T.C.

YÜKSEK SEÇİM KURULU

Karar No : 1056

- K A R A R -

Anadolu Güvenlik Korucuları ve Şehit Aileleri Konfederasyonu Başkanı Ziya SÖZEN tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 12/11/2018 tarihli yazıda; 31 Mart 2019 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimleri ile ilgili olarak; Güvenlik korucularının KHK ile 4-A sigortalı statüsüne alınmış olsalar da uzun vadeli iş kollarından sayılmadıkları, İş Kanununa tabi olmadıkları hükmünün sadece güvenlik korucuları için uygulandığı, bu nedenle güvenlik korucularının diğer 4-A sigortalıların yararlandıkları haklardan yararlanamadıkları belirtilerek, yapılacak olan seçimlerde belediye başkanlığı, il genel meclis üyeliği, belediye meclis üyeliği ve muhtarlığa aday olmak için istifa etmelerine gerek olup olmadığı, istifa etmelerinin gerekli görülmesi halinde diğer kamu görevlileri gibi görevlerine dönüp dönemeyecekleri hususunda bilgi verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun “Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler” başlıklı 18. maddesinde; “Hâkimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler.” hükmüne yer verilmiş olup, 31 Mart 2019 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde, aday olabilmek için kanun gereği çekilmesi veya görevlerinden ayrılması gerekenlerin çekilme veya görevlerinden ayrılma isteğinde bulunma tarihlerinin belirlendiği, Kurulumuzun 23/10/2018 tarih ve 2018/1036 sayılı kararının “SONUÇ” bölümünün;

1. maddesinde;

“Aday olmak isteyen;

•Hâkimler ve savcılar,

•Yüksek yargı organları mensupları,

•Yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları,

•Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri,

•Kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki  görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri,

•Subay ile astsubaylar,

• Siyasi partilerin il, ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile

•Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların,

en geç 1 Aralık 2018 Cumartesi günü saat: 17.00’ye kadar 2839 sayılı Kanunun 18. maddesi           uyarınca görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğine ve ayrıca bunlar için aynı Kanunun 19. maddesinde yer alan görevden ayrılmaya ilişkin hükümlerin uygulanmasına,” karar verilmiştir.

Bununla birlikte; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 6. maddesinin (c) bendinde; “Kamu görevlisi deyiminden; kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi,” olduğu anlaşılır.”

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (A) fıkrasında;

“Memur:

“Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır. Yukarıdaki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlar da memur sayılır.”

442 sayılı Köy Kanunu’nun;

70. maddesinde; “Korucular ihtiyar meclisi tarafından tutulur ve köy muhtarının vereceği haber üzerine kaymakamın buyurultusu ile işe başlar.”

74. maddesinde; Köy muhtarı ve ihtiyar meclisi mahsul zamanlarında çapulcular ve eşkıya türemiş ise yağmadan köy halkını korumak için köylünün eli silah tutanlarından lüzumu kadarını gönüllü güvenlik korucusu ayırarak bunların isimlerini bir kağıda yazıp kaymakama götürür. Kaymakamın müsaadesi olursa bu gönüllü güvenlik korucuları asıl korucularla beraber yağmacılara ve eşkıyaya karşı köy ve köylüyü korurlar.

Cumhurbaşkanınca tespit edilecek illerde; olağanüstü hal ilanını gerektiren sebeplere ve şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin köyde veya çevrede ortaya çıkması veya her ne sebeple olursa olsun köylünün canına ve malına tecavüz hareketlerinin artması hallerinde, valinin teklifi ve İçişleri Bakanının onayı ile yeteri kadar güvenlik korucusu görevlendirilmesi kararlaştırılabilir. Bu şekilde görevlendirilecek güvenlik korucusu sayısı 40.000 kişiyi geçemez. Cumhurbaşkanı bu sayıyı yüzde elliye kadar artırmaya yetkilidir. Görevlendirmeyi gerektiren hallerin ortadan kalkması durumunda veya idarî zaruret hallerinde görevlendirmeye ilişkin aynı usul uygulanmak suretiyle güvenlik korucusu olarak yapılan görevlendirmelere son verilebilir.”

Ek 18. maddesinde; “Güvenlik korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamalar Cumhurbaşkanınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.”

Jandarma Teşkilat Görev ve Yetkileri Yönetmeliği’nin 3. maddesinin (m) fıkrasında; “Özel kolluk: Devlet ve yetkili diğer kamu tüzel kişilerince, özel kanunlar çerçevesinde kurulup teşkilatlandırılan, kendi görev alanında güvenliği sağlamak amacı taşıyan ve jandarma, sahil güvenlik ve polis dışındaki kolluk birimlerini, ifade eder.” hükümleri yer almaktadır.

Kanun gereğince adaylık için görevlerinden çekilmesi gerekenler “kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri,” olarak belirtilmiş olup, köy korucularının ise, Jandarma Teşkilat Görev ve Yetkileri Yönetmeliği’nin 3. maddesinin (m) fıkrasına göre, özel kolluk bölümünde yer alan kamu görevlileri oldukları anlaşılmaktadır.

Güvenlik Korucularının seçimlerde aday olmak istediklerinde görevlerinden istifa etmeleri gerekip gerekmediği konusunda Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; Mahalli seçimlerde aday olmak isteyen güvenlik korucularının statüleri nedeniyle görevlerinden istifa etmeleri gerektiğine karar verilmesi gerekmiştir.

Muhtar olmak isteyen güvenlik korucularının da istifa edip etmeyeceği sorulmakla bu konuda Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; muhtar olmak için adaylık söz konusu olmadığından muhtar olacakların istifa etmeleri gerekmediğine karar vermek gerekmiştir.

Seçimlerde aday olmak için istifa edenlerin görevlerine geri dönüp dönemeyecekleri konusuna gelince;

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Ek 7. maddesinde; “Yüksek mahkeme üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile Subay ve Astsubaylar hariç olmak üzere; milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday ve aday adayı olan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, Yüksek Seçim Kurulunca seçim sonuçlarının ilanını takip eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilirler” hükmüne yer verilmiştir.

Kurulumuzun görevleri 298 sayılı Kanunun 14. maddesinde ve 7062 sayılı Kanunun 6. maddesinde sayılmıştır. Gerek 298 sayılı Kanunda, gerekse 7062 sayılı Kanunda, seçimlerde aday olmak için kanun gereği istifa edenlerin göreve dönmeleri ile alakalı Kurulumuzun bir görevinin bulunmadığı görülmektedir.

Seçimlerde aday olmak için görevlerinden istifa edenlerin görevlerine geri dönüp dönemeyeceği konusunda sorulan görüş ile ilgili olarak Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; seçimlerde aday olmak için görevlerinden istifa edenlerin eski görevlerine geri dönmeleri konusunda karar mercinin ilgili idare birimleri olması ve bu konuda karar verme mercinin Kurulumuz olmaması nedeniyle görüş bildirilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmiştir.

S O N U Ç:

Açıklanan nedenle;

1-Muhtarlık seçimlerinde adaylık söz konusu olmadığı için seçimlerde muhtar olacakların görevlerinden istifa etmeleri gerekmediğine, ancak muhtarlık dışında yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde aday olacak güvenlik korucularının istifa etmeleri gerektiğine,

2-Seçimlerde aday olmak için istifa edenlerin görevlerine geri dönüp dönmeyecekleri konusunda görüş bildirilmesine yer olmadığına,

3-Karar örneğinin Anadolu Güvenlik Korucuları ve Şehit Aileleri Konfederasyonuna gönderilmesine,

19/11/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.