İhalede tek geçerli teklif kalması rekabetin oluşmadığı anlamına gelir mi?
KİK, ihalelerde teklif değerlendirme süreçleri sonucunda tek geçerli teklif kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceğine ve bu gerekçeye ihalenin iptal edilmesinin yerinde olmadığına kara verdi
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Amasya İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/604750 İhale Kayıt Numaralı “2021 Yılı 3 Kısım Et ve Et Ürünleri Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Amasya İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 15.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2021 Yılı 3 Kısım Et ve Et Ürünleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Talha Ticaret / Sezai Şener - Kılıçcambaz Toptan Gıda Tic. / Ahmet Kılıçcambaz İş Ortaklığının 21.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.12.2020 tarih ve 59350 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/2170 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhalenin 1’inci kısmında üç firmanın yeterlilik belgelerinin istenilen kriterleri taşımadığı gerekçesiyle değerlendirilme dışı bırakıldığı ve bahse konu karardan sonra ihalenin iptal edildiği, bu durumun hak kaybına uğramalarına neden olduğu ve hukuka aykırılık içerdiği, ihalede yeterli ölçüde rekabetin ve kamu yararının sağlandığı, yaklaşık maliyette herhangi bir hatanın bulunmadığı, ihalenin bütün aşamalarının gerçekleştirildiği, tekliflerin değerlendirildiği, yeterlilik şartlarını karşılayamayan istekliler ile diğer firmaların teklif fiyatlarının karşılaştırılmasının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine aykırı olduğu, idare tarafından ihalenin “verilen diğer teklifler göz önüne alındığında daha düşük bedelle gerçekleştirilebileceği” gerekçesiyle iptal edildiği, başka bir gerekçeye yer verilmediği, idarenin geçerli olmayan en düşük teklif ile geçerli olan en düşük teklif tutarlarını karşılaştırılarak kamu zararına neden olunacağı tespitini yaptığı, somut olaydaki durum ve ihale konusu işin niteliği göz önüne alındığında geçerli teklif sunmayan isteklilerin teklif fiyatından hareketle kamu zararına sebep olunacağı sonucuna ulaşmanın uygun olmayacağı, bu açıdan ihalenin 1'inci kısmının iptaline yönelik kararın yerinde olmadığı, ayrıca tarafınca yapılan bir itirazen şikayet başvurusu üzerine emsal olarak 23.01.2020 tarihli ve 2020/UM.II-187 sayılı Kurul kararının alındığı,
...
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu malın;
a) Adı: 2021 YILI 3 KISIM ET VE ET ÜRÜNLERİ ALIMI
b) Varsa kodu: 03.02.04.01
c) Miktarı ve türü: 3 Kısım 8 Kalem Et ve Et Ürünleri alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Teslim edileceği yerler: Amasya Üniversitesi Sabuncuoğlu Şerefeddin Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Merzifon Kara Mustafa Paşa Devlet Hastanesi
Suluova Devlet Hastanesi
Gümüşhacıköy Devlet Hastanesi
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun yukarıda yer verilen hükümlerinden ihalenin iptal edilmesi hususunda idarelere takdir yetkisinin tanındığı, ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu, dolayısıyla idarelerin ihalenin iptaline dair aldığı kararların dayandığı gerekçelerin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olması gerektiği anlaşılmaktadır.
17.12.2020 onay tarihli ihale komisyonu kararından başvuruya konu ihalede 8 adet ihale dokümanı indirildiği, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilen ve 3 kısımdan oluşan ihalenin birinci kısmına 3 adet teklif sunulduğu, Etik Et ve Et Ürünleri Gıda Tar. Hay. İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin sunulan geçici teminat mektubunun uygun olmaması ve İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde belirtilen “Tüzel Kişilerde Ortaklık Bilgilerine ve Yönetimdeki Görevlilere İlişkin Son Durumu Gösterir Belge”nin sunulmaması sebebiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Zirve Et Ürünleri Tarım İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise iş deneyimi tevsik etmek üzere sunulan faturalara ait sözleşmenin bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ilgili kısma verilen teklifler göz önüne alındığında ihalenin daha düşük bedelle gerçekleştirilebileceğinin anlaşıldığı belirtilerek Talha Ticaret / Sezai Şener - Kılıçcambaz Toptan Gıda Tic. / Ahmet Kılıçcambaz İş Ortaklığının teklifinin de değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği ve ihalenin bütün kısımlarının iptal edildiği anlaşılmıştır.
