Üst yöneticinin yakınları ihalelere katılabilir mi?

Soru: "........'de görev yapıyorum. İhale yetkilisinin belli yakınlarının ihalelere katılmalarının yasak olduğunu biliyoruz. Aynı yasak üst yöneticilerin yakınları için de geçerli mi? Üst yöneticilerin yakınları ihaleye katılmak için başvuru yaptığında reddetmeli miyiz?"

Cevap: Bilindiği üzere, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan halelerin tabi olacağı hükümler 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile düzenlenmiştir. Mal ve hizmet alımı ile  yapım işleri  4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yürütülmektedir.  Satım, kiraya verme, trampa, sınırlı ayni hak tesisi gibi kamuya gelir sağlanmasına yönelik işlere ilişkin ihaleler ise  2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre yürülmektedir.

4734 sayılı yasada  ihale yetkililiği görevi harcama yetkilisi tarafından kullanılırken  2886 sayılı yasada ita amiri tarafından yürütülmektedir. İki kanunda üst yöneticiye farklı görevler biçildiği için konunun iki kanun hükümlerine göre ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir.

A- 2886 sayılı yasa kapsamındaki ihaleler:

2886 sayılı yasa kapsamında yürütülen ihalelere katılamayacak olanlar Kanunun 6 ncı maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre;

"İhaleye katılamayacak olanlar:

Madde 6 – Aşağıdaki şahıslar doğrudan veya dolaylı olarak ihalelere katılamazlar:

1. İhaleyi yapan idarenin;

,a) İta amirleri,

b) İhale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanlar,

c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dahil) kan ve sıhri hısımları,

d) (Değişik : 2/3/1984 - 2990/2 md.) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şahısların ortakları (bu şahısların yönetim kurullarında görevli olmadıkları anonim ortaklıklar hariç).

2. Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar"

idarenin düzenlemiş oldukları ihalelere katılamazlar. 

Yukarıda yer alan madde hükmüne baktığımızda üst yöneticiler (ita amirleri) ile bu kişilerin eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dahil) kan ve sıhri hısımları kurumlarının düzendikleri ihalelere katılmazlar.  Bu şahısların ortakları (bu şahısların yönetim kurullarında görevli olmadıkları anonim ortaklıklar hariç) da ihaleye katılma yasaklarına tabidirler.

B- 4734 sayılı yasa kapsamındaki ihaleler:

4734 sayılı yasa kapsamında yürütülen ihalelere katılamayacak olanlar Kanunun 11 inci maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre;

"İhaleye katılamayacak olanlar

Madde 11- Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

..

c) İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler.

..

 e) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri.

f) (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10’undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç). 

..."

idarenin düzenlediği ihalelere katılamazlar.

Yukarıdaki madde hükmüne göre, ihale yetkilisi (harcama yetkilisi) ile bunların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri ihalelere katılamazlar. Bu kişilerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10’undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç) de ihalelere katılmaktan yasaklıdırlar. Ancak üst yöneticiler, bunların yakınları ve ortaklıklarının ihalelere katılmasını engelleyici bir düzenleme bulunmamaktadır.
Dolayısıyla,  kurumların üst yöneticileri ile bunların yakınları ve ortağı oldukları firmaların 4734 sayılı yasa kapsamındaki ihalelere katılmalarını engelleyici bir husus bulunmamaktadır. Bu hususun çeşitli sakıncalara sebebiyet vereceği dikkate alındığında bir an evvel yasal düzenleme yapılmasının uygun olacağını değerlendirmekteyiz.

Bu yazının tüm hakları www.mevzuatinyeri.com a  aittir.. ” www.mevzuatinyeri.com” şeklinde aktif link verilmesi kaydıyla içerik kullanılabilir. Link vermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır