İşe Geç Gelen Veya Erken Ayrılan Memura Verilecek Ceza

Devlet memuru olarak görev yapanların çalışma hayatı boyunca gerek amir olarak görev yaptıkları gerekse memur olarak görev yaptıkları dönemlerde sıklıkla karşılaştıkları durumlardan birisi çalışma arkadaşları içinde mesai saatlerine uymayan kişilerin  olmasıdır.Hatta bazı memurlar işe geç gelme ve işten ayrılma eylemini alışkanlık haline getirmiş bulunmaktadır.İşten erken ayrılan veya işe geç gelen memurlara uygulanacak disiplin cezası ile bu ceza ile ilgili örnek mahkeme kararlarını mevzuat çerçevesinde açıklamaya çalışacağız.

Devlet memuru olarak görev yapanların çalışma saatleri 657 sayılı devlet memurları kanununun 99 ve 100. maddeleri ile düzenlenmiştir.DMK 100. maddede yer alan  " Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Cumhurbaşkanınca, illerde valiler tarafından
tesbit olunur." hükmüne göre memurların mesaiye başlama ve mesaiden ayrılma saatleri hizmetin ve bölgenin özelliklerine göre belirlenmektedir.İlgili mercilerce belirlenen mesai saatlerine uymak memurun görev ve sorumlulukları arasında bulunmaktadır.

657 sayılı Kanunun 125. maddesinin Uyarma cezasının anlatıldığı kısımda da uyarma cezası verilecek durumlar arasında " Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terketmek" fiili disiplin cezası verilecek durumlar arasında sayılmıştır.

Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere işe geç gelen veya işten erken ayrılan memura verilecek disiplin cezası  bu eylemin izinsiz veya özür hali olmadan meydana gelmesi halinde geçerli olacaktır.Memurun işe geç gelmesi her hangi bir geçerli özre dayanıyor ve memur bu özrü ispatlayabiliyorsa memura disiplin cezası verilmesi mümkün değildir.

Ayrıca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "zamanaşımı" başlıklı 127. maddesinde yer alan hüküm doğrultusunda işe geç gelmek veya işten erken ayrılmak fiilinden dolayı memura açılacak olan disiplin soruşturması
bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren 1 ay içinde açılmak zorundadır.

Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2012/8803 E. , 2015/6562 K. kararında işe geç geldiği için uyarma cezası verilen memura verilen cezayı "Bakılan olayda, davacının üç ayrı fiili nedeniyle üç ayrı madde kapsamında tek ceza verilerek uygulama yapıldığı, davacının 657 sayılı Kanunun 125/A-(b) maddesi kapsamına giren 24.06.2010 tarihinde görevine geç kaldığı iddiasına ilişkin olarak Başhekimlik tarafından daha önce aynı tarihli yazıyla savunmasının istenildiği ve 28.06.2010 tarihli yazıyla da ikaz edildiği, disiplin amiri tarafından 24.06.2010 tarihi itibarıyla öğrenilen bu hususa ilişkin olarak verilen 09.03.2011 tarihli olurun yukarıda belirtilen zamanaşımına ilişkin açık düzenlemeye aykırı olduğu görülmektedir" gerekçesi ile iptal etmiştir.

İşe geç geldiği veya erken ayrıldığı tespit edilen memura disiplin cezası verilebilmesi için bir soruşturmacı görevlendirilerek disiplin soruşturması yapılması gerekmektedir.Disiplin soruşturması yaptırılmadan direkt amirin savunma alıp ceza vermesi cezanın iptal olmasına neden olacaktır.

Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2010/9394 E. , 2014/4554 K kararında işe devamlı geç gelen memura verilen disiplin cezasını soruşturma yapılmadan direkt amirin savunma alarak ceza vermesi gerekçesi ile iptal etmiştir.

Memurun işe geç gelmesi veya erken ayrılması olayı amirlerce bir tutanakla belirlenmeli ve imza altına alınmalıdır.Daha önceki yıllarda verilmiş bir mahkeme kararında kamera kayıtlarına göre işe geç geldiği tespiti yapılan memura verilen ceza kamera kayıtlarının delil olamayacağı gerekçesi ile iptal edilmiştir.İzmir 1.İdare Mahkemesinin 2014/597 Esas nolu ve 2014/1342 karar nolu kararında

"Bu durumda, yukarıda yapılan açıklamalar ve davacının görevine geç gelip erken ayrılmasının özre bağlı olarak gerçekleştiği ve amirinin bilgisi dahilinde olduğuna yönelik iddiaları ile kamera görüntülerinin ilgilinin göreve geç gelip erken ayrıldığı yönünden disiplin cezasına dayanak alınmasına olanak bulunmadığı hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davacıya isnat edilen göreve geç gelip erken ayrılma fiilini işleyip işlemediğinin usulüne uygun olarak yaptırılacak soruşturma sonucunda, tanık ifadeleri ve diğer bilgi ve belgelerle ortaya konulması ve ulaşılacak sonuca göre işlem tesis edilmesi gerekirken, bu hususlara uyulmadan doğrudan savunması alınmak suretiyle uyarma cezası ile cezalandırılmasında hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmamaktadır." gerekçesi ile verilen ceza iptal edilmiştir.