Kamu Denetçiliği Kurumu, uzman yardımcısı iken istifa eden bir kişinin göreve iade talebini reddeden idareyi haklı buldu.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)



SAYI : 2020/66390-S.20.72158
BAŞVURU NO : 2020/6507
KARAR TARİHİ : 29/07/2020

RET KARARI



BAŞVURUYA KONU İDARE : HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
BAŞVURUNUN KONUSU :Yeniden atanma talebi hk.
BAŞVURU TARİHİ : 16/04/2020

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Kurumumuza yaptığı başvuruda başvuran, 2017 yılı Eylül ayında Maliye Bakanlığında Maliye Uzman Yardımcısı (Bilişim) olarak çalıştığı görevimden çekildiğini, 2018 yılı Temmuz ayında eski görevine  geri dönmek için yaptığı başvurunun reddedildiğini belirtmektedir. Başvuran, Bakanlığınızın talebini reddeden 10/10/2019 ve 20/02/2020 yazılarında atıf yapılan Maliye Bakanlığı Maliye Uzmanlığı Yönetmeliği’nin "yeniden atama"ya ilişkin maddesinde, bölüm kadro ve ihtiyaç durumuna göre uygun görülmesi halinde yeniden atama yapılabileceğine yer verdiğini, Bakanlığınızın bu yıl görevden çekildiği kadroya uzman yardımcılığı (Bilişim)alım yaptığını ifade etmektedir.

Bakanlığınızın dönmek istediği kadroda personele ihtiyaç duyduğunun bu kadroya alım yapılmasıyla açık olduğunu belirten başvuran, Kurumumuzdan ayrıldığı kadrosuna dönmesi için gereğinin yapılmasını talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2. Hazine ve Maliye Bakanlığının 11/06/2020 tarihli ve E.283644 sayılı yazısında;

2.1. 19/04/2012 tarihli ve 28269 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Maliye Uzmanlığı Yönetmeliği’nin 50 nci maddesi göre (mülga) maliye uzmanlığı mesleğine yeniden atanabilmenin ön şartının kişilerin  maliye uzman yardımcısı iken görevlerinden ayrılmaları olduğu,

2.2. 07/02/2019 tarihinde yazılısı, 23-30/05/2016 tarihinde sözlü sınavı yapılan maliye uzmanlığı sınavından sonra bu unvan için sınav yapılmadığı,

açıklamalarına yer verilmektedir.

III. İLGİLİ MEVZUAT

3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes,  bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”, 

4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir…”,

5. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Çekilme” başlıklı 94 üncü maddesinde; “Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde  bulunabilir.”, “Çekilen ve çekilmiş sayılanların yeniden atanmaları” başlıklı 97 inci maddesinde; “Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere; A) 94 üncü maddenin 2 nci ve 3 üncü fıkrasına uygun olarak memuriyetten çekilenler altı ay geçmeden, B) Bu Kanuna göre çekilmiş sayılanlar ile 94 üncü maddenin 2 nci fıkrasına uymadan görevlerinden ayrılanlar bir yıl geçmeden, C) 95 inci maddede yazılı zorunluluklara uymayanlar 3 yıl geçmeden, D) 96 ncı maddeye aykırı hareket edenler hiçbir surette, Devlet memurluğuna alınamazlar.”,

6. 19/04/2012 tarihli ve 28269 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan (mülga) Maliye Uzmanlığı Yönetmeliği’nin “Yeniden atama” başlıklı 50 nci maddesinde; “Maliye Uzmanı unvanını kazandıktan sonra çeşitli nedenlerle Bakanlık ile bağlı ve ilgili kuruluşlarından ayrılanlardan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idarelerinde görev yapıp da yeniden atanmak isteyenler, adli ve idari ceza almamış olması ve Maliye Uzmanlığından ayrıldıktan sonra geçen sürenin beş yıldan fazla olmaması kaydıyla kadro ve ihtiyaç durumuna göre Bakanlıkça uygun görülmesi halinde yeniden Maliye Uzmanlığına atanabilir.”,

7. 25/01/2020 tarihli ve 31019 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine ve Maliye Uzmanlığı Yönetmeliği’nin “yeniden atama” başlıklı 35 inci maddesinde; “Uzman unvanını kazandıktan sonra Bakanlıktaki görevlerinden çeşitli sebeplerle ayrılanlardan yeniden atanmak isteyenler, boş kadro bulunmak şartıyla uzmanlığa yeniden atanabilirler.”,

düzenlemelerine yer verilmiştir.

IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KANLKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ

8. Kamu Denetçisi tarafından, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; başvuru konusuna ilişkin hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

9. Başvuran, 2017 yılında çekildiği maliye uzman yardımcılığına yeniden atanmayı talep etmektedir.

10. 657 sayılı Kanun itibarıyla devlet memurları, memurluktan çekilme ve belirli şartları taşımaları halinde yeniden atanma hakkına sahiptir. Maliye Bakanlığı Maliye Uzmanlığı Yönetmeliği’nde de (mülga) maliye uzmanlığına yeniden atanma, bu kadrodan çekilenlerin maliye uzmanlığı unvanına sahip olmaları, adli ve idari ceza almamış olmamaları ile maliye uzmanlığından ayrıldıktan sonra geçen sürenin beş yıldan fazla olmaması yanında kadro ve ihtiyaç durumuna göre atamanın Bakanlıkça uygun görülmesi şartlarına bağlanmıştır. Benzer şekilde, Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine ve Maliye Uzmanlığı Yönetmeliği’nde de uzman unvanı kazananların boş kadro bulunması şartıyla bu unvana yeniden atanabilecekleri düzenlenmiştir.

11. Kanunun belirli bir durumda idarenin belirli bir kararı almasını emrettiği yetki bağlı yetkidir. Diğer bir anlatımla idare bağlı yetki olduğu durumlarda alınabilecek muhtemel kararlar arasında seçim yapma imkânına sahip değildir. Takdiri yetki ise idarenin belli bir konuda karar alıp almama veya birden fazla karar arasında seçim yapma imkânına sahip olduğu yetkidir.

12. Başvuru konusu olayda ise başvuranın maliye uzmanı unvanını almadan maliye uzman yardımcısı iken görevinden 2017 yılında çekildiği, 2018 yılında ise yeniden atanma için başvurduğu görülmektedir. Dolayısıyla, başvuranın gerek atanıp çekildiği ve yeniden atanma talebinde bulunduğu yıllarda yürürlükte olan, gerekse sonrasındaki idari düzenlemeler çerçevesinde yürürlüğe giren mevzuatta belirtilen yeniden atanma şartlarındaki ‘maliye uzmanlığı’ unvanını kazanmış olma kaidesini taşımadığı, idarenin de uzmanlık unvanını taşımayanları yeniden atamada takdiri yetkisinin değil bağlı yetkisinin haiz olduğu anlaşılmaktadır.

13. Bu çerçevede mevzuat hükümlerinden açıkça anlaşıldığı üzere; Maliye Uzmanı unvanı kazanıldıktan sonra kadro ve ihtiyaç durumuna göre Bakanlıkça uygun görülmesi halinde yeniden Maliye Uzmanlığına atanabilineceğine ilişkin düzenleme bulunduğu, bu çerçevede de somut olayda başvuranın maliye uzmanlığı unvanını henüz kazanmadan memuriyetten çekilmesinden dolayı idarenin kullandığı yetkinin bağlı yetki olduğu görülmektedir. Bu kapsamda da söz konusu yetkinin kullanımında hukuka ve hakkaniyete aykırı bir husus tespit edilememiştir.

14. Başvuranın görevden çekildiği kadroya uzman yardımcılığı için alım yapmak üzere ilana çıktığı, oysa kendisinin ilgili idarenin eski personeli olduğu, bu çerçevede kendisine ihtiyaç duyulduğunun bu ilandan açıkça anlaşıldığı iddiasına ilişkin olarak; başvuranın yeniden atanmak istediği meslek olan maliye uzmanlığı bir kariyer meslektir. Tüm kariyer meslek gruplarında olduğu gibi, bu mesleğe de sınavda başarılı olunarak, maliye uzman yardımcısı olarak girilmekte, en az üç yıl süren yetiştirilme dönemi sonrasında yabancı dil, uzmanlık tezi ve yeterlik sınavı şartlarını başarı ile tamamlayıp uzmanlığa atanmaya hak kazanılmaktadır. Bu çerçevede başvuranın eski görevine bahsi geçen ilanda yer alan kriterleri sağlaması ve başarılı olması halinde dönüşünün mümkün olduğu açıktır.

15. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka aykırı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.” 

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

16. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin “karara karşı başvuru yolunun gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

17. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR

Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;

Kararın Başvurana ve HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞINA tebliğine,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.



e-imzalıdır
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi