İdari Şartnamedeki Düzenlemeye Rağmen Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması Yapılması Kamu Zararı Sayıldı

Sayıştay Temyiz Kurulu, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmayacak ihalede aşırı düşük teklif sınır değeri hesaplanarak, bu sınırın altında kalan isteklilerin ihale dışı bırakılmasını kamu zararı kabul etti.

Kamu İdaresi Türü  Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı   2015
Dairesi   7
Dosya No    41956
Tutanak No     44154
Tutanak Tarihi    28.2.2018
Kararın Konusu    İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

Konu: İhalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklife verilmemesi.

....
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

41 sayılı ilamın 25. Maddesiyle; ... Belediyesinin ... kayıt numarası ile 26.5.2015 gününde ihalesini yaptığı ... Ocağı işinde ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklife verilmemesi suretiyle ... TL için tazmin kararı verilmiştir.

İhalenin yapıldığı tarihte yürürlükte olan Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliğinin 60. maddesinde,

“ (Değişik: RG-26/6/2010-2 7623; Değişik:RG- 7/6/2014-29023)

(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

(a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

(b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

(c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler geçerli teklif olarak belirlenir.

3) İhale ilanında ve dokümanında ihalenin, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin sonuçlandırılacağının belirtilmesi halinde; ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılır.

4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde, ihale ilanında ve dokümanında sınır değerin altında olan tekliflerin reddedileceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri açıklama istenmeksizin reddedilir.” denilmektedir.

İşe ait İdari Şartnamenin 33.2’nci maddesinde, ”İhale, kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacaktır. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 nci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” hükmü yer almış ve işe ait ilanın diğer hususlar kısmında da, "İhale, kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacaktır.” açıklamasına yer verilmiştir. Dolayısıyla anılan ihalede, aşırı düşük sorgulaması yapılmaması kararlaştırılmıştır.

4734 sayılı Kanunun 40. Maddesinde ise;

"Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.” hükmü bulunmakta olup, bu hükme göre fiyat dışı unsurlar dikkate alınmayacak ise sadece fiyat üzerinden değerlendirme yapılacak ve en düşük teklif ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenecektir. İhale dokümanının incelenmesinde, ihaleye ilişkin herhangi bir fiyat dışı unsur belirlenmediği görülmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre ilam konusu ihalenin; aşırı düşük teklif sorgulaması ve fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılmaksızın, geçerli teklifler içinden en düşük olan teklif sahibine bırakılması gerekecektir.

Söz konusu ihalenin yaklaşık maliyetinin ... TL olduğu, ihaleye ... ’ün ... TL, ... Şti.’nin ... TL, ... ’nın ... TL, ... Ltd. Şti.’nin ... TL ve ... ’in ... TL teklif ettiği, 5 isteklinin belgeleri ile tekliflerinin uygun olduğunun ihale komisyonunca belirlendiği görülmekle birlikte, ihale kararında ... ’in ... TL’lik teklifinin aşırı düşük olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmıştır.

Ancak verilen tekliflere ilişkin belgelerde eksiklik bulunmadığından, teklif edilen fiyattan dolayı teklifin geçersiz sayılması, idari şartnamenin 33.2 maddesine aykırıdır. Aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin sonuçlandırılacağının belirlendiği ve fiyat dışı unsurların da dikkate alınmayacağı söz konusu ihalede aşırı düşük teklif sınır değeri hesaplaması ve bu hesabı esas alarak işlem yapması idari şartnameye aykırıdır.

Savunmada; en düşük teklif veren firmanın, söz konusu işi teklif ettiği bedel üzerinden gerçekleştirmesinin mümkün olmadığı, teknik şartnamede belirtilen özellikler çerçevesinde kullanılacak malzeme ve işin kaliteli yapılabilmesi açısından ve ileriki zamanlarda idare açısından telafisi zor olabilecek sonuçlar doğuracağı belirtilmiştir, ancak bu hususların idari şartname düzenlenir iken göz önünde bulundurarak şartnamenin düzenlenmesi gerekmektedir. Zira bu ihaleye teklif veren firmalar idari şartname hükümleri uyarınca hazırlıklarını yaparak teklif vermektedir. Şartnamede dikkate alınmayacağı bildirilmiş hususların ihale aşamasında dikkate alınarak, ihalenin bu doğrultuda sonuçlandırılması mevzuata aykırı ve katılan firmalar açısından haksızlık yaratan bir durumdur.

Açıklanan nedenlerle, temyiz talebinin reddi ile 41 sayılı İlamın 25. Maddesiyle ... TL için verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE(Üyeler ... ve ... ’nın karşı oy gerekçelerine karşı) Oyçokluğuyla,

Karar verildiği 28.02.2018 tarih ve 44139 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.