Yeniden alıma çıkıldığında daha ucuza alım yapılabileceği gerekçesiyle ihale iptal edilebilir mi?
İdarenin kısıtlı kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması adına oluşabilecek kamu zararının önlenmesi, ihale komisyonunca hizmetin yeniden alımının daha düşük fiyatlara gerçekleştirilebileceği şeklinde değerlendirmelerine ilişkin hususların da ne şekilde gerçekleştirileceğini ortaya koyan açık herhangi bir bilgi veya belgenin bulunmaması halinde ihalenin iptalinin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilemeyeceği.
Toplantı No: 2021/017
Gündem No: 44
Karar Tarihi: 28.04.2021
Karar No: 2021/UH.I-908
BAŞVURU SAHİBİ:
Mikromed Tıbbi Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Ankara İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 22.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Halk Sağlığı Laboratuvarı Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Mikromed Tıbbi Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 09.04.2021 tarih ve 18777 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.04.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/665 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 03.02.2021 tarihli kesinleşen ihale kararı ile ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak Diyarmed Sağ. Ür. San. ve Tic. A.Ş. –Özgün Kim. Mad. Tıbbi Malz. Sağ. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin belirlendiği, sonrasında 17.03.2021 tarihli ve 2021/UH.I-629 sayılı Kurul kararı ile anılan iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, sonrasında ihalenin üzerlerinde bırakılması gerekirken ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile fiyat farkı bulunduğu ve kaynakların etkin ve verimli kullanılması açısından ihalenin yeniden yapılması gerektiğine karar verildiği, ihalede 4 geçerli teklifin bulunduğu ve bu tekliflerin 3 tanesinin yaklaşık maliyetin altında olduğu, dolayısıyla ihalede rekabet, eşit muamele ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin sağlandığı, nitekim taraflarının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, tekliflerinin yaklaşık maliyetin % 87'si oranında olduğu ve yaklaşık maliyetten 11.097.623,00 TL daha düşük olduğu, konuya ilişkin emsal Kurul kararlarının bulunduğu, dolayısıyla ihalenin iptaline ilişkin kararın iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun ”Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir. “ hükmü yer almakta olup,
Söz konusu maddenin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
Adı: Halk Sağlığı Laboratuvarı Hizmet Alımı” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalede 14 adet doküman indirildiği, 03.02.2021 tarihli ihale komisyon kararına göre, ihaleye 4 isteklinin teklif sunduğu ve teklif sunan isteklilerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi isteklilerin sırasıyla Diyar Med Sağlık Ür. San. Tic. A.Ş. - Özgün Kim. Mad. Tıbbi Malz. Sağ. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı ve Mikromed Tıbbi Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmüştür.
İhale komisyonu kararının isteklilere tebliği sonrasında başvuru sahibi Mikromed Tıbbi Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin itirazen şikayet başvurusu üzerine 17.03.2021 tarihli ve 2021/UH.I-629 sayılı Kurul kararının alındığı ve söz konusu kararda “Diyarmed Sağ. Ür. San. ve Tic. A.Ş. –Özgün Kim. Mad. Tıbbi Malz. Sağ. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği görülmüştür.
Anılan Kurul kararı sonrasında 06.04.2021 tarihli ihale komisyonu kararının alındığı ve söz konusu kararda “…Yapılan ihale sonucunda ekonomik açıdan en avantajlı firma olarak belirlenen firma ile şikayet sahibi en avantajlı ikinci firmanın teklifleri arasında 4.691.695,69 TL (DörtmilyonaltıyüzdoksanbirbinaltıyüzdoksanbeşTürkLirası altmışdokuzKuruş) fiyat farkı olması, şikayet sahibi firmanın teklif etmiş olduğu fiyatın, gerçekleşen ihalede alınan fiyatlara göre piyasa rayiç fiyatlarının çok üzerinde olması, kısıtlı kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması adına oluşabilecek kamu zararının önlenmesi, ihale komisyonunca hizmetin yeniden alımının daha düşük fiyatlara gerçekleştirilebileceği değerlendirildiğinden ihale idari şartnamesinin bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi başlıklı 34. Maddesi “İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez…” hükmü gereğince ihaleye verilen tüm tekliflerin reddedilerek..” gerekçesi ile ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.
İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu ve bu hususların açıkça ortaya konulması gerektiği anlaşılmıştır.
İdarece ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi isteklilerin teklif fiyatları arasındaki fark bulunması hususuna ihalenin iptaline ilişkin gerekçeler arasında yer verilmekle birlikte; 03.02.2021 tarihli ihale komisyon kararında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Diyar Med Sağlık Ür. San. Tic. A.Ş. - Özgün Kim. Mad. Tıbbi Malz. Sağ. Hizm. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin 17.03.2021 tarihli ve 2021/UH.I-629 sayılı Kurul kararı ile değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, ancak, teklifi ihalede geçersiz kabul edilen bir isteklinin teklifinin, teklifi ihalede geçerli kabul edilen diğer bir teklifin değerlendirilmesinde dikkate alınmasına yönelik bir usulün kamu ihale mevzuatında bulunmadığı anlaşılmıştır.
İhalenin iptal gerekçesinde ayrıca, başvuru sahibi isteklinin teklif etmiş olduğu fiyatın, gerçekleşen ihalede alınan fiyatlara göre piyasa fiyatlarının çok üzerinde olduğu yönünde hususlar ifade edilmektedir.
Bahse konu kararda idarenin, yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığına ilişkin herhangi bir aykırılık tespitinin bulunmadığı ve ilk ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklinin teklif tutarının başvuruya konu ihaleye ait idarece hazırlanan yaklaşık maliyet tutarının altında olduğu anlaşılmış olup, bunun dışında başvuruya konu ihalede piyasa rayiç fiyatlarının ne olduğunu ya da ne şekilde hesaplandığını gösteren herhangi bir bilgi veya belgeye de yer verilmediği görülmüştür.
Yine idarenin kısıtlı kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması adına oluşabilecek kamu zararının önlenmesi, ihale komisyonunca hizmetin yeniden alımının daha düşük fiyatlara gerçekleştirilebileceği şeklinde değerlendirmelerine ilişkin hususların da ne şekilde gerçekleştirileceğini ortaya koyan açık herhangi bir bilgi veya belgenin bulunmadığı da anlaşılmaktadır.
Bu bakımdan idarenin ihalenin iptaline ilişkin gerekçelerinin, kamu ihale mevzuatı uyarınca idareye ihalenin iptali yönünde tanınan takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