İdare tarafından ihalenin iptaline yönelik olarak ihalede verilen diğer teklifler dikkate alındığında ihalenin daha düşük bedelle gerçekleştirilebileceği gerekçesine yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin şikayet başvurusuna verilen cevap yazısında ise ihalede 8 adet doküman indirildiği, 1’inci kısma 3 teklif verildiği, birinci ve ikinci en düşük teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı, üçüncü teklif sahibi Talha Ticaret / Sezai Şener - Kılıçcambaz Toptan Gıda Tic. / Ahmet Kılıçcambaz İş Ortaklığının teklifinin diğer tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması gerekçeleriyle birlikte değerlendirildiğinde ihalede rekabet ortamının sağlanamadığı belirtilmiştir.
Başvuruya konu ihalenin birinci kısmına 3 adet teklif verildiği, tekliflerin tamamının yaklaşık maliyetin altında olduğu, ayrıca Talha Ticaret / Sezai Şener - Kılıçcambaz Toptan Gıda Tic. / Ahmet Kılıçcambaz İş Ortaklığı tarafından verilen teklifin yaklaşık maliyetten 341.410,00 TL daha düşük olduğu görülmüştür.
İdare tarafından ihalenin iptaline ilişkin olarak ihalenin daha düşük bedelle gerçekleştirilebileceği ve rekabet ortamının sağlanamadığı hususları dışında başka bir gerekçeye yer verilmediği, geçerli olmayan teklif tutarları ile geçerli teklif tutarı karşılaştırılarak ihalenin daha düşük bedelle gerçekleştirilebileceği tespitinin yapıldığı, fakat ilgili kısma verilen tekliflerin söz konusu kısmın yaklaşık maliyetinin altında olduğu, bu açıdan ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin dikkate alınması gerektiği, ayrıca ihalelerde teklif değerlendirme süreçleri sonucunda tek geçerli teklif kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği anlaşıldığından ihale iptal gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “…
Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
…
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında ise “…İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikâyet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması bulunmaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 21.12.2020 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, bahse konu şikayet dilekçesinde anılan iddiaya yer verilmediği, ayrıca idare tarafından bahse konu istekliye gönderilen şikayete cevap yazısında da ilgili hususun belirtilmediği görülmüştür.
İdareye şikâyet başvurusunda yer verilmeyen ve idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda da yer almayan söz konusu iddianın itirazen şikâyet kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından bahse konu iddianın şekil yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca başvuru sahibinin henüz sonuçlandırılmamış ve hükümsüz hale gelmemiş bir ihale var iken yeniden açık ihale usulü ile ihaleye çıkılmasının mevzuatın temel ilkelerine aykırı olduğu yönündeki iddiasının başvuruya konu ihaleye yönelik bir iddia olmadığı, bu sebeple incelenmesine gerek bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir.” açıklaması yer almaktadır. 3 kısımdan oluşan ihalenin şikayete konu edilen 1’inci kısmına ilişkin yaklaşık maliyete göre 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince şikayet bedeli olarak yatırılması gereken tutarın 12.284,00 TL olduğu ve başvuru sahibi tarafından başvuru bedelinin 18.426,00 TL olarak yatırıldığı görülmüş olup, bu çerçevede başvuru sahibi isteklinin yazılı talebi halinde fazla yatırılan 6.142,00 TL’nin anılan istekliye iadesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
