Doğrudan Teminle Piyasa Fiyatı Üzerinde Yapılan Alımda Sayıştay Kamu Zararı Var Dedi

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 maddesi kapsamında yapılan alımlar idarelerin sıklıkla başvurduğu yöntemlerden birisidir.İdareler yapmış oldukları alımlarda genellikle bir kaç firmadan fiyat teklifi alıp en uygun teklifi veren firmadan alım yapmaktadırlar.Ancak sayıştay vermiş olduğu bir temyiz kurulu kararında alımı yapılan ürünün liste fiyatının üzerinde alım yapılmış olması ,kamu kurumunun bulunduğu il dışından alım yapılmış olması ve yapılan klima alımının başka alanda faaliyet gösteren firmadan alınmış olası gerekçeleri ile alım fiyatı ile ürünün liste fiyatı arasındaki tutarı kamu zararı olarak nitelendirmiş ilgililerden tahsiline karar verilmiştir.

TEMYİZ KURULU KARARI Tarih : 14.03.2018 No : 44206

Konu: Doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımlarda piyasa liste fiyatının üzerinde ödeme yapılması.

149 sayılı ilamın 2 nci maddesi ile; … Festivali kapsamında doğrudan temin ile satın alınan üç adet 48.000 BTU salon tipi … Klima için piyasadaki ... Liste Fiyatlarının üzerinde ödeme yapılması nedeniyle … TL’ye tazmin hükmü
verilmiştir.

41255 nolu dosya ile temyiz talebinde bulunan sorumlu … (gerçekleştirme görevlisi-Levazım Şb.Müd.) adına Av. … temyiz dilekçesinde özetle; 12.11.2014 tarihli 460 numara ile … Festivali kapsamında doğrudan temin ile KDV hariç … TL’ye üç adet 48.000 BTU salon tipi ... marka klima satın alındığını,

Bu tür alımların; daha önceden öngörülemeyen ve ani ortaya çıkan ihtiyacın giderilmesine yönelik olduğunu, satın alma işleminin ivedilikle gerçekleştirilmesi gerekliliği, satın almanın yapılacağı yerdeki yetersiz piyasa koşulları ve ürünü satan iş yeri sayısının azlığı, yaz sezonu olması ve sadece klima alımı değil bunun montajı ve söküm işlerinin de satın alma kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini,

Ayrıca piyasa araştırmasına konu edilen sadece bu ürünlerin olmadığını, aynı anda çadır alınması ve kurulması, seyyar WC kiralanması, salon tipi klima alınması, split klima kiralanması vs. gibi iş ve işlemlerin de aynı kişi yani müvekkil tarafından aynı dar zaman dilimi içinde gerçekleştirildiğini,
Piyasa araştırmasının sadece bulunulan lokasyonda değil, çevre il ve ilçelerde de yürütüldüğünü ancak mevsimin yaz olması, turizm nedeniyle aşırı kalabalıklaşan bölgede esnafın “TALEBİ FIRSATA ÇEVİRME GAYRETİ” ve sadece
ürünün satın alınmasıyla işin bitmemesi montaj ve söküm için de servis hizmetinin istenilen sınırlı süre içinde sunulamamasının müvekkilin işini etkileyen faktörler arasında olduğunu, bütün bu hususların kamunun zarara uğratılıp uğratılmadığı yönünde karar verilirken göz ardı edilmemesi gerektiğini ileri sürmüşlerdir.
Başsavcılık mütalaasında;
“Dilekçede; ilamın 2 nci maddesine ilişkin olarak, klima alımının önceden öngörülemeyen ve ani olarak ortaya çıkan bir ihtiyacın giderilmesine yönelik olduğu ve klimaların temini için … ve ilçelerinde yapılan araştırmalarda yaz sezonu olması nedeniyle temin sıkıntısı yaşandığı, bu nedenle de piyasa araştırmasının İstanbul’daki firmalardan yapıldığı ve en avantajlı teklifi sunan yerden alımın yapıldığı ayrıca klimanın montaj ve söküm işlerinin de satın alma kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ileri sürülmekte ve tazmin hükmünün kaldırılması istenilmektedir.

İlamda da belirtildiği üzere … Festivali her yıl geleneksel olarak düzenlenen bir festival olup, kurulan çadırlara klima gerekli ise bunun önceden araştırılıp satın alınması gerekirdi. Klimaların Antalya ve çevresinde bulunmadığı yönündeki iddiayı kanıtlayıcı bir belge sunulmadığı gibi, ... bayilerinde olmayan salon tipi klimaların İstanbul’dan reklam, ses ve görüntü üzerine çalışan firmalardan temin edilebilmesi düşündürücüdür. ... tarafından yayınlanan listede fiyatı …-TL olan klimalar, …-TL den satın alınmıştır. Fiyat araştırma tutanağında sadece ses, ışık, sahne, görüntü, reklam şirketlerinden teklif alındığı anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan satın almanın İstanbul’dan yapılmış olması nedeniyle fiyata taşıma ve montaj giderlerinin de dahil edildiği iddia edilmekte ise de alımla ilgili böyle bir ayrıntı bulunmamaktadır. Kaldı ki ... marka ürünlerin kurulumunun yetkisiz kişiler tarafından yapılması durumunda ... tarafından verilen garanti geçerli olmayacaktır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8 inci maddesinde, her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından sorumlu oldukları hükmü yer almaktadır.
Klimaların temininde bu hükme uyulmamıştır. Bu nedenle talebin reddedilerek Daire kararının onanmasına” denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12 nci maddesinde; “Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar

Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.

Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.” denilmiş,
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap Verme Sorumluluğu” başlıklı 8 inci maddesinde;
“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” hükmü yer almıştır.

Aynı Kanun’un “Kamu Zararı” başlıklı 71 inci maddesinde ise; “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.
Kamu zararının belirlenmesinde;
a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme
yapılması,
b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması
veya yaptırılması,
e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun
bir şekilde yapılmaması,
f) (Mülga)
g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,
Esas alınır.

Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir…” denilmiştir.

Temyiz dilekçesinde klimaların temini için … ve ilçelerinde yapılan araştırmalarda yaz sezonu olmasından dolayı klimaların zamanında temin edilemediği, bu nedenle piyasa araştırmasının …’daki firmalardan yapıldığı, yapılan araştırma sonucunda en avantajlı teklifi sunan … Ses Işık Sistemleri San. Ltd. Şti.’nden klimaların temin edildiği, nakliye- montaj gibi giderlerin de fiyata dâhil edildiği belirtilmişse de;

… Festivalinin her yıl geleneksel olarak düzenlenen bir festival olduğu, klima alımının festival kapsamında gerçekleştirilen olağan bir gider olduğu ve önceden öngörülebildiği, kurulan çadırlara klima gerekli ise bunun daha önceden araştırılıp satın alınması gerektiği, sorumlular tarafından klimanın … ve çevresindeki satış bayilerinde bulunamadığı iddialarının yazılı belge ile ispat edilemediği, fiyat araştırma tutanağına bakıldığında sadece ses, ışık, sahne, görüntü, reklam şirketlerinden teklif alındığı, ayrıca satın almanın İstanbul’dan yapılmış olması nedeniyle fiyata taşıma ve montaj giderlerinin de dahil edildiği iddia edilmekle birlikte buna ilişkin bir bilginin alımla ilgili belgeler içerisinde yer almadığı anlaşıldığından; satın alınan 3 adet 48.000 BTU salon tipi klima için piyasadaki liste fiyatlarının üzerinde ödeme yapılması mevzuata aykırıdır.

149 sayılı ilamın 2 nci maddesi ile … TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,