Analizdeki girdi fiyatları ile rayicin çarpımı sonucu bulunacak tutar yuvarlanabilir mi?

Danıştay,  analiz girdi miktarıyla rayicin çarpımı bulunan tutarların yuvarlanmasını engelleyen bir düzenleme bulunmamaması sebebiyle, analizdeki girdi miktarıyla çarpımı sonucu bulunan tutarın virgülden sonraki kısımlarının iki haneye yuvarlanarak yazılabileceğine hükmetti.

T.C.

DANIŞTAY

Onüçüncü Daire

Esas No: 2018/670

Karar No: 2019/1593

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkimi açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İnceleme ve Gerekçe:

Maddi Olay :

Karayolları ..................Bölge Müdürlüğü tarafından 17/03/2017 tarih “................. ili, ............ ilçesi Km:0+000-4+000, ........e ilçesi Km:0+ 3+000, Çüngüş ilçesi Km:0+000-2+000 Şehir Geçişlerinin Toprak İ: Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapılması İşi” ihalesi gerçekleştirilmiştir.

İhale, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan davacı oluşturduğu iş ortaklığı üzerinde bırakılmıştır.

Başka bir istekli tarafından şikâyet ve itirazen şikâyet süre işletilmiş ve davacıların oluşturduğu iş ortaklığının aşırı düşük açıklaması hukuka aykırı bulunarak teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.

Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İlgili Mevzuat:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nun "Aşırı düşük teklifler" başlıklı maddesinde, "İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten ; diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belli süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

-İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

-Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizm temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

-Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir" kuralına yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’ııin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45. maddesinde, “45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 savılı Kanun'un 38'inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere tlavanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a) Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b) Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c)Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d)Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e)Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f)İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler, tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden

kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler, tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması veterlidir."; "Yuvarlama ve aritmetik hata" başlıklı 39. maddesinde, "39.1. Birim fiyat teklif cetvelinde is kalemleri için teklif edilen birim fiyatlar ve analizlerdeki rayiç fiyatlar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde yazılabilecektir. 39.2. Birim fiyat teklif cetvelinde, her bir is kaleminin miktarı ile bu iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın çarpımı sonucu bulunan tutar, analizlerde de her bir girdi miktarı ile rayicinin çarpımı sonucu bulunan tutar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı savulan fazla olacak şekilde yazılabilecektir. Ancak toplam teklif tutarı, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; varım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır. 39.3. Birim fiyat teklif cetvellerinde çarpım ve toplamlarda aritmetik hata yapan istekliler değerlendirme dışı bırakılacaktır. Kısmi teklife açık ihalelerde ise isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir.

Hukuki Değerlendirme:

Uyaşmazlığa konu ihalenin, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan davacıların üzerinde bırakıldığı, başka bir istekli tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde ise davacıların teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmektedir. Davacıların teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına gerekçe olarak, analizlerde yuvarlama yapılmadan teklif fiyatının hesap edilmesi hâlinde bulunan sonucun, birim fiyat teklif cetvelinde gösterilen teklif fiyatını geçmesi gösterilmiştir.

Bu durumda uyuşmazlık, analizlerdeki miktarla rayicin çarpılması sonucu bulunan ara tutarların iki haneye yuvarlanıp yuvarlanamayacağı noktasında toplanmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nde aşırı düşük teklif açıklaması yapılırken, analizlerdeki girdi miktarıyla rayicin çarpımı sonucu bulunan tutarın iki haneden fazla olacak şekilde yazılabileceği belirtilmiştir. Tebliğ'de, çarpını sonucu bulunan tutarların virgülden sonraki kısmının iki haneden fazla olacak şekilde yazılabileceği açıkça belirtilmiş ve fakat iki haneye yuvarlama yapılamayacağına dair kısıtlayıcı herhangi bir kurala ise yer verilmemiştir. Başka bir anlatımla istekliler, virgülden sonraki kısmı ister iki hane, isterse iki haneden daha fazla olacak şekilde yazabileceklerdir. Buna göre Tebliğin, sadece her bir girdinin sonucunun toplanmasıyla oluşan toplam miktarı iki haneye yuvarlama konusunda bir kural getirdiği, diğer kısımlar açısından ise isteklilere seçimlik bir hak tanıdığı anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin 39.1. maddesinin 20/04/2011 tarihinde yapılan değişiklikten önceki hâlinde, "Birim fiyat teklif cetvelinde iş kalemleri için teklif edilen fiyatlar ve analizlerdeki rayiç fiyatlar, iki ondalık basamak olacak şekilde yuvarlanarak yazılacaktır."; 39.2. maddesinde ise, "Birim fiyat teklif cetvelinde, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın çarpımı sonucu bulunan tutar, analizlerde ele her bir girdi miktarı ile rayicinin çarpımı sonucu bulunan tutar, en yakın iki ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanmak suretiyle yazılacak ve yazılan bu tutarlar toplanacaktır" kuralına yer verilmiştir.

Anılan Tebliğ'in 39.1. ve 39.2. maddeleri Dairemizin 21/11/2014 orih ve iv:2010/4389, K:2014/3694 sayılı karamla, iki haneye yuvarlama yapmayı zorunlu kılan düzenlenmenin teklif verme özgürlüğünü engelleyeceği gerekçesi ile iptal edilmiş olup bu karar uygulanarak vapılan yeni düzenlemeyle, açıklama kapsamındaki analiz girdi miktarıyla rayicin çarpınn sonucu bulunan tutarın virgülden sonraki kısmını iki haneye yuvarlama zorunluluğu kaldırılmış ve bu konu isteklilerin takdirine bırakılmıştır.

Bu itibarla, analizdeki girdi miktarıyla rayicin çarpımı sonucu bulunan tutarın virgülden sonraki kısımlarının iki haneye yuvarlanarak yazılabileceği sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

Karar Sonucu :

Açıklanan nedenlerle;

Davacının temyiz isteminin kabulüne;