî Gazete’de yayımlanır.

(Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 81)

                Düşme Kararı

Bölüm ve Komisyonlar, yargılamanın her aşamasında;

Aşağıdaki hâllerde DÜŞME KARARI verilebilir:

Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi.

Başvurucunun davasını takipsiz bıraktığının anlaşılması.

İhlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması.

Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.

Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir.

(Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 80)

 «Pilot Karar» Usulü

Bir başvurunun yapısal bir sorundan kaynaklandığını ve bu sorunun başka başvurulara da yol açtığını tespit etmeleri ya da bu durumun yeni başvurulara yol açacağını öngörmeleri hâlinde, PİLOT KARAR USULÜNÜ uygulayabilirler. Bu usulde,

Konuya ilişkin Bölüm tarafından pilot bir karar verilir.

Benzer nitelikteki başvurular idari mercilerce bu ilkeler çerçevesinde çözümlenir;

Çözümlenmediği takdirde Mahkeme tarafından topluca görülerek karara bağlanır.

Bölüm, pilot karar usulünü resen, Adalet Bakanlığının ya da başvurucunun istemi üzerine başlatabilir.

Pilot karar uygulaması için seçilen başvuru, gündemin öncelikli işleri arasında sayılır.

Bölüm pilot kararında, tespit ettiği yapısal sorunu ve bunun çözümü için alınması gereken tedbirleri belirtir.

Bölüm pilot kararla birlikte, bu karara konu yapısal soruna ilişkin benzer başvuruların incelenmesini erteleyebilir. İlgililer erteleme kararı hakkında bilgilendirilirler. Bölüm, gerekli gördüğü takdirde ertelediği başvuruları gündeme alarak karara bağlayabilir.

(Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, m. 75)

Güncelleme Tarihi: 05 Mayıs 2021, 21:13